2. Dispotionele domein P.4
Persoonlijkheidstrekken over de tijd: stabiliteit vs. verandering P.4
3. Biologische domein P.22
Genen en persoonlijkheid P.22
Fysiologische benadering tot persoonlijkheid P.40
Evolutionaire benadering van persoonlijkheid P.59
4. Cognitieve- en ervarings domein P.80
Intelligentie P.80
Persoonlijkheid en emotie p.110
5. Sociale en culturele domein P.126
Persoonlijkheid en sociale interactie P.126
Geslacht, gender & persoonlijkheid P. 139
Cultuur & persoonlijkheid P.155
1
, INLEIDING
1. KLASSIEKE THEORIEËN
De meeste ‘grote’ klassieke theorieën vertrekken vanuit een universele benadering:
fundamentele psychologische processen en kenmerken die gelden voor alle mensen, of hoe
mensen in het algemeen kunnen beschreven worden
o Universeel: eerst afvragen wat er geldt voor alle mensen
Vb. sigmund freud = iedereen heeft een id, ego, super ego…
2. HEDENDAAGS ONDERZOEK NAAR PERSOONLIJKHEID
Legt meestal (in tegenstelling tot de klassieke theorieën) de nadruk op individuele en
groepsverschillen (=> niet universeel)
o vb. verschillen tussen mannen en vrouwen = differentiele psychologie
Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief. Elk van de bestaande perspectieven
omvat delen van de waarheid.
o Binnen differentiele psychologie gaat elke onderzoeker zich spcifieren in een bepaald
perspectief vb. last aan maag naar maag en darm specialist gaan
o Elk van deze specialist gaat zijn specialisatie gaan bekijken, als je wilt weten hoe een
gezondheid werkt zal je mening van verschillende specialisten nodig hebben
Vb. ouderen op verschillende manieren bekijken
o Herkennen dat er verschillende maar even belangrijke kennisdomeinen zijn!!!
o Onderzoekers gaan op verschillende domeinen samenwerken om onderzoeksvragen
beter te beantwoorden samenbrengen van info
3. KENNIS DOMEINEN
Is een gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van de psychologie van waaruit psychologen
zich richten op het leren over specifieke en beperkte aspecten van de menselijke natuur
o Elke specialistaie heeft eigen kennis, zullen ernaar moeten streven om te kijken wat
persoonlijkheid is
Integratie nodig om “volledig beeld” van de persoonlijkheid te krijgen
3.1 ZES KENNISDOMEINEN
(enkel de vette behandelen we)
Dispositionele domein
o De aandacht wordt vooral gericht op manieren waarop individuen verschillend zijn
van elkaar. Dit domein doorkruist daardoor alle andere domeinen.
Individuen kunnen verschillend zijn op vlak van emotie, zelfocncept,…
Handelen: trekken dat zich in het leven gaan ontwikkelen
2
, o Het centrale doel is om fundamentele disposities te identificeren (i.e. meest
belangrijke manieren waarop individuen verschillend zijn)
Centrale vraag: hoe verschillen individuen op dit vlak van elkaar?
Doel: wat zijn fundamentele disposities? Hoe zijn individuen verschillend?
Biologische domein
o Mensen zijn in de eerste plaats verzamelingen van biologische systemen
Kijken naar genetische behandeling (tweeling), fysiologische behandeling &
evolutionaire
o Die systemen zijn de bouwstenen voor gedrag, denken en emoties
Intrapsychische domein
o Mentale mechanismen van de persoonlijkheid, vaak niet op ‘bewust niveau’
o Persoonlijkheidspsychologie : Freud’s klassieke theorie en meer moderne
benaderingen van de psychoanalyse (onderdrukking, ontkenning, projectie etc.);
Motieven voor behoeften (power, achievement, intimacy) (TAT)
Cognitief en ervaringsdomein
o Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten,
gevoelens, overtuigingen, verlangens
Zelf en zelfconcept
Streefdoelen
Emotionele ervaringen
Intelligentie
Sociale en culturele
o Persoonlijkheid beïnvloedt en wordt beïnvloed door cultuur en sociale contexten
In 2 richtingen beinvloed en wordt beinvloed
o Onderzoek naar culturele verschillen tussen groepen (bv. naar agressie)
o Individuele verschillen in culturen — Hoe komt persoonlijkheid tot uiting in een
sociale context?
Hoe komt persoonlijkheid door cultuur tot uiting?
persoonlijkheidstaktieken
Domein van Aanpassing
o Persoonlijkheid heeft een sleutelrol bij onze manier van ‘copen’ en aanpassen aan
gebeurtenissen in het dagelijks leven
o Persoonlijkheid staat in verband met gezondheid en staat in verband met
problemen bij coping en aanpassing
o Persoonlijkheidsstoornissen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ameliedekerf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.