De Grote Stromingen In De
Wijsbegeerte Van De Oudheid Tot
Heden
Acosta Emiliano
Gebaseerd op Powerpoint slides en lesinhoud van Acosta Emiliano, Prof aan VUB
,Inleiding: Wat is filosofie?
1. We weten ongeveer wat filosofie is
Woorden als de filosoof, filosoferen begrijpen we wel
Weten over wie we praten als we naam filosoof noemen
Men zegt dat filosofie
o Een soort wetenschap over de eerste principes en oorzaken is
Zien als filosofie van de wetenschap
Aristoteles - Griekenland
o Nutteloos en zinloos is
Met filosofie kan je geen problemen oplossen
Nu problemen door vroegere filosofen
o Te abstract is, moeilijk maakt wat eenvoudig is
Woord filosofie lijkt vanzelfsprekend
Definitie blijft vaag: filosofie kan alles... en niets zijn
Filosofie als
o Visie of concept (bv. Filosofie van het bedrijf)
o Life-philosophy
o Spiritualiteit
o Persoonlijke levensvisie
o ...
Geen "men of wij" maar "ik" → anders gaan we gewoon verhalen herhalen
2. Filosofie heeft niets te maken met vanzelfsprekendheden
Eerste stap: emancipatie van
o Vanzelfsprekendheden
o Algemene, beheersende meningen
Vaak bang om iets te zeggen dat tegen de overheersende opinie is
Grote politiekers gaan vaak in tegen de opinie
o Wat 'in' of 'mode' is
Neen zeggen, doen wat je wilt
o Clichés
Kritisch is vraag stellen
Filosofie vraagt afstand & geduld
Filosofie = traag denken
1
,3. Filosofie is niet te begrijpen zonder haar geschiedenis
2 definities van substantie (sub = onder, voorwerp)
o Aristoteles: to ti ên einai = dat wat was te zijn, wat iets moet zijn
Typisch Grieks
bv. wat is een mens? dat wat het moest zijn, wat het is geweest
Niet 1 definitie! Filosofie is dat wat het altijd is geweest
(ruimtelijk & tijd bepaalde filosofieën door verschillende culturen, politieken..)
o Hegel: Substantie = som van accidenten
bv. Stoel = som van alle stoelen die ooit bestonden
Filosofie is een som van al de verschillende filosofiëen
Regulatieve idee of motto: het geheel is het ware
Filosofie niet te begrijpen zonder haar geschiedenis
o De verschillende filosofische disciplines
Natuurfilosofie
Politieke filosofie
Wetenschapsfilosofie
Cultuurfilosofie
...
o De tijperken
Antieke Wijsbegeerte (7de - 2de eeuw V. Chr)
Middeleeuwse Wijsbegeerte (2de eeuw v Chr - 15de eeuw na Chr)
Moderne Wijsbegeerte (15de eeuw - 1831)
Moderniteit (ca. 1831-1945)
Postmoderniteit (ca. 1945 - heden)
o De grote stromingen
Rationalisme
Empirisme
Atheïsme
Humanisme,...
4. Een beetje filologie
Filologie = de geschiedenis van de woorden (Grieks)
o Filo → vriend
o Logos → woorden
Filosofie (φιλο-σοφία) = wijsbegeerte (Grieks)
o Filo → vriend: liefde voelen voor
o Sofie → wijsheid
Begeerte = wens, dorst drang
o Aristoteles: alle mensen streven op natuurlijker wijs naar kennis
o Wij willen altijd weten, curiositeit instinkt, maar moeten er een doel aangeven
Gebrek aan wijsheid
o Socrates: ik weet dat ik niets weet
o Info gekregen over Socrates van Plato, hij was leerling, Socrates schreef niets zelf,
Plato schreef in dialoog
2
, 5. Vijand van de wijsheid
Vriend van de wijsheid
o Gewoon een leerling
o We weten niets, bescheiden want niemand weet iets
Vijand van de wijsheid
o Vijand van de wijze, de wetenschappers, dominante opinie
o Vijand van andere 'vrienden van de wijsheid'
o Directe aanval tegen autoriteit
Gilles Deleuze: filosofie is AGON
o Agon = wedstrijd
o Moeten in het Grieks zeggen omdat competities typisch Grieks was (bv. sport, poëzie,
literatuur...)
o Rivaliteit is typisch aan filosofie → strijdtoneel
o AGON = versus
Materialisme vs idealisme
Rationalisme vs empirisme
Transcendentale filosofie vs rationalisme
Empirisme vs scepticisme
...
6. Filosofie: storende wijsheid, filosofen zijn "ambetante mensen"
Socrates
o "Ik weet dat ik niets weet"
o "Ik weet dat wat jullie voor waar, goed, juist & schoon houden, vals is"
o De horzel van Athene → stoorde altijd
o Voor gerecht gebracht omdat
Voerde nieuwe Goden in
'Misleidde' de jeugd
o Ter dood veroordeeld
Plato
o "De Atheense democratie is een tirannie"
Rijke familie had de macht ↔ democratie
o "FIlosoof moet koning zijn"
o Hij zei de waarheid tegen de autoriteiten
o Gevangen & als slaaf verkocht
Koning had geen tegenargumenten op zijn kritiek, maar koning had wel
macht
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lwensele. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.