Sociaal werk verkennen gegeven door Marijke Pruyt.
In deze samenvatting vind je deze onderwerpen:
- Sociaal werk en globale definitie
- Mensenrechten en grondrechten
- Sociaal werk en opleidingen in historisch perspectief
- Kenmerken voor het sociaal werk
- Breedte van sociaal werk
- Rollen ...
Inhoud
Sociaal werk en globale definitie Sociaal werk.........................................................................................................6
1. Een boom als metafoor voor sociaal werk........................................................................................................6
2. Sociaal werk in de kijker: enkele initiatieven (niet)..........................................................................................6
3. De globale definitie...........................................................................................................................................6
3.1 Doelen.........................................................................................................................................................6
3.2 Participatieve methodologie.......................................................................................................................7
3.3 Principes......................................................................................................................................................7
3.4 Onderbouwing door kennis.........................................................................................................................7
3.5 Sociaal werk engageert...............................................................................................................................8
4. Is een definitie nuttig?.......................................................................................................................................8
Mensenrechten en grondrechten.............................................................................................................................9
1. Mensenrechten.................................................................................................................................................9
1.1 Omschrijving................................................................................................................................................9
1.2 Thema’s.......................................................................................................................................................9
1.3 Eerste generatie mensenrechten................................................................................................................9
1.4 Tweede generatie mensenrechten.............................................................................................................9
1.5 Derde generatie mensenrechten................................................................................................................9
1.6 Universele Verklaring van de Rechten van de Mens................................................................................10
2. Grondrechten..................................................................................................................................................10
2.1 Grondwet: artikel 23.................................................................................................................................10
2.2 Grondwet: artikel 24.................................................................................................................................10
2.3 Organieke wet OCMW...............................................................................................................................10
3. Mensenrechten onder druk............................................................................................................................11
Sociaal werk en opleidingen in historisch perspectief............................................................................................12
1. Sociaal werkpraktijk in de middeleeuwen (476-1500)....................................................................................12
2. Sociaal werkpraktijk in de nieuwe tijd (1500 – 1789).....................................................................................13
3. Sociaal werkpraktijk in de nieuwste tijd (1789 – 1945)..................................................................................14
4. Sociaal werk in de eigentijdse tijd (1945 – heden).........................................................................................15
5. Ontstaan van de opleidingen voor sociaal werk – vanaf 1900 - heden..........................................................16
Kenmerkend voor sociaal werk...............................................................................................................................19
1. Sociaal werk: vier basismethodieken..............................................................................................................19
Pagina 1 van 76
, 1.1 Basismethodiek 1: werken met individuen, gezinnen en nabije contexten.............................................19
1.2 Basismethodiek 2: werken met groepen..................................................................................................19
1.3 Basismethodiek 3: werken aan en in organisaties....................................................................................19
1.4 Basismethodiek 4: werken aan en in beleid.............................................................................................20
2. Sociaal werk: enkele spanningsvelden............................................................................................................20
2.1 Tussen leefwereld en systeemwereld.......................................................................................................20
2.2 Tussen aanpassingslogica en veranderingslogica.....................................................................................20
3. Sociaalwerkconferentie schuift 5 krachtlijnen naar voor...............................................................................21
3.1 Nabijheid en laagdrempelig werken.........................................................................................................21
3.2 Politiserend werken..................................................................................................................................22
3.3 Procesmatig werken..................................................................................................................................22
3.4 Generalistisch werken...............................................................................................................................22
3.5 Verbindend werken...................................................................................................................................22
De breedte van het sociaal werk.............................................................................................................................23
Domeinen............................................................................................................................................................23
Algemene hulp- en dienstverlening................................................................................................................23
Armoede en sociale uitsluiting........................................................................................................................24
Arbeid en economie........................................................................................................................................24
Cultuur en vrije tijd..........................................................................................................................................25
Gezin en opvoeding.........................................................................................................................................25
Geestelijke gezondheid...................................................................................................................................25
Jeugdwerk.......................................................................................................................................................26
Justitie.............................................................................................................................................................26
Leefomgeving en internationale solidariteit...................................................................................................26
Migratie...........................................................................................................................................................27
Onderwijs en vorming.....................................................................................................................................28
Ouderen...........................................................................................................................................................29
Personen met een beperking..........................................................................................................................29
Hét sociaal werk bestaat niet..............................................................................................................................30
Sociaal werk praktijken...................................................................................................................................30
HET BESTAAN niet WANT … het is anders naargelang….................................................................................30
HET BESTAAT NIET WANT … SOciaal werk is voortdurend in beweging.........................................................31
CONCLUSIE......................................................................................................................................................31
Rollen, taken van het SOW en handelingskaders...................................................................................................32
ROllen van sociaal werk.......................................................................................................................................32
Verschillende rollen van het SOW...................................................................................................................32
Mensenrechten voor een handelingskader........................................................................................................32
Pagina 2 van 76
, SYsteemwereldgericht handelen....................................................................................................................33
leefwereldgericht handelen............................................................................................................................33
participatief handelen.....................................................................................................................................34
politiserend handelen.....................................................................................................................................35
ontgrenzend handelen....................................................................................................................................36
Discours en tendensen............................................................................................................................................37
Drie dominante discours.....................................................................................................................................37
Wat is een dominant discours?.......................................................................................................................37
Biomedisch discours........................................................................................................................................37
Neoliberaal discours........................................................................................................................................38
Positivistisch Juridisch discours.......................................................................................................................39
bELANG VAN DOMINANTE DISCOURS TE BEGRJIPEN.....................................................................................40
tendenzen en SOW..............................................................................................................................................40
mAATSCHAPPELIJKE TENDENSEN...................................................................................................................40
De nevenbouw van het sociaal werk......................................................................................................................42
iNLEIDEND...........................................................................................................................................................42
FORMEEL EN INFORMEEL WERKEN....................................................................................................................42
Formeel werken..............................................................................................................................................42
Informeel werken............................................................................................................................................43
Verhouding tussen formeel en informeel werken..........................................................................................43
Spanningen bij de wisselwerking tussen formeel en informeel werken........................................................44
Sterk op sociaal werk zet in op triadisch werken............................................................................................44
SAMEN MET VELEN.............................................................................................................................................45
1. Mantelzorg..................................................................................................................................................45
2. Zelfhulpgroepen..........................................................................................................................................45
3. Zelforganisaties...........................................................................................................................................45
4. Vrijwilligers..................................................................................................................................................46
5. Samenwerken met overheden....................................................................................................................46
6. Samenwerken met multidisciplinaire teams...............................................................................................46
7. Samenwerken met ervaringsdeskundigen..................................................................................................46
8. Samenwerkingsverbanden, netwerken......................................................................................................46
De bovenbouw van het sociaal werk......................................................................................................................49
Inleidend..............................................................................................................................................................49
Welzijn is een belangrijk beleidsdomein.........................................................................................................49
Het beleidsdomein welzijn is een complex domein........................................................................................50
Multigovernance.................................................................................................................................................50
Verschillende beleidsniveaus Vlaams, federaal, lokaal...................................................................................50
Pagina 3 van 76
, Multigovernance rond sociaal/welzijsnbeleid................................................................................................50
Focus op het welzijns/sociaal beleid op federaal, Vlaams en lokaal niveau......................................................51
De rol van elk beleidsniveau...........................................................................................................................51
Rol van het federale niveau............................................................................................................................51
Rol van het Vlaamse niveau............................................................................................................................52
Rol van het lokale niveau................................................................................................................................52
SOW is niet vrijblijvend en vraagt een grondhouding............................................................................................54
SOW, een semi-professie....................................................................................................................................54
Een professie: 5 dimensies..............................................................................................................................54
SOW, een professie? 5 dimensies...................................................................................................................54
SOW, een professie?.......................................................................................................................................54
SOW is waardenwerk (normatieve professionaliteit).........................................................................................55
Sociaal werk is waardenwerk..........................................................................................................................55
SOW werkt binnen normatieve ruimte...........................................................................................................55
Normatieve ruimte: beroepsethiek SOW........................................................................................................56
Normatieve ruimte: het mandaat van de SOW'er..........................................................................................56
Discretionaire ruimte......................................................................................................................................56
SOW vergt een professionele grondhouding......................................................................................................57
Handelen met kennis......................................................................................................................................57
reflecteren over handelen...............................................................................................................................57
handelen en zijn..............................................................................................................................................57
SOW, een krachtig en kwetsbaar beroep................................................................................................................58
Kern van SOW......................................................................................................................................................58
Globale definitie..............................................................................................................................................58
Krachtig en kwetsbaar.....................................................................................................................................58
Mensenrechten...............................................................................................................................................58
5 Krachtlijnen & Handelingskaders.................................................................................................................59
4 Basismethodieken........................................................................................................................................59
3 Methodes.....................................................................................................................................................59
Functies en rollen............................................................................................................................................60
Kracht en kwetsbaarheid van methodieken, methodes, rollen......................................................................60
In een spreidstand...........................................................................................................................................60
Waardenwerk..................................................................................................................................................60
In een complexe context.....................................................................................................................................61
Breedte SOW...................................................................................................................................................61
SOW op het snijpunt van…..............................................................................................................................61
SOW, een semi-professie: 5 dimensies...........................................................................................................62
Pagina 4 van 76
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorgrammens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
