SAMENVATTING
CULTUURGESCHIEDENIS
HOOFDSTUK 0: INLEIDING
CULTUURGESCHIEDENIS
= specifiek binnen de geschiedschrijving
=> samenhangend beeld van een historische periode of evolutie
-> kunstgeschiedenis
-> economische geschiedenis
-> politieke geschiedenis
ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
= architectuur en ruimte leren ons veel over de tijd en cultuur waarin ze tot stand komen of een
specifieke invulling krijgen.
-> bebouwde omgeving
-> kunst en literatuur
Zowel bebouwde ruimte als voorstelling van de ruimte en architectuur (=imaginaire ruimte)
=> leren ons over individu en maatschappij in een bepaalde historische context
WEERSPIEGELING
= een spel van wederzijdse projecties tussen interieur en bewoner die vervolgens kunnen worden
geanalyseerd
=> burgerlijke individu als bewoner van een huiselijke omgeving, van de stad, van de openbare
ruimte etc. beter begrijpen
Private ruimte <-> publieke ruimte
1
, BEBOUWDE RUIMTE IMAGINAIRE RUIMTE
= voorbeelden van de modernistische architectuur = zeer representatief voorbeeld van de rococo
toegepast op de psychiatrische instelling !! schilderkunst, aansluiting bij het thema van de
zogenaamde pastorale literatuur
-> architecturale logica en transparantie (boeren en herders centrale rol)
-> ruimte wordt gezien en voorgesteld zoals id kunst
Otto Wagner, psychiatrische instelling Am Steinhof Antoine Watteau, Les plaisirs du bal (ca. 1715-1717)
(1901-1909)
-> nadenken over psychiatrische patiënt en ordening
en dit toepassen in de ruimte
-> visie op geordende maatschappij en samenleving
-> ruimte = gezonde maatschappij => architectuur is -> imaginaire heeft belangrijke structurele rol
dus goede compositie van cultuur -> creëert afscheiding tussen voor en achtergrond
=> architectuur = overgangselement voor en
=> Het gebouw vormt een architecturale compositie achtergrond
die een panoptische (= alomvattende) blik en -> sociaal gebeuren van het adellijke leven
optische transparantie verbergt -> wordt afgesloten van echte wereld (bv boeren)
-> pastorale sfeer = landschap
-> de kijker controleert in feite : zien = controle ! architectuur zorgt dus voor de verbinding tussen de
-> het gebouw is geconstrueerd vanuit de fictie van gekende en de onbekende wereld !
een kijker die een zo volledig mogelijk overzicht heeft -> grenzen archi = grenzen adellijke wereld
=> de ruimte wordt een projectie van de verbeelding!
Want alles die onbekend was gingen ze verbeelden
(verbeelding uit pastoraal leven)
ARCHITECTURALE COMPOSITIE
- opvattingen over psychiatrie: hygiëne, controle, decriminalisering,…
- opvattingen over patiënt: geen gevangene of misdadiger
- opvattingen over wat gezonde maatschappij is: niet verborgen -> hygiënisch en gecontroleerd
-> voorstelling van architectuur als belichaming van kunst, verbeelding en fantasie: pastorale
landschap (zoals in literatuur)
-> De manier waarop de architectuur hier wordt voorgesteld getuigt van een wereld die de projectie
is van verbeelding: de grenzen van het doek zijn de grenzen van de pastorale verbeelding
2
, HOOFSTUK 1: BAROK
16-17e EEUW
o opkomst protestantisme en godsdienstoorlogen (katholieken <-> protestanten)
o ontdekkingsreizen
o revolutionaire ontwikkelingen, wetenschap, architectuur, filosofie en kunsten
o ontwikkeling vorstelijk absolutisme (= vorst heeft alle politieke macht in handen)
o ontwikkeling burgerlijke cultuur (bv Noordelijke Nederlanden)
ILLUSIE EN BAROKCULTUUR
= illusie is het centraal element van de barok cultuur -> we zijn niet zeker van hetgeen wat we
waarnemen, los van realiteit
(vinden we terug in theater)
Centrale vraag: Kunnen we de werkelijkheid wel kennen of worden we onvermijdelijk bedrogen door
onze zintuigen?
Bv Trompe l’oeil = optische illusie, het streven naar een zeer radicale natuurgetrouwheid, een 'net
echt' in de artistieke voorstelling
-> kon de mens overtuigen
-> werden later ingezet als in de strijd voor de religieuze zaak of als moreel voorbeeld
=> de wereld wordt een wereld van verbeelding en subjectieve ervaring, de wereld die we ervaren is
de wereld die we ons verbeelden
FUNCTIE RUIMTE
- ervaringsruimte
- verbeelde ruime
- psychologische ruimte
HET LEVEN IS EEN DROOM - Pedro Calderón de la Barca
= toneelstuk over werkelijkheid en droom, over zinsbegoocheling en kennis en over de vraag of we
überhaupt onszelf wel kunnen kennen
! een van de meest vooraanstaande voorbeelden van de literaire barok !
-> de relatie tussen illusie en realiteit staat centraal
-> De geldigheid van kennis van de wereld, van de mogelijkheid om iets anders te ontdekken
dan de eigen puur subjectieve ervaring wordt in vraag gesteld, alsook het bestaan zelf van
een ‘externe’ en ‘echte’ realiteit
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rprvst123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.