Internationaal recht
Inleiding
- Staten zijn de belangrijkste rechtssubjecten van het internationaal recht (ze hebben rechten
en plichten)
- Als men geen permanente bevolking heeft is men geen staat (bv antartica)
- Internationale organisatie = verband tss verschillende regeringen
- Human Rights Watch is geen Internationale organisatie
- Veiligheidsraad zitten er 15 leden en 5 daarvan zijn niet permanent => hierin zitten de
winnaars van de WO II
- Verdrag= contract tss staten => een verdrag komt voor het parlement waar het betrekking
heeft
- Belangrijkste inhoudelijke functies van internationaal recht:
vrede en veiligheid
internationale mensenrechtenbescherming
bescherming van de vluchtelingen
afbakening van territoriale bevoegdheden
immuniteiten ..
Inhoudstafel
- Rechtssubjecten: staten & internationale organisaties
- Internationaal economisch recht
- Vluchtelingen
- Mensenrechten
- Internationaal recht => afbakening van de bevoegdheden
- Vrede en veiligheid ( wnr mag je geweld gebruiken en wie beslist daarover)
- Internationaal strafrecht
- Conflictoplossing tss staten
- Handelsrecht
- Financieel recht
1. Begrip, rol en kenmerken
- Internationaal recht = het geheel van rechtsregels die de internationale betrekkingen
(mondiale belangen) regelen tussen internationale rechtssubjecten (voornamelijk staten)
- Internationaal recht = geheel van regels , bepaald de relatie tss staten- verdragen tussen
verschillende lidstaten die zijn afgesloten (intergouvernementele basis)
Intergouvernementeel=Het gaat om besluiten die uitsluitend door nationale regeringen samen
worden genomen en dus niet door een instelling die boven de lidstaten staat, zoals de Europese Unie.
duidt ook op besluitvorming op basis van unanimiteit.
- Het internationaal recht regelt mondiale belangen => wat betrekking heeft op de wereld
- Staten zijn belangrijkste rechtssubjecten
- Mondiale belangen waar men afspraken over maakt (klimaat, grondstoffen, vluchtelingen,
economie ….zaken die werelds zijn)
1
,INDELING
Internationaal recht
1. Privaat recht = relatie tss burgers onderling (regels die zeggen welke rechten van toepassing
zijn in situaties waarbij burgers betrokken zijn vn verschillende nationaliteiten)
2. Publiek recht= relatie tss staten (relatie tss staten- ene staat gaat niet boven de andere staat
staan)
regionaal publiek recht (bv raad vn europa?)
mondiaal publiek recht
specifiek publiek recht ( tss 2 of meerder staten)
Nationaal recht
1. Publiek recht = tussen staat en burger
verticale verhouding ten opzichte van individu
2. Privaat recht= relatie tss burgers
Europees recht
- Valt deels in internationaal recht en deels niet
- Deels niet: gevolg van het afsluiten van verdragen- supranationale instellingen staan boven
de lidstaten en gaan regels maken?
Supranationaal=De letterlijke betekenis van supranationaal is boven ('supra') de staat ('nationaal').
Het gaat om alle afspraken en regels die internationale organisaties zoals de Verenigde Naties,
Wereldhandelsorganisatie of de Europese Unie kunnen maken en waaraan de landen die lid zijn, zich
moeten houden. duidt vaak op besluitvorming bij meerderheid in plaats van unanimiteit
tegenover supranationaal staat intergouvernementeel Landen werken dan wel samen, maar
dragen geen bevoegdheden over aan een internationale instelling.
- Internationaal publiek recht
NIET GELIJK AAN internationaal privaat recht
NIET GELIJK AAN nationaal recht (internationaal element)
NIET GELIJK AAN Eu-recht: supranationaal
Internationaal publiek recht mag niet worden verward met het internationaal privaat recht
= nationaal recht dat regels bevat die bepalen welk nationaal rechtsstelsel er van toepassing
is in een privaatrechtelijke situatie die aanknopingspunten heeft in meer dan één nationale
rechtsorde. BV. Welk recht is er van toepassing wanneer een Belgische en een Nederlandse
automobilist een ongeval krijgen op een Zwitserse autosnelweg? Hierop antwoordt het
internationaal privaatrecht. Daar gaat het in deze cursus niet over.
2
,DE ROL VAN HET INTERNATIONAAL RECHT
- Zorgt ervoor dat staten naast elkaar kunnen bestaan = co-existentie en dat zij kunnen
samenwerken =cooperatie
1. Internationaal recht bakent de bevoegdheden van de staten af( wie waar de regels gaat
maken)
IR bepaalt wie waar regeert
Beginsel vn territoriale soevereiniteit = een staat kan regels maken binnen zijn
grondgebied, niet daarbuiten. Een andere staat kan zich niet bemoeien met het
rechtssysteem in een ander land
IR bepaalt wnr een entiteit een staat is en hoe nieuwe staten ontstaan
2. IR regelt de interacties tussen staten
Wat als staten een geschil hebben, hoe kunnen zij dit oplossen?
Wat als een staat de mensenrechten niet respecteert ?
Wat als een staat een andere staat binnenvalt?
3. IR zorgt ervoor dat staten kunnen samenwerken
Binnen internationale organisaties
Door verdragen te ondertekenen
KENMERKEN VAN HET IR
1. Het IR is een horizontale (decentrale) rechtsorde: elke staat is gelijk, elke staat is soeverein
Staten staan naast elkaar, iedere staat is juridisch gelijk- op hetzelfde niveau
Staten zijn soeverein= ze hebben de hoogste macht, er staat niemand boven hen
daarom is er geen centrale wetgever
Elke staat is soeverein = elke staat kan ten aanzien van zijn grondgebied en bevolking
onafhankelijk (zonder dwang van andere staten of organen) zijn gezag uitoefenen.
Een staat kan bv. zelf beslissen of het al dan niet tot een verdrag toetreedt.
2. In het IR bestaat geen centrale wetgever: de algemene vergadering van de VN neemt enkel
niet-bindende resoluties
Verschil met een nationaal parlement is dat de regels niet bindend zijn
Uitzondering ius cogens= regels van internationaal recht die zo fundamenteel zijn dat
ze door de internationale gemeenschap in haar geheel zijn aanvaard ; deze regels zijn
bindend voor alle staten gn enkele staat kan hier van afwijken
Bv verbod op foltering
Een staat is wetgever en rechtsonderhorige; een staat is gebonden door de
rechtsregels die ze zelf heeft aanvaard via verdragen
3. In het IR bestaat geen centrale rechter: het internationaal Gerechtshof heeft immers geen
verplichte rechtsmacht
bv als de partij waarmee je conflict hebt het internationaal rechtshof niet erkent kan
je daar niet terecht
internationaal gerechtshof heeft gn verplichte rechtsmacht; het zal maar bevoegd
zijn als de partijen in een geschil de rechtsmacht van het hof aanvaarden
3
, Stel dat de VS een geschil heeft met China maar deze landen de rechtsmacht van het Hof niet aanvaarden. In
dat geval zal het IGH niet bevoegd zijn om een uitspraak te doen over dat geschil. Dit in tegenstelling tot het
Europees Hof van Justitie en de nationale rechtscolleges: die hebben wel verplichte rechtsmacht. Deze
rechtscolleges kunnen zich sowieso over een geschil buigen dat binnen hun bevoegdheid valt, zonder dat de
partijen in het geschil eerst de rechtsmacht van het rechtscollege moeten aanvaarden. Stel dat je een geschil
hebt met je buurman omdat zijn boom te groot is geworden waardoor jij geen zon meer hebt op je terras. Als je
hier samen niet uitgeraakt dan kan je naar de vrederechter stappen die het geschil zal oplossen. Jouw buurman
kan niet zeggen dat hij de rechtsmacht van deze rechtbank niet aanvaardt; die rechtbank is sowieso bevoegd.
4. In het IR bestaat geen wereldpolitie: wel een aantal mechanismen om het IR af te dwingen
en conflicten op te lossen
Andere oplossingen: veiligheidsraad (VR) kan maatregelen opleggen maar heeft ook
beperkingen
Er bestaat in het internationaal recht wel een aantal andere manieren van
rechtshandhaving
VN veiligheidsraad obv art 7 VN Handvest afdwingingsmaatregelen opleggen aan
staten die wereldvrede bedreigen of verbreken – men kan ook toelaten om geweld
te gebruiken tegen een staat als er een gevaar is voor wereldvrede
staten kunnen ook aan eigenrichting doen ( itt nationaal recht waar je eigen recht
niet in handen mag nemen) men kan bv economische sancties opleggen aan staten
die internationaal recht hebben geschonden
5. IR is voor de uitvoering ervan grotendeels afhankelijk van het nationale recht
Sommige landen wordt internationaal recht veel beter toegepast dan in andere
6. IR is zeer breed zeer uitgebreid
Omvat alle mogelijke rechtsgebieden
Algemene IL (international law) , regionale IL en bijzonder IL
IR houdt zich bezig met versch onderwerpen
7. IR wordt grotendeels beïnvloed door de internationale politiek
bv de samenstelling vn VN-veiligheidsraad wordt beïnvloed dr de politiek:5
permanente leden van de VR zijn winnaars van de Wo II
bv. Tijdens de Trump-regering heeft IR het zwaar te verduren gehad: de VS zijn uit het
klimaatakkoord van Parijs gestapt, uit de Wereldgezondheidsorganisatie enz. De
regering Biden heeft deze beslissingen geannuleerd
2.rechtssubjecten- ACTOREN
- rechtssubject = entiteiten of personen die de bekwaamheid bezitten om deel te nemen aan
het rechtsverkeer in de internationale rechtsorde; die internationale rechtspersoonlijkheid
bezitten
iemand die in het internationaal recht rechtssubjectiviteit beval kan:
Internationale rechtshandelingen verrichten (bv. verdragen sluiten)
Internationale rechten bezitten
Internationale verplichtingen hebben
Rechten op internationaal niveau afdwingen (bv. een vordering instellen voor het
internationaal gerechtshof)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Julie2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.