Samenvatting
Samenvatting Infectieziekten
Dit document bevat alle hoofdstukken van het deel 'infectieziekten' van Microbiologie en infectieziekten. Dit vak werd gegeven door prof. Peetermans
[Meer zien]Voorbeeld 8 van de 54 pagina's
Voorbeeld 8 van de 54 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: kikipada • 5 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
INHOUDHoofdstuk 1: pathofysiologie van infectieziekten ................................................................................................... 6
Pathofysiologie .................................................................................................................................................... 6
Microbiële virulentie ........................................................................................................................................... 6
Pathogenese van infecties .................................................................................................................................. 7
Afweermechanismen van de gastheer................................................................................................................ 8
Huid- en mucosabarrière ................................................................................................................................ 8
Humorale afweermechanismen ...................................................................................................................... 9
Cellulaire afweermechanismen....................................................................................................................... 9
Fagocyten .................................................................................................................................................... 9
Lymfocyten .................................................................................................................................................. 9
Hoofdstuk 2: epidemiologie van infectieziekten................................................................................................... 10
Beschrijvende epidemiologie ............................................................................................................................ 10
Surveillance ....................................................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 3: klinische aspecten van infectieziekten en aanvullende diagnostiek ............................................... 11
Klinische aspecten ............................................................................................................................................. 11
Koorts ................................................................................................................................................................ 11
Pathogenese.................................................................................................................................................. 11
Koortspatronen ............................................................................................................................................. 12
Behandeling .................................................................................................................................................. 12
Aanvullende diagnostiek ................................................................................................................................... 13
Hoofdstuk 4: sepsis ............................................................................................................................................... 14
Inleiding............................................................................................................................................................. 14
Etiologie ............................................................................................................................................................ 14
Pathogenese...................................................................................................................................................... 15
Prognose ........................................................................................................................................................... 15
Behandeling ...................................................................................................................................................... 16
Bijzondere gevallen van sepsis .......................................................................................................................... 17
Hoofdstuk 5: koorts bij terugkeer uit de (sub)tropen ........................................................................................... 19
Diagnostisch beleid ........................................................................................................................................... 19
Hoofdstuk 6: infectieuze diarree........................................................................................................................... 21
Etiologie en pathogenese.................................................................................................................................. 21
Symptomen en diagnose................................................................................................................................... 21
Behandeling ...................................................................................................................................................... 22
Antibiotica-geassocieerde diarree .................................................................................................................... 22
Hoofdstuk 7: HIV en AIDS ...................................................................................................................................... 24
1
, Epidemiologie ................................................................................................................................................... 24
Transmissie ....................................................................................................................................................... 24
Klinisch verloop ................................................................................................................................................. 24
Initiële evaluatie ................................................................................................................................................ 25
Klinische classificatie ......................................................................................................................................... 25
Behandeling en opvolging van de HIV-patiënt .................................................................................................. 26
Preventie bij zorgverleners ............................................................................................................................... 27
Preventie bij niet-professionele risico’s ............................................................................................................ 28
Hoofdstuk 8: seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) ................................................................................ 29
Syfilis ................................................................................................................................................................. 29
Etiologie ........................................................................................................................................................ 29
Kliniek ............................................................................................................................................................ 29
DIagnose........................................................................................................................................................ 29
Behandeling .................................................................................................................................................. 29
Gonorree ........................................................................................................................................................... 30
Etiologie ........................................................................................................................................................ 30
Kliniek ............................................................................................................................................................ 30
DIagnose........................................................................................................................................................ 30
Behandeling .................................................................................................................................................. 30
Niet-gonokokken urethritis (NGU) .................................................................................................................... 30
Etiologie ........................................................................................................................................................ 30
Kliniek ............................................................................................................................................................ 30
DIagnose........................................................................................................................................................ 31
Behandeling .................................................................................................................................................. 31
Herpes genitalis ................................................................................................................................................. 31
Etiologie ........................................................................................................................................................ 31
Kliniek ............................................................................................................................................................ 31
DIagnose........................................................................................................................................................ 31
Behandeling .................................................................................................................................................. 31
Condylomata accuminata ................................................................................................................................. 31
Etiologie ........................................................................................................................................................ 31
Kliniek ............................................................................................................................................................ 31
Behandeling .................................................................................................................................................. 32
Algemene opmerkingen .................................................................................................................................... 32
Hoofdstuk 9: bacteriële infecties .......................................................................................................................... 33
Buiktyfus ........................................................................................................................................................... 33
Etiologie ........................................................................................................................................................ 33
2
, Kliniek ............................................................................................................................................................ 33
DIagnose........................................................................................................................................................ 33
Behandeling .................................................................................................................................................. 33
Non-typhi salmonellosen .................................................................................................................................. 33
Etiologie ........................................................................................................................................................ 33
Kliniek ............................................................................................................................................................ 34
Behandeling .................................................................................................................................................. 34
Brucellose .......................................................................................................................................................... 34
Etiologie ........................................................................................................................................................ 34
Kliniek ............................................................................................................................................................ 34
Diagnose........................................................................................................................................................ 34
Behandeling .................................................................................................................................................. 34
Leptospirose ...................................................................................................................................................... 34
Etiologie ........................................................................................................................................................ 34
Kliniek ............................................................................................................................................................ 35
Diagnose........................................................................................................................................................ 35
Behandeling .................................................................................................................................................. 35
Kattenkrabziekte (bartonella) ........................................................................................................................... 35
Etiologie ........................................................................................................................................................ 35
Kliniek ............................................................................................................................................................ 35
Diagnose........................................................................................................................................................ 35
Behandeling .................................................................................................................................................. 36
Ziekte van Lyme ................................................................................................................................................ 36
Etiologie ........................................................................................................................................................ 36
Kliniek ............................................................................................................................................................ 36
Diagnose........................................................................................................................................................ 37
Behandeling .................................................................................................................................................. 37
Tetanus (wondklem) ......................................................................................................................................... 37
Etiologie ........................................................................................................................................................ 37
Kliniek ............................................................................................................................................................ 37
Diagnose........................................................................................................................................................ 37
Behandeling .................................................................................................................................................. 38
Pertussis (kinkhoest) ......................................................................................................................................... 38
Etiologie ........................................................................................................................................................ 38
Kliniek ............................................................................................................................................................ 38
Diagnose........................................................................................................................................................ 38
Behandeling .................................................................................................................................................. 38
3
,Hoofdstuk 10: virale infecties ............................................................................................................................... 39
Influenza (griep) ................................................................................................................................................ 39
Etiologie ........................................................................................................................................................ 39
Kliniek ............................................................................................................................................................ 39
Diagnose........................................................................................................................................................ 39
Behandeling .................................................................................................................................................. 39
Mononucleosis infectiosa (klierkoorts) ............................................................................................................. 39
Etiologie ........................................................................................................................................................ 39
Kliniek ............................................................................................................................................................ 40
Diagnose........................................................................................................................................................ 40
Behandeling .................................................................................................................................................. 40
Cytomegalovirus (CMV) .................................................................................................................................... 40
Etiologie ........................................................................................................................................................ 40
Kliniek ............................................................................................................................................................ 40
Diagnose........................................................................................................................................................ 41
Behandeling .................................................................................................................................................. 41
Herpes simplex virus (HSV) ............................................................................................................................... 41
Etiologie ........................................................................................................................................................ 41
Kliniek ............................................................................................................................................................ 41
Diagnose........................................................................................................................................................ 41
Behandeling .................................................................................................................................................. 41
Varicella zoster virus (VZV)................................................................................................................................ 42
Etiologie ........................................................................................................................................................ 42
Kliniek ............................................................................................................................................................ 42
Diagnose........................................................................................................................................................ 42
Behandeling .................................................................................................................................................. 42
Hanta-virus ........................................................................................................................................................ 43
Etiologie ........................................................................................................................................................ 43
Kliniek ............................................................................................................................................................ 43
Diagnose........................................................................................................................................................ 43
Behandeling .................................................................................................................................................. 43
SARS/MERS ....................................................................................................................................................... 43
Etiologie ........................................................................................................................................................ 43
Kliniek ............................................................................................................................................................ 44
Diagnose........................................................................................................................................................ 44
Behandeling .................................................................................................................................................. 44
Hoofdstuk 11: fungale infecties ............................................................................................................................ 45
4
, Candidiase ......................................................................................................................................................... 45
Etiologie ........................................................................................................................................................ 45
Kliniek ............................................................................................................................................................ 45
Behandeling .................................................................................................................................................. 45
Aspergillose ....................................................................................................................................................... 45
Etiologie ........................................................................................................................................................ 45
Kliniek ............................................................................................................................................................ 45
Diagnose........................................................................................................................................................ 46
Behandeling .................................................................................................................................................. 46
Hoofdstuk 12: parasitaire infecties ....................................................................................................................... 47
Toxoplasmose ................................................................................................................................................... 47
Etiologie ........................................................................................................................................................ 47
Kliniek ............................................................................................................................................................ 47
Diagnose........................................................................................................................................................ 47
Behandeling .................................................................................................................................................. 47
Malaria .............................................................................................................................................................. 47
Hoofdstuk 13: vaccinaties bij volwassenen........................................................................................................... 48
Tetanus-difterie................................................................................................................................................. 48
influenzavaccin .................................................................................................................................................. 48
pneumokokkenvaccin ....................................................................................................................................... 49
SARS-CoV2 vaccin .............................................................................................................................................. 49
Hoofdstuk 14: rationele antimicrobiële therapie ................................................................................................. 50
Inleiding............................................................................................................................................................. 50
Microbiële basis van antibiotica therapie ......................................................................................................... 50
Gevoeligheid ................................................................................................................................................. 50
Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 50
Antimicrobiële resistentiemechanismen ...................................................................................................... 51
Antibioticaresistentie uit klinische praktijk ................................................................................................... 51
Farmacologische basis van antimicrobiële therapie ......................................................................................... 52
Klinische basis van antimicrobiële therapie ...................................................................................................... 53
Principe van rationele antimicrobiële therapie ............................................................................................ 53
Formularium en antibioticabeleid..................................................................................................................... 53
Empirische therapie ...................................................................................................................................... 53
Gerichte therapie .......................................................................................................................................... 54
Profylaxe ....................................................................................................................................................... 54
Medische indicaties voor profylaxe .............................................................................................................. 54
5
,INFECTIEZIEKTEN
HOOFDSTUK 1: PATHOFYSIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN
Infectieziekte = klinisch waarneembare toestand van schade of verandering in de normale fysiologie van de
gastheer die gepaard gaat met een ontstekingsreactie (inflammatie), veroorzaakt door de besmetting met een
ziekmakend micro-organisme
- Besmetting gaat vooraf, maar leidt niet altijd tot infectie, soms ook dragerschap (louter kolonisatie)
- Klinisch waarneembaar: anamnese, klinisch onderzoek, parameters, labo
PATHOFYSIOLOGIE
Infectie = wanneer het pathogeen vermogen van het micro-organisme (virulentie) de overhand haalt op de
afweermechanismen (immuunsysteem) van de gastheer
Pathogeen micro-organisme
- °virulentie <-> weerstand van de gastheer
- °kolonisatie <-> kolonisatieresistentie door commensale micro-organismen van gastheer
- °resistentie → ontsnappen aan verdedigingsmechanismen
Therapie
- Farmacokinetiek <-> metabolisatie en excretie
- Farmacodynamiek <-> resistentie aan medicatie, AB
- Opletten voor interacties tussen geneesmiddelen en toxiciteit
Klinisch beeld van een infectie wordt bepaald door:
- Ziekmakend vermogen van het micro-organisme (virulentiefactoren)
- Focus van infectie
- Inflammatoire reactie van de gastheer
MICROBIËLE VIRULENTIE
Primair (obligaat) pathogene micro-organismen = besmetting leidt in vele gevallen tot ziekte, bij een groot
deel van de gevoelige, overigens gezonde populatie, kort of lang na de besmetting
- Exogene infecties → overdraagbaar → °epidemie
- Bv Salmonella typhi, Mycobacterium tuberculosis, HIV, influenza, SARS-CoV2, mazelen, Plasmodium
falciparum
- Preventie:
o Vermijden blootstelling
o Eradiceren (uitroeien) reservoir of vector
o Vaccinatie
o Chemoprofylaxe (pillen)
6
,Potentieel pathogene micro-organismen = besmetting leidt meestal tot kolonisatie (dragerschap). Infectie
treedt enkel op bij een lokale of algemene voorbeschiktheid (intravasculaire katheter (bv coagulase-negatieve
stafylokokken) of diabetes (Candida)) of indien micro-organismen toegang hebben tot steriele
lichaamscompartimenten (bv E. coli in urine)
- Endogene infecties → weinig overdraagbaar
- Bv commensale flora
- Preventie:
o Vermijden of corrigeren van voorbeschikkende factoren
o Asepsie in zorg
Nosocomiale infecties = infectie door koloniserende micro-organismen die de patiënt verwerft tijdens de
ziekenhuisopname
- Speciale vorm van potentieel pathogeen
- Initiële kolonisatie kan evolueren naar ernstige infecties met micro-organismen die vaak multiresistent
zijn tegen AB
- Bv MRSA, Clostridium
- Preventie:
o Vermijden van voorbeschikkende factoren (bv sonde, intravasculaire katheter verwijderen)
o Asepsie in zorg
o Bronisolatie
o Strikte handhygiëne → vermijden verspreiding nosocomiale kiemen
Opportunistisch pathogene micro-organismen = besmetting leidt tot (voorbijgaande) kolonisatie bij gezonde
personen. Infectie treedt enkel op bij de gastheer met ernstige stoornis in de humorale of cellulaire
afweermechanismen
- Exogene infecties → niet overdraagbaar naar gezonde, wel naar zieke personen → niet °epidemie
- Bv Pneumocystis jiroveci pneumonie bij AIDS, Aspergillus pneumonie bij neutropene patiënt met
chemotherapie
- Preventie:
o Vermijden contact met besmettelijke bron
o Protectieve isolatie: voorbeschikte patiënten (bv luchtfilter)
PATHOGENESE VAN INFECTIES
Micro-organismen brengen virulentiefactoren tot expressie
- Adhesie: micro-organismen gaan een stabiele binding aan met het lichaamsoppervlak
o Proliferatie aan lichaamsoppervlak
o Secretie van exotoxines → inflammatie en ziektesymptomen
- Invasie (soms): overschrijden huid- en mucosabarrière
o Weerstandig aan spontane afweermechanismen van de gastheer (innate immuunsysteem)
o Verspreiden in lichaam (uitzaaiingen) naar doelwitorganen
o °inflammatie reactie door gastheer (adaptive immuunsysteem)
▪ Gemedieerd door celwandbestanddelen van het micro-organisme (endotoxines) (LPS
van gram neg bacteriën, teicchoïnezuur, lipoteichoïnezuur van gram pos bacteriën)
▪ WBC, macrofagen
▪ Mogelijkheden van micro-organismen om aan verdediging te ontsnappen
7
, AFWEERMECHANISMEN VAN DE GASTHEER
Niet antigeen-specifiek Antigeen-specifiek
Huid- en mucosabarrière Mechanisme barrière Secretoir IgA
Secreties
Motiliteit
Kolonisatie-resistentie
Humorale afweer Lactoferrine Immunoglobulines (Ig)
Lysosyme
Complementfactoren
Cellulaire afweer
- Fagocyten Granulocyten /
Monocyten – macrofagen
- Lymfocyten / T-lymfocyten
HUID- EN MUCOSABARRIÈRE
Stoornissen in huid- en mucosabarrière zijn frequent in de klinische praktijk
- Postoperatieve wondinfecties
- Intravasculaire kathetersepsis
- Urineweginfecties (UWI) op blaassonde
- Ventilatie-geassocieerde pneumonie
NIET ANTIGEEN-SPECIFIEK
- Mechanische barrière tegen invasie
- Versterkt door:
o Microbiële secreties van talg- en zweetklieren in de hudi
o Maagzuur
o Productie mucus in luchtwegen
o Afschilfering van huidcellen
o Motiliteit thv mucosae (darmperistaltiek, diurese, hoesten)
- Kolonisatieresistentie: commensale flora verhinderen adhesie en proliferatie van pathogene micro-
organismen
ANTIGEEN-SPECIFIEK
- Secretoir IgA
8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zGNK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80364 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen