Hoofdstuk 1
Materieel strafrecht Formeel strafrecht
Alle strafbare feiten en de straf die je Hoe de rechter tot zijn uitspraak komt
ervoor kunt krijgen
Inhoud van het strafrecht Hoe kom je voor de rechter terecht
Gedragsregels terug te vinden in SR Procedureregels- bevoegdheden
Strafbepalingen, straffen en maatregelen Terug te vinden in strafvordering (Sv)
De bescherming van art. 1. SR
Legaliteitsbeginsel + verbod van terugwerkende kracht
- Het moet in de wet staan, je mag niet achteraf iemand strafbaar stellen als het op dat
moment nog niet strafbaar was
Verbod terugwerkende kracht
- Je kunt nooit straf krijgen voor iets wat nog niet strafbaar was toen je het deed
Welke strafrechter absoluut bevoegd is om de strafzaak te behandelen
De strafrechter die absoluut bevoegd is om een strafzaak te behandelen, is afhankelijk van
de aard van het misdrijf en de bevoegdheidsregels die van toepassing zijn in het betreffende
rechtsgebied. Over het algemeen kan echter worden gesteld dat de rechtbank in de
jurisdictie waar het misdrijf is gepleegd, de bevoegde rechter is om de zaak te behandelen.
Bijvoorbeeld, als een misdrijf is gepleegd in de provincie Zuid-Holland, dan is de bevoegde
strafrechter de rechtbank in Zuid-Holland. Als het misdrijf een federaal misdrijf is in de
Verenigde Staten, dan zal de bevoegde strafrechter afhankelijk zijn van de federale
jurisdictie waarin het misdrijf is gepleegd.
Er zijn echter uitzonderingen waarbij een andere rechter of rechtbank de zaak kan
behandelen. Bijvoorbeeld, als een zaak een nationale veiligheidskwestie betreft of als een
bepaalde rechtbank specifieke expertise heeft met betrekking tot het type misdrijf dat wordt
behandeld, kan de zaak worden overgedragen aan een andere rechter of rechtbank.
Het is dus belangrijk om de specifieke bevoegdheidsregels te raadplegen die van toepassing
zijn in het rechtsgebied waar de zaak wordt behandeld, om te bepalen welke strafrechter
absoluut bevoegd is om de zaak te behandelen.
,Strafrecht
Reikwijdte van het wetboek van strafrecht
Art. 2 t/m Art. 5 sr geven antwoord op de reikwijdte van het Nederlands strafrecht.
Beginselen uit het wetboek van strafrecht
Legaliteitsbeginsel
- Straffen mag alleen als dat staat in de wet art.1 Sr
- Overheidsingrijpen
- Moet altijd gebaseerd zijn op een wet, dut kan zijn een wet in formele zin (gemaakt
door regering en staten generaal) of een wet van lagere wetgever zoals de provincie
of gemeente
Territorialiteitsbeginsel
- Wetboek van Strafrecht is van toepassing op Nederland.
- De Nederlandse strafwet is van toepassing op Nederlandse grondgebied ongeacht je
land van herkomst.
Uitgebreid Territorialiteitsbeginsel
Wetboek van Strafrecht is ook van toepassing aan boord van een Nederlandse schip of
vliegtuig die zich ook in het buitenland kan bevinden.
Universaliteitbeginsel
Art. 4 Sr: als een strafbaar feit gepleegd is in het buitenland ook door niet- Nederlanders kan
het Nederlands strafrecht van toepassing zijn. Het gaat dan om een misdrijf waarbij
internationale belangen en veiligheid op het spel staan bijv. vliegtuigkaping, terrorisme,
valsemunterij.
Feiten gepleegd tegen een Nederlander
- Art. 5 Sr is van toepassing waar dan ook ter wereld tegen een Nederlander of een
persoon met een vaste woon- en verblijfplaats in NL) of tegen Nederlandse schepen
en vliegtuigen. Passief nationaliteitsbeginselwetboek van Strafrecht. Voorwaarde:
- Minimaal 8 jaar maar kan ook langer.
- Het feit moet ook strafbaar zijn in het land waar het feit gepleegd is.
Feiten gepleegd door een Nederlander
- Art. 7 Sr is van toepassing waar dan ook ter wereld door een Nederlander of een
persoon met een vaste woon- en verblijfplaats in NL. Personaliteitbeginsel of actief
nationaliteitsbeginsel.
- Misdrijven waarbij typisch Nederlandse belangen op het spel staan zoals de veiligheid
van de staat.
- Feiten die door een Nederlander in het buitenland worden gepleegd en die ‘dubbel’
strafbaar zijn: dit wil zeggen dat deze feiten strafbaar zijn in het land waar ze worden
gepleegd en dat deze feiten in Nederland een misdrijf opleveren.
- Zedenmisdrijven: seksueel grensoverschrijdend gedrag (incl. vrouwelijke genitale
verminking, besnijdenis) gepleegd tegen minderjarige.
- Een aantal strafbare feiten gericht tegen elektronische netwerken.
Rechtsbronnen van strafrecht (1.3)
, Strafrecht
- Wetboek van strafvordering (sv) formele deel van het strafrecht
- De rechten van de verdachte
- De positie van de raadsman
- De bevoegdheden van politie en justitie om strafbare feiten op te sporen
- Gang van zaken tijdens een rechtszitting
- Regels van hoger beroep staan hier ook in
- Bijzondere wet: regelt speciaal 1 onderwerp zoals:
- De wet wapens en munitie – een verbod om wapens bij te dragen
- De wegenverkeerswetten – een verbod om met alcohol aan het verkeer deel te
nemen
- De Opiumwet – het verbod op drugs
- Politie en justitie krijgen een extra bevoegdheid voor een onderzoek naar de
strafbepaling in een betreffende bijzondere wet
- Algemene maatregelen van bestuur (amvb), zijn algemene regels die ook
strafbepalingen kunnen bevatten
- Mag alleen een straf bevatten als deze straf door de formele wetgever (regering en
de 1e en 2e kamer samen) in de wet is vastgesteld.
- Verordeningen (wetten van lagere overheden) gemeentes en provincies
- Hoogte van de straf is landelijk bepaald dat mogen lagere overheden niet zelf
beslissen. Art. 154 gemeentewet en Art. 150 provinciewet hechtenis van maximaal 3
maanden en een geldboete van de 2e categorie.
- Mogen niet in strijd zijn met regels van de “hogere” wetgever.
- Ze mogen alleen gaan over zaken die in de eigen gemeente of provincie betreft.
- Wet in formele zin en wet in materiele zin
- Wet in formele zin: een regeling die afkomstig is van onze hoogste wetgever (de
regering en de staten generaal dus de 1e en 2e kamer). Hier kijk je naar de maker: zijn
dat de regering en beide kamers samen dan is het een wet in materiele zin.
- Wet in materiele zin: algemene geldende regeling afkomstig van een
overheidsorgaan. Vb: hondenpoep niet op de stoep, het is in een gemeente een
algemene bepaling afkomstig van de gemeenteraad (overheidsorgaan). Hier kijk je
naar de algemene werking, heeft de overheidsregel een algemene werking dan is het
een wet in materiele zin.
- Wb van strafrecht en wb van strafvordering zijn beide wetten in formele zin (hoogste
wetgever) en in materiele zin (algemene geldende regeling), gemaakt door de
regering en beide kamers samen.
Overige rechtsbronnen van het strafrecht
- Jurisprudentie: uitspraken van rechters. De uitspraken van de Hoge Raad zijn het
belangrijkst, omdat deze uitspraken ook bedoeld zijn om eenheid te brengen in de
rechtspraak in Nederland. Met deze uitspraken van rechters wordt uitleg gegeven
van de manier waarop de wet moet worden toegepast.
- Internationale verdragen (afspraken tussen 2 of meer landen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sudedurmus3253. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.