1. Inleiding
Link met wonen bij politiek: sociale verdringing (gentrificatie) als gevolg/ strategie van
stadsvernieling in het Gentse
Woonmodel heel slecht geregeld
Wonen: van sociale nood naar recht?
Woonnood in onze samenleving
Strijd voor het recht op wonen
Rechten en rechten zijn twee
Welvaartstaat= oh de burgers grondrechten garandeert en menswaardig leven
Kan ook afbouwen => bv werkeloosheidsuitkering die veranderd is, afbouwt voor jongeren
De uitbouw van de welvaartsstaat is een geschiedenis van sociale strijd over sociale noden.
Die noden worden omgezet tot rechten doorheen een proces waarbij ze duidelijk worden
geformuleerd en eisen worden ontwikkeld om die noden te lenigen. Sociale rechten vallen
dus niet uit de lucht of komen niet zomaar voort uit wetten, maar zijn het voorwerp en het
resultaat van strijd en onderhandeling.
Verhelderend is in dat verband het onderscheid tussen
1. Formele rechten= de rechten ‘op papier’ en worden top-down geformuleerd.
2. Substantieve rechten= recht als het lenigen van noden in de praktijk
vanuit een bottom-up eis over wat een basisrecht zou moeten zijn.
Een proces van onderhandeling en strijd:
Formulering van woonnoden ⟶ formele erkenning als recht op wonen ⟶
substantieve uitwerking (subsidies, woonbonus, sociale huisvesting…).
Dat proces van nood naar recht is vaak een langdurig proces om een nood te formuleren, in
het publieke debat te brengen, om te zetten naar instellingen en procedures in de
welvaartsstaat.
2. Van sociale nood naar recht?
1
,2.1. Recht op wonen op papier
BELGISCHE GRONDWET Art. 23
Ieder (ook vluchterlingen…) heeft het recht een menswaardig leven te leiden.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening
houdend met de overeenkomstige plichten, de economische, sociale en culturele rechten,
waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen.
Die rechten omvatten inzonderheid : […]
3° het recht op een behoorlijke huisvesting;
VLAAMSE WOONCODE (decreet 1997)
“Doelstellingen van het woonbeleid”
Art. 3. Iedereen heeft recht op menswaardig wonen.
Daartoe moet de beschikking over een aangepaste woning, van goede kwaliteit, in een
behoorlijke woonomgeving, tegen een betaalbare prijs en met woonzekerheid worden
bevorderd.”
1. Reality check: recht op wonen in de feiten?
We checken onze woonsituatie volgens de drie belangrijkste doelstellingen van de Vlaamse
wooncode
1. Betaalbaarheid
2. Kwaliteit
3. Woonzekerheid
2
,THEMA 1. WONEN IN VLAANDEREN: HISTORIEK
Fermetre ‘femme’= nostalgische manier van bouwen terug grijpen naar idee vh vlaamse
platteland (boerderij)
2.2. Schets van wonen in Vlaanderen: Historiek van ons woonmodel
3.1.1 Voldoende woningen?
Globaal overschot: 300.000 woningen
Maar bedenkingen:
Theorie en (woon)praktijk: feitelijk woongedrag, domicilie…
Mismatch tussen omvang huishoudens en grootte van woningen
Geografische verschillen: in sommige streken grote woonvraag
3.1.2 Woontype
Vooral eengezinswoningen
Meergezinswoningen in steden, mensen met kwetsbaar profiel
Oppervlakte
* 90 m2 (fel aan het verkleinen)
* Een of twee kamers
* Kavel nieuwbouw
+ Gemiddeld 600m2 (groot omdat er ook nog enorm grote zijn)
+ Steeds kleiner => schaars => duurder
3.1.3 Eigendomsstatuut: vooral eigenaars
70% zijn eigenaar van hun woning of zijn het ah afbetalen
7% zijn sociale huurders
20% zijn private huurders
Sociale huurders= a sociale huurmts (in verhouding tot je inkomen)
Privaat wonen= bij verhuurkantoor
Gratis bewoner= kraakpand, tweede woonst en jij mag erin kruipen (familie), concièrge
Tiny house zetten als je zorgrelatie hebt met die persoon
3.1.4 Achtergrond
Tabellen kijken naar e bepaald iets, nagaan welke kenmerken hebben die mensen bv
eigenaars (alleenstaand, studies, leeftijd..)
Eigenaars: grote verschillen
Private huur:
Helft alleenstaanden
Weinig hoge inkomens
3
, Toename oudsten 28%
Sociale huur:
Helft laagste inkomensquintiel
Werklozen/ziek/arbeidsongeschikt
Eenoudergezinnen/alleenstaand
Toename oudsten
Tabel kijken naar sterretjes => significantie: belangrijk
Inkomensquintiel= 20% meest verdieners en 20% minst verdieners
Vaststellingen
1. Verschil tussen hoogste en laagste inkomens ovl eigenaars zijn of worden w steeds
groter, steeds moeilijker voor mensen met laag inkomen en makkelijker voor mensen
met hoger inkomen
2. Net meer dan de helft 18-34 jaar
3. Vooral veel alleenstaanden en groot verschil
4. Activiteitsstatus= mensen die werkeloos of ziek/ arbeidsongeschikt zijn, zijn enorm
veel gezakt ovl eigenaar
5. Opleidingsniveau= hoe hoger, hoe meer
6. Belg: 75% en bij niet Belgen=> zakt en zeer lag is voor niet- Eu
3.1.5 Welke woonomgeving
Overgangsgebied= gebied dat je niet kan definiëren, nog mossel/ nog vis => gemeente/
steden/ platteland?
=> groot in VL (40%)
3.1.6 Historische evolutie vd ruimtelijke spreiding
Steeds meer en meer bouwen op het platteland en tussen mijnstreken =>
verkavelingen(systeem: stuk bouwgrond) en heel erg verspreid leven
3.1.7 Ruimtebeslag
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittvancoillie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.