Volledige samenvatting van het vak 'Artsenijbereidkunde', gebaseerd op college slides en eigen notities. Bevat alle leerstof met een overzichtelijke structuur. Perfecte voorbereiding voor het examen. Contacteer mij gerust bij verdere vragen
BIOLOGISCHE BESCHIKBAARHEID
Effect van een geneesmiddel plasmaspiegels van het geneesmiddel
Stel: GM heeft eigenschappen wrdr deze membraan niet kan penetreren (absortpiestap)
→ DoseringΔ adhv hulpstoffen/doseringsvormen = stap omzeilen = GM nog nuttig
Hulpstoffen aanwezig in doseringsvorm:
⁎ stabiliteit API technologische aspecten
⁎ uitzicht / aanvaardbaarheid
⁎ gewenst biofarmaceutisch profiel
GM-vrijstelling uit vorm vs plasmaconcentratie
‼ Vormen met zelfde hvlh GM (dosis) --> niet noodzakelijk therapeutisch equivalent
‼ Vorm bepaalt BB
Therapeutisch venster
⁎ Immediate release vs controlled release
o Controlled : gedurende langere periode boven MEC & onder MTC
, 2
Biologische beschikbaarheid
= fractie van de dosis van het API die onveranderd in de algemene circulatieverschijnt
• snelheid en mate van GM-absorptie uit een toedieningsvorm, afgeleid uit het
concentratie/tijdsprofiel van GM in de algemene circulatie
o farmacokinetische parameters: Cmax, tmax, AUC
o maat voor therapeutische doeltreffendheid
• absorptiesnelheid + hoeveelheid GM in algemene circulatie
afhankelijk van:
o doseringsvorm
▪ Oplossing : direct absorbeerbaar
▪ Tablet : kent een aantal tussenstappen
▪ Injectie : geen absorptie nodig
o hulpstoffen (vb. tablet + lubrifieermiddel: effect van ‘inerte’ hulpstoffen)
▪ Bv. Mg-staraat : teveel zou farmaceutische B ↘ => ↘BB
o bereidingswijze (vb. compressiedruk tabletten →verlengen desintegratie)
▪ Te hoge druk --> te hard : niet desintegreren : ↘BB
• BB farmaceutische beschikbaarheid:
o fractie GM die in voor absorptie geschikte toestand vrijkomt uit de toedieningsvorm
o vermogen van een toedieningsvorm om GM (in-vitro) af te geven
• Biologische beschikbaarheid
o hvlh onveranderd GM die algemene circulatie bereikt en snelheid wrmee
Formulatie B = niet OK Formulatie A = niet OK
Niet boven MEC Boven MTC
--> Verbeteren : desintegratie verbeteren --> Verbeteren : tragere vrijstelling
= minder hard bereiden, desintegratiemiddel = coating ~vrijstellingssnelheid
--> Dosis x2 (≠werkingsduur x2), oplossing, zoutvorm
, 3
Te lage absorptiesnelheid kan te wijten zijn aan:
- slechte oplosbaarheid van GM → oplossing: zoutvorm gebruiken of cosolventen
- trage desintegratie van doseringsvorm → oplossing: desintegratoren, minder hard bereiden
- instabiliteit GM in GI-kanaal (pH, enzymen) → oplossing enterische coating (gastroresistent)
- 1st pass effect → oplossing: omzeilen dmv andere toedieningsroute zoals :
→ nasaal, pulmonaal, bucaal, sublinguaal, rectaal (deels omzeilen), vaginaal
Fasen noodzakelijk voor therapeutische activiteit:
1) Farmaceutische fase:
= fractie beschikbaar voor absorptie --> bepaalt concentratie GM thv absorptieplaats
- afhankelijk van:
- fysico-chemische eigenschappen GM : oplosbaarheid en oplossnelheid
- toedieningsvorm
- hulpstoffen : type en concentratie
- productieproces
Dissolutiesnelheid (Noyes-Whitney vergelijking)
→ Afhankelijk van :
o Deeltjesgrootte
o Kristaleigenschappen
o Zoutvom
→ Sinkcondities
o C blijft zo laag : beschouwt als 0 --> concentratiegradiënt max
▪ Geen negatief effect op dissolutiesnelheid
⁎ S = totaal oppervlak van deeltjes
o Hoe groter contactopp = hoe sneller GM in oplossing gaat (kleinere deeltjes) = ↗BB
⁎ D = diffusie coëfficiënt (hoe snel diffunderen nr oplossing toe)
o Hoe hoger temperatuur = makkelijker diffusie
o Hoe viskeuzer iets is = makkelijker diffunderen
⁎ h = dikte van diffusielaag
o hoe dikker = hoe moeilijker = hoe trager in oplossing
o roeren => verkleining dikte laag = sneller weg diffunderen
⁎ Cs = verzadigingsconcentratie : max oplosbaarheid
o koolsolvent
⁎ C = concentratie bij diffusing molecules
, 4
Voordelen gebruik nanopartikels
→ Oppervlakte (S↗) vergroot gigantisch
→ Stagnerende waterlaag dikte (h↘) verkleint
→ Maximale oplosbaarheid (CS↗) stijgt
⁎ Heeft te maken met krommingsgraad
o Kleiner deeltje = extremere krommingsgraad : makk ontsnappen uit kristalrooster
Sink condities : omstandigh wrbij C in
bulk-medium laag gehouden w
--> zo laag dat conc geen effect heeft
op diffusie snelh
--> Hier oplossnelheid testen
- Wat in oplossing is = geen effect
op in oplossing gaan
Drijvende kracht = Conc-gradiënt
--> dichter bij CS = trager in oplossing
Testen hoe makkelijk GM uit bepaalde vorm vrijkomt --> via in-vitro dissolutietest:
- Gestandardiseerde EP methodes :
→ paddle methode
o Bokaal + hvlh vloeistof + GM + paddle (turbulentie)
→ basket methode (doseringsvormen met lage densiteit ~ neiging om te drijven)
o Analyseren vorm in mandje --> onder wateropp geduwd.
- Vereenvoudiging v fysiologische condities (mucus, galzouten, pH,voedsel, GM, …)
- Toepassingen
• formulatie-ontwikkeling : effect samenstelling/productie op vrijstelling GM
• kwaliteitscontrole eindproduct --> voldoet vorm aan gestelde eisen ?
o vb. immediate release tabletten: 80% dient op te lossen na 15-30 min
extended release tabletten: 5%-30% (niet veel) na 30 min
• bio-equivalentie
⁎ Dissolutiemedia ~ doseringsvorm
o Nood aan medium waar sink condities kunnen onderhouden = wr product oplosb
▪ Water, buffer, simulated gastric/intestinal fluid ( SGF / SIF )
o Kleine wijziging medium => effect farmaceutische beschikbaarheid
▪ meer viscositeitsverhoger = trager proces → langer vraleer desintegratie
→ Viskeuzer : mobiliteit waterfase↘ --> moeilijker bewegen H2O molec
→ Voor desintegratie dient in tablet water dr te dringen om bindingen
te verbreken (opnemen water in tablet)
⁎ Nadeel: dissolutietest geeft informatie geen 1-op-1 vgl zijn met in vivo (GI vb)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Farmaseutke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.