GESLAAGD IN 1E ZIT.
Volledige samenvatting van het vak 'Farmacologie : geneesmiddelen en hun targets', gebaseerd op college slides, cursus en eigen notities. Bevat alle leerstof met een overzichtelijke structuur. Perfecte voorbereiding voor het examen. Contacteer mij gerust bij verdere vragen.
1. Inleiding tot enzymen, receptoren en de werking van geneesmiddelen
1 Communicatie tussen cellen
Mens = complex organisme ( bacterie : 1 cel, geen celkern, mitochondrien, ER)
» Om normaal te functioneren : communicatie nodig tsn cellen vr nrm functioneren
o Asynchroon samentrekken hartcellen : ≠functie --> coordinatie nodig : communicatie !
» Betrokken bij deze communicatie :
o Neurotransmitters
o Hormonen
o Lokale hormonen
> overdracht van info via interactie met receptoren, zorgen dat lichaam in homeostase is
Neurotransmitters: vrijgezet uit zenuwuiteinden & geven signalen door aan de volgende cel
» snel systeem : snelle effecten
» moleculen plaatselijk vrijgezet in synaps
o onmidd in buurt v receptoren
» speciaal contact tsn zenuwcel en target cel
» werken op een korte afstand : vrijgesteld in buurt organen/receptoren
» wrd vrijgezet in hoge plaatselijke concentraties (5.10-4 M)
Voorbeeld: acetylcholine, epinefrine, dopamine
Hormonen: geproduceerd dr endocriene klieren, wrd in bloed vrijgezet.
» trager proces
» via bloedbanen vervoerd
» werken op lange afstand
» zeer specifieke receptoren : selectief
o komen veel verschillende receptoren/weefsels tgn --> enkel inwerken op target
» werken in lage concentraties (<10-8M) : affiniteit is veel lager
Veel GM zullen trachten werking Neurotransmitters/hormonen nabootsen/tegenwerken
» Met zelfde receptoren intereageren
» GM innemen oraal --> via bloed : vergelijkbaar met hormonen
o GM dienen ook selectief te zijn vr target
2 soorten hormonen:
» wateroplosb (peptiden) hormonen : reageren met receptor in celmembraan --> respons : kort
» wateronoplosb (steroïden) hormonen : receptor binnen de cel --> respons : langdurig
Lokale hormonen:
» chemische signalen die in onmiddellijke omgeving werken
» bereiken eindorgaan meestal via EC vloeistoffen --> werken lokaal
» snel opgenomen of vernietigd
Voorbeeld: histamine uit mestcellen, prostaglandine E2.
, 2
Informatie doorgeven : via reactie signaalmoleculen met receptoren op oppervlak doelwitcel
» Hoe wordt boodschap ontvangen : hoe leidt binding/reactie tot overdracht boodschap ?
» Conformatieverandering van receptor : past zich aan aan structuur
o Kan zo (de)activatie v membraangebonden enzym
» Receptoren gekoppeld aan Ionenkanaal --> conformatieverandering
o Kan leiden tot opening
o uitwisseling v ionen tsn intracellulair & extracellulair milieu
Agonist : hetzelfde effect als natuurlijk molecuul (neurotransmitter) : dezelfde cellulaire reacties
» Doel : iets binnenin cel te veranderen --> bv. opening ionkanalen/activatie enzymes
Membrane-bound enzyme activation Celmembraan + receptor met enzymatische activiteit
1. Wnr rececptor niet bezet : actieve plaats gesloten
> Niet bezetting => geen enzymatische activiteit
2. Boedschappermolec. Bindt aan buitenkant recept
> Binding => conformatieverandering recept
> Enzymatisch gedeelte verandert : actieve plaats
enzym toegekankelijk : intracellulaire werking
3. substraat A omgezet nr product B => intracellaire
veranderingen
4. Ondergaat zelf conformatieΔ
> Dissocieert in 2 brokstukken
5. Brokstukken zelf : enzymen activeren
> α-subeenheid kn binden aan enzym verankerd
in celmembraan
6. conformatie enzym veranderen
--> activeren : intrac. verandering induceren
=> Nettoresultaat : zelfde omweg dr G-prot.
, 3
Latent Enzyme
Celmembraan Adynyllaatcyclase : kn geactiveerd wrd dr binding
neurotransmitters op G-gekoppelde receptoren
cAMP
Agonist X ATP > Agonist niet bindt op receptor : enzym niet actief
--> Adynylaatcyclase kan werking niet doen
Receptor > Agonist bindt op receptor : enzym actief
--> Adynylaatcyclase : omzetting v ATP nr cAMP
cAMP
> Agonist lange tijd gebonden : enzym. Activiteit verdwijnt
ATP --> Recept gericht op reageren op Δboodschappmolec
Lock-gate mechanism for opening ion channels
Receptoren gekoppeld aan ionkanalen
> Meeste receptoren ingebed in celmembraan (hier)
: bestaan ook andere
> Boodschappermolec. bindt aan recept =>
conformationeleΔ
--> Ionkanaal (org. Gesloten) : opent
= positieve kationen instromen in cel (hier)
> Verantw. Vr intraccell. Verandering
=> Ook mogh. om intracellulaireΔ te induceren
Ion channel proteine structure
Ionkanalen : ook ingebed in celmembraan
> Ingbed in fosfolipide dubbellaag
--> polaire stukken ingebed buiten/binnenkant
--> hydrofobe ketens : ordenen = verantw. structuur
--> hierin ionkanalen : soort porie in celmembraan
> Ionkanalen die interreageren met fosfolipiden
= hydrofobe AZ
> Ionkanalen interreageren met polaire kationen/anionen :
= hydrofiele AZ
A hypothetical neurotransmitter and receptor Hoe inslagen conformatie veranderen?
Groepen die
mogs. Kn > Carbonzuur & Hydroxyl thv bindingsplaats : komen vr in zijketens AZ
interreageren --> recept: uit proteïnen : uit AZ = R-groepen : bv. OH of CO2
--> Beide OH : H-brug vormen --> ≠interacties : rol binding & affiniteit
> Neurotransmitter : positief geladen (geprotoneerd) fys.pH
--> bevat sec. amine met pH 9 : fysiologisch
--> door +lading : makk. interreageren met neg. Lading
zijketens recept.
structuur Receptor activeren : nood aan conformationeleΔ => intrac. effect
Bindingsplaats
Opening of the lock gate
Neurotransmitter bindt aan receptor
(Receptor hier gekoppeld aan ionkanaal)
> Al H-brug & VDW interactie aanwezig
> H-brug optreden hydroxyl receptor & neuotransm
=> VDW interactie : komen aardig in buurt
--> soms : enkel op korte afstand = affiniteit vertonen
--> optimaal interreageren : dichterbijkomen
= verantw vr conformationele veranderen
--> verantw. vr opening ionkanaal : influx ionen
, 4
Receptor proteine positioned in the cell membrane
Positieve lading neurotransmitter trekt negatieve lading
aan => conformationele verandering
--> opening kationkanaal : kationen in cel
=> intrac. verandering
Telkens te maken met chemische interacties:
- Ionaire, H-bruggen, VDW, …
‘Echt’ voorbeeld conformatieverandering
Gaat hier over receptor : kan ook een ionkanaal vormen
> Proteinen : ≠confromaties aannemen
--> populair: α-helix conformatie
=> ook zo bij deel receptor in celmembraan
--> intracellulair gedeelte : ingebed in membraan
--> extracellulair gedeelte : vormt bindingsplaats boodschmolec.
> wnr binding : invloed conformatie residu (blauwe AZ: proline)
--> gesloten kanaal : residu op interface membraan = trans
= Amide pseudo-dubbelbindingskarakter : resonantiestructuur
> Verantw. vr isomeren : trans & cis
Binding => isomerisatie : trans --> cis
o Gevolg conformatie : residue (geel, dieper)
--> Gn nr conform. Verder uit elkaar
= ionkanaal open : ionen influx
Mirror image of the hypothetical neurotransmitter
Spiegelbeeld proberen passen in receptor
> Wel inslagen om 2 vd 3 contactpunten behouden --> max 2 !
--> Hydroxyl groep verkeerd georiënteerd : geen interactie
=> Minder affiniteit : vermoedelijk niet in slagen activatie
Enzymen = chiraal : altijd leiden tot stereochemisch zuivere bindingen
Correct size & shape
Wrm verandering aan binder => stoffen niet meer binden
> Kleine Me groep op N : vervangen dr propyl
> In meta positie fenylring : extra Me
=> veranderingen : verhinderen dat stof zelfde binding aangaat
--> amine past niet langer : ↓affiniteit receptor
=> zekere complimentairiteit nodig vr binding/activatie recept.
Competitive reversible antagonist
Veel GM inwerken op receptoren : werken gaan blokkeren
> Werking agonist tgn : geen conformationeleΔ induceren zoals agonist
Verschil : afstand tsn fenylring & N = 1C langer (Hier: 3C)
> Homologe verbinding --> zal nog passen in bindingsplaats maar dr
verlenging keten : N dicht genoeg bij neg. Carbonzure groep
≠ induceren conformationeleΔ : geen opening ionkanaal
Eenvoudiger antagonist ontwikkelen : moet gwn goed binden --> geen
conformationeleΔ induceren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Farmaseutke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,99. Je zit daarna nergens aan vast.
