Samenvatting
Samenvatting Recht Verkennen
- Vak
- Recht Verkennen
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
Gestructureerde samenvatting Recht Verkennen. Zelf haalde ik hier een 16/20 mee.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Recht verkennen KatrienDEEL 1: WAT IS RECHT?
1 KENMERKEN EN DEFINITIE VAN HET RECHT
Met recht w iedereen gewild of ongewild gecontroleerd
Recht is onderverdeeld in specifieke rechtsrakken: grondwettelijke, personen en
familierecht, verkeersrecht, strafrecht…
1.1 Kenmerken van het recht
Regels: rechten en plichten
1. Gebodsregels: moet doen
2. Verbodsregels: wat niet mag
Regels rechten en plichten zijn aan elkaar gekoppeld
Regel wordt rechtsregel
- opgesteld
- bekrachtigd door samenleving
=> afdwingbaar: straf
Fundamentele kenmerken van het recht
1. Het recht heeft als doel de samenleving te ordenen
= (over)leven en handelen als mensen binnen een samenleving (een groep) veronderstelt
regels over de middelen (goederen, geld, rechten)
=> om te handelen hebben we middelen nodig:
* Intellectuele en lichamelijke vermogens
* Stoffelijke zaken
Voorwaarde menselijk handelen:
duidelijkheid over wie wat mag doen met welke middelen
= de bevoegdheid om op te treden met middelen (gelden, goederen en rechten)
- Welke
- In hoeverre
- Wat van a moeten respecteren
2. Het recht wordt opgelegd door de samenleving
Oorsprong recht= wil van de samenleving
Samenleven leidt tot conflicten
Conflicten vergen oplossingen, en dus regels
Via ‘wetgever’, en dus met akkoord van de samenleving (van ons)= stem vh volk
= parlementen, volksvertegenwoordigers (met akk vd sl wetten gaat maken)
Samenleving is continu in verandering
Wetgeving is een dynamisch gegeven (omdat de sl veranderd: moderne mts,
evoluerende opvattingen en omstandigheden)
Vb homohuwelijk, e-commerce, …
Recht is nooit af!
Het wijzigen of afschaffen van rechtsregels: wettelijke procedures
nageleefd: wet toepassing + afdwingbaar
,Samenleving beslist hier:
1. Rechtstreekse of directe democratie
- via het referendum (=volksraadpleging)
=> op niveau van gemeente/ steden vb. aanleg v ondergrondse parkeerplaats
=> niet altijd bindend
2. Vertegenwoordigende of indirecte democratie
- via vertegenwoordigers vh volk
3. De naleving van het recht kan worden afgedwongen
Rechtsregels ≠ mts gedragregels
= regelen de wijze waarop iemand van zijn rechten en vrijheden behoort gebruik te maken
Maken betrekking tot die afdwingbaarheid
wat gebeurd er als de regels niet w opgevolgd: politiediensten, hoven, rb…
Zonder afdwinging geen recht
1. Verplichtend karakter
2. Gevolgen bij niet-naleving
3. Georganiseerde structuren, instellingen & procedures
Niet alle rechtsregels zijn even afdwingbaar
Default-regels: bv. contract gaat voor op de ‘aanvullende’ wet
= regels waarvan men aanneemt dat deze wel zal gelden id meeste situaties
= rechtsregel die alleen maar gelden voor zover de partijen zelf geen bepalingen voorzien
hebben ih contract die ze afgesloten hebben
1.2 Soorten regels
Verschillende categorieën van rechtsregels
1. Gedragsregels: regels die het gedrag vd leden id sl ordenen. Dit gebeurd door het
vastleggen v
2. Subjectieve rechten = hun bevoegdheden om over middelen te beschikken
3. Afdwingingsregels= instellingen en procedures voor toepassing en afdwinging van
die gedragsregels
4. Wijzigingsregels= instellingen en procedures voor wijziging van het recht, gezien het
dynamisch karakter van het Recht
1.3 Definitie van het recht
= Geheel van rechtsregels met als doel de maatschappij te ordenen, het is opgelegd door de
samenleving, via haar vertegenwoordigers en de niet-naleving ervan is afdwingbaar via een
wettelijk voorzien systeem van sancties.
,Vrouwe justitia
= verpersoonlijking vh recht
- Blinddoek: onpartijdigheid (!)
=> obv rede en feiten), ‘dura lex sed lex’= iedereen gelijk voor de wet
- Weegschaal: afweging van bewijzen, getuigenissen...
- Zwaard: vonnis
Als recht blind is…
iedereen is gelijk, rechtszekerheid ≠rechtvaardigheid
- Recht is niet altijd sociaal rechtvaardig
=> omwille vh feit dat men niet altijd rekening houdt met e bep soc situatie
vb. uit huis gezet
- Recht is niet altijd klasse-blind
vb. mensen met een zeer laag inkomen of justitie wel voor hen haalbaar is kost
geld: toegankelijkheid
vb. fraude, grote boete kan het wel betalen en is er van af
vb. zwart werk: recht op uitkeringen verliest, sancties, werkeloosheidsuitkering terug
= disproportioneel
- Recht is niet altijd kleurenblind
Op papier is dat zo, maar is dat zo in de werkelijkheid
=> structureel racisme aanwezig
1.4 Objectief recht versus subjectieve rechten
1. Objectief recht
= rechtsregels, geformuleerd in ‘het Recht’
- staan los van een concreet persoon of een specifieke situatie (rechtssubjecten)
= DE WET
2. Subjectief recht
= de rechten die wij putten uit deze objectieve rechtsregels
= erkende bevoegdheid in h rechtssysteem om naar eigen keuze bepaalde handelingen te
stellen
bv. vrijheid v arbeidskeuze, eigendomsrecht, kiesrecht
- bepaalde handeling die een concrete toepassing zijn in e bep situatie, dan oefenen
wij dat subjectief recht uit
= “RIGHTS”
1.5 Rechtssubject versus rechtsobject
1. Rechtssubject
= dragers/ titularis van subjectieve rechten en plichten
natuurlijke personen= mensen van vlees en bloed met e reeks eigenschappen
rechtspersonen= sommige organisaties, groeperingen, instellingen h rechtspersoonlijkheid
- bepaald doel met daaraan gekoppelde rechten en plichten
= aan die org zelf als een persoon op te treden
vb. vijf vrienden; vzw (vereniging zonder winstloon) goeddoel
=> statuten, bestuur…: kan zelf beslissingen nemen en bepaalde
handelingen stellen zoals zelf huis kopen
, 2. Rechtsobjecten
= voorwerpen waarover rechtssubjecten hun subjectieve rechten k uitoefenen
- Een recht (aandelen, som geld)
- Een ding (dieren
- Een geheel van goederen (handelszaak)
1.6 Rechtsmisbruik
= op eerste zicht rechtmatige handelswijze zodanig tegen de borst stuit => misbruik v recht
- Ontwikkeld door de rechtsspraak
- Erkend door Hof van Cassatie als algemeen rechtsbeginsel
Uitoefening van rechten ≠ onbeperkt
wettelijke beperkingen
Zorgvuldigheidsnorm
Verbod Rechtsmisbruik (algemeen rechtsbeginsel)
- niet in wetsartikel, MAAR toch onderdeel van het recht
- gelijke voet vd wet
Criteria ontwikkelt via de rechtspraak, via allerlei vonnissen, uitspraken v rechters
1. Oogmerk om te schaden
= bepaalde handeling stelt enkel en alleen om e a persoon te schaden
vb. p39
2. Afwezigheid van belang
= keuze tot twee of meer mogelijkheden, algelijk; moet je die keuze nemen waarmee je de
derde partij minste schade toeneemt
vb. p40
3. Kennelijk onredelijke/ abnormaal rechtsuitoefening
= gevolgen zijn dermate groot, buiten verhouding, niet ingaan op vraag
Sanctie foutaansprakelijkheid
- Herstel in natura (= herstel naar oorspronkelijke toestand)
- Schadevergoeding
2 SOORTEN SUBJECTIEVE RECHTEN
= de bevoegdheid om over middelen te beschikken, en rechtspersonen leiden ze af uit objectieve
rechtsregels
2.1 Politieke rechten
= rechten die de burger tegenover de overheid kan uitoefenen en opeisen
1. Politieke vrijheden: vrijemeningsuiting…
2. Participatierechten: recht om mee te doen, stemrecht…
3. Sociaal- economische rechten: recht op onderwijs, recht op min. inkomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittvancoillie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen