Deze samenvatting sociologie betreft alles wat er gekend moet worden. De examenvragen zijn heel abstract, zo ook mijn samenvatting. Elke gestelde vraag staat ergens in de sv en met 44 pagina's valt het echt wel reuze mee. Succes!
Samenvatting Sociologie 2022-
2023
Inhoudsopgave
1. Wat is sociologie?...................................................................................................................................... 3
1.1. Wat is wetenschap?......................................................................................................................................3
1.2. Interactie (sociaal handelen).........................................................................................................................3
1.3. Gedrag...........................................................................................................................................................4
1.4. Factoren die de interactie bepalen................................................................................................................5
1.5. Contextuele factoren die de interactie beïnvloeden.....................................................................................6
1.5.1. Demografische factoren........................................................................................................................6
1.5.2. Ecologische factoren..............................................................................................................................7
1.5.3. Materiële en technologische factoren..................................................................................................7
1.5.4. Economische factoren...........................................................................................................................7
1.5.5. Sociologische factoren...........................................................................................................................8
1.5.6. De samenhang van de contextuele factoren.........................................................................................8
2. Hoe denken sociologen?............................................................................................................................ 8
2.1. Het referentiekader.......................................................................................................................................8
2.2. Sociologie ten opzichte van andere sociale wetenschappen........................................................................9
2.3. Algemene systeemtheorie: een interdisciplinaire wetenschapsrichting.......................................................9
2.4. Sociaal systeem en sociaal handelen..........................................................................................................10
3. Korte geschiedenis van de Sociologie........................................................................................................ 10
4. Cultuur..................................................................................................................................................... 11
4.1. Omschrijving................................................................................................................................................11
4.1.1. Het begrip cultuur in de sociologie......................................................................................................11
4.1.2. De verschillende cultuurelementen of componenten (3)...................................................................13
4.2. Cultural Lag.................................................................................................................................................15
4.3. Culturele diversiteit.....................................................................................................................................16
4.3.1. Dominante, sub- en tegenculturen.....................................................................................................16
4.3.2. Klassen als subculturen........................................................................................................................16
4.4. Cultuurverschillen........................................................................................................................................18
5. Structuur.................................................................................................................................................. 19
5.1. De begrippen positie, status en rol..............................................................................................................19
5.1.1. Sociale positie......................................................................................................................................19
5.1.2. Sociale status.......................................................................................................................................20
5.1.3. Sociale rol.............................................................................................................................................22
, 6.3. De theorie van de ‘sociale beweging’..........................................................................................................24
6.4. Het andersglobalisme.................................................................................................................................25
7. Ongelijkheid en stratificatie...................................................................................................................... 27
7.1. Wat betekenen sociale ongelijkheid en stratificatie?.................................................................................27
7.2. Hoe de sociale ongelijkheid in beeld brengen?...........................................................................................27
7.2.1. Beroepsstatusschalen..........................................................................................................................28
7.2.2. Sociaaleconomische indelingen...........................................................................................................28
7.3. Enkele vormen van stratificatie...................................................................................................................30
7.3.1. Slavernij...............................................................................................................................................30
7.3.2. Kasten..................................................................................................................................................31
7.3.3. Standen................................................................................................................................................32
7.3.4. Klassen.................................................................................................................................................32
7.4. Sociale mobiliteit.........................................................................................................................................32
7.4.1. Mobiliteit in onze samenleving...........................................................................................................33
8. Socialisatie............................................................................................................................................... 33
8.1. Wat is socialisatie?......................................................................................................................................33
8.2. Soorten socialisatie.....................................................................................................................................34
8.2.1. Primaire socialisatie.............................................................................................................................34
8.2.2. Secundaire socialisatie.........................................................................................................................34
8.3. Proces van socialisatie.................................................................................................................................35
8.3.1. Conformiteit van deviant gedrag.........................................................................................................35
8.3.2. Maatschappelijke gevolgen van deviant gedrag.................................................................................35
8.3.3. Sociale controle...................................................................................................................................36
8.3.4. Internalisering......................................................................................................................................36
8.4. Specifieke kenmerken van primaire socialisatie.........................................................................................37
8.4.1. Primair socialisatie is klasse-gebonden...............................................................................................37
8.4.2. Primaire socialisatie is geslachtsgebonden.........................................................................................37
8.5. Resocialisatie...............................................................................................................................................38
9. Lijst van definities................................................................................................................................... 39
,1. Wat is sociologie?
DEF:
Sociologie is de wetenschappelijke bestudering van de interactie tussenpersonen en sociale
eenheden, van de factoren die die interactie bepalen, en van de gevolgen daarvan op
menselijk gedrag.
Een kritische wetenschap is voortdurend op zoek naar de waarheid, naar feiten en
verbanden die wetenschappelijk kunnen bewezen worden, daarbij geholpen door empirisch
onderzoek.
1.1. Wat is wetenschap?
- Sociologie berust op wetenschappelijk onderzoek
o Systematisch
o Objectief
o Controleerbaar
o Grootschalig
- Niet beperkt tot het verzamelen van feiten of beschrijven van situaties wil ook
verklaringen geven
o Vaak voorlopige verklaringen
Blijvend zoekend
Zelden ‘echt’ bewezen
1.2. Interactie (sociaal handelen)
- Interactie is interageren, handelen tussen mensen onderling.
o Sociaal handelen
DEF:
Interactie of sociaal handelen wordt gedefinieerd als elk gedrag dat gericht is op anderen of
beïnvloed wordt door anderen.
- Sociologisch gezien kunnen mensen sociaal handelen zonder fysiek contact met
elkaar te hebben
o Vb.:
Sms’en
Zich opmaken en kleden voor een feestje
Maar worden gezien als sociaal handelen omdat er geanticipeerd wordt op
de reactie van anderen
- Sociale verwevenheid zorgt voor onvoorspelbaarheid in onze interacties
, o Onberekenbare neemt toe naarmate er meer deelnemers zijn
o Ook heel wat regelmaten:
Gewoontes
Afspraken
Gedragsregels
Zorgen voor grenzen aan sociaal handelen
1.3. Gedrag
- Gedrag wordt in de sociologie ruim bekeken:
o Waarneembare sociale gedragingen
o Ideeën
o Opinies
o Attitudes
o Emoties
o Motivaties
Alle cognitieve, affectieve of dynamische dingen van een individu
- Maatschappelijke context beïnvloedt het menselijk gedrag VIA zijn invloed op de
mensen interacties
o Mensen nemen die context waar, zullen hem, in onderling overleg,
interpreteren en van betekenis voorzien
- VB: Het effect van de gezinsgrootte op de studieprestaties van kinderen:
Onderzoek toonde aan dat schoolresultaten van kinderen uit grote gezinnen
gemiddeld lager liggen dan die van kinderen uit kleine gezinnen, en dit voor
alle lagen van de bevolking. Mogelijke verklaring: hoe groter het gezin is, hoe
minder aandacht de ouders kunnen besteden aan de vorderingen van elk kind
afzonderlijk.
Contextuele factor: gezinsgrootte, aantal kinderen in het gezin
Interactie: belangstelling die ouders tonen voor de studie van hun
kinderen
Gedrag: studieprestaties, gemeten aan de examenresultaten
- Centraal in de definitie staat interactie
o Bestudeerd worden op 3 niveaus:
Macroniveau
Samenleving als geheel
Macrogroeperingen: sociale categorieën op grond van
nabijheid, verwantschap of overeenkomstige positie of
kenmerken (sekse, leeftijd, beroep, …, vegans)
Concrete sectoren in de maatschappij (industriële, politieke…)
en grote segmenten daarbinnen (landbouw, geschreven pers,
publieke opinie,…)
Mesoniveau
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper axelhoornaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
