Samenvatting
Samenvatting inleiding tot het recht
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Lesnota's en eigen nota's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting inleiding tot het rechtProf: Geert Debersaques
Inhoudsopgave
DEEL I. HET RECHT EN ZIJN BRONNEN .............................................................................................................. 2
HET BEGRIP RECHT ................................................................................................................................................... 2
1. Het is context-, tijds- en plaatsgebonden ............................................................................................. 2
2. Gemeenschappelijke kenmerken (p. 3 boek) ........................................................................................ 2
3. Conclusie .............................................................................................................................................. 3
INDELING VAN HET RECHT.......................................................................................................................................... 4
1. Publiek recht vs. Privaat recht .............................................................................................................. 4
2. Gemengde rechtstakken ...................................................................................................................... 5
3. Internationaal recht ............................................................................................................................. 5
4. Andere indelingen ................................................................................................................................ 5
BRONNEN VAN HET RECHT......................................................................................................................................... 8
1. Vooraf & Algemeen: materiële en formele rechtsbronnen (p.12) ........................................................ 8
2. De wet .................................................................................................................................................. 9
3. De algemene rechtsbeginselen .......................................................................................................... 19
4. De rechtspraak ................................................................................................................................... 21
5. De gewoonte ...................................................................................................................................... 22
6. Pseudo-wetgeving .............................................................................................................................. 23
7. Paralegale normen ............................................................................................................................. 23
8. De rechtsleer ...................................................................................................................................... 23
9. De billijkheid ....................................................................................................................................... 23
10. Definieer de begrippen .................................................................................................................. 24
DEEL II. DE RECHTSTAKKEN ............................................................................................................................ 24
BURGERLIJK RECHT ................................................................................................................................................ 25
A) Inhoud – begrip (p. 35) ....................................................................................................................... 25
B) Disciplines........................................................................................................................................... 25
C) Enkele basisbegrippen FAMILIErecht ................................................................................................. 25
D) Enkele basisbegrippen VERMOGENSrecht (p. 45) .............................................................................. 34
E) Definieer de begrippen ....................................................................................................................... 35
GERECHTELIJK RECHT.............................................................................................................................................. 36
A) Begrippen ........................................................................................................................................... 36
B) Fundamentele principes “recht spreken” (p. 63) ................................................................................ 36
C) Beginselen Burgerlijk proces recht (NK) ............................................................................................. 37
D) Organisatie van de rechterlijke macht (p. 66) (al gezien) .................................................................. 38
E) Rechterlijke organisatie (p. 66) (al gezien) ......................................................................................... 38
F) Andere organen bij het rechtspreken (NK) ......................................................................................... 38
G) Verloop van de procedure (NK) .......................................................................................................... 38
H) Bewijsregeling (NK) ............................................................................................................................ 38
I) Bemiddeling (NK) ............................................................................................................................... 38
STAATSRECHT ....................................................................................................................................................... 38
A) Begrip ................................................................................................................................................. 38
B) De instellingen .................................................................................................................................... 38
C) De grondwettelijke rechten en vrijheden (p. 130) .............................................................................. 60
ADMINISTRATIEF RECHT .......................................................................................................................................... 62
STRAF- EN PROCESRECHT ........................................................................................................................................ 62
A) Begrippen (p. 144) .............................................................................................................................. 62
B) De grondwettelijke beginselen ........................................................................................................... 62
C) Enkele basisbegrippen van het strafrecht (p. 146) ............................................................................. 63
1
, D) Enkele basisbegrippen van het strafprocesrecht ................................................................................ 66
ONDERNEMINGSRECHT ........................................................................................................................................... 69
SOCIAAL RECHT ..................................................................................................................................................... 69
FISCAAL RECHT ...................................................................................................................................................... 69
INTERNATIONAAL EN EUROPEES RECHT ...................................................................................................................... 69
A) Begrip ................................................................................................................................................. 69
B) Enkele begrippen internationaal recht ............................................................................................... 69
C) De EU .................................................................................................................................................. 70
DEEL I. Het recht en zijn bronnen
Het begrip recht
Kant: “Noch immer suchen die Juristen eine Definition zu ihren Begriffe von Recht”.
1. Het is context-, tijds- en plaatsgebonden
- Geen universele definitie voor het begrip “recht”
- Verschilt van maatschappij tot maatschappij
- Onderscheid normensysteem als moraal, godsdienst, beleefdheid
• Vb: handheld bellen (lockdownfeestje organiseren; alcohol en rijden, roken in
huis/auto
• Soms staat het in de “wet” en is er geen morele norm
• Soms is het een “morele norm” en is er geen “wet”
- Mag ik liegen in het recht? JA, behalve onder eed
2. Gemeenschappelijke kenmerken (p. 3 boek)
A) Recht is een geheel van bindende regels
- Iedereen moet zich eraan houden/geen suggesties of keuze
- 5 categorieën:
• Gebods-, verbods- en verlofbepalingen = leggen bepaald
gedrag/verbieden/toelaten (bv. moet mondmasker dragen, verboden te
roken, vakantieparken mogen open)
• Regels toepasbaar na keuze = toepasselijk als persoon in toestand keuze heeft
gemaakt voor bepaald gedrag (bv. kiezen om te huwen, regels van
toepassing)
• Wilsaanvullende regels = als partijen geen eigen regeling hebben voorzien
(bv. overeenkomst koop-verkoop + eigen aanvullende regels, regels zelf
voorzien tenzij niet voorzien)
• Ondersteunende regels = geen eigenlijke gedragsregels; ondersteuning door
inrichten instellingen, werking in de tijd en ruimte regelen... (bv. werken Raad
van State, gemeentes…)
2
, • Technische regels en formalisme = omwille van rechtszekerheid en
bescherming, heel vaak verregaande gevolgen gelijk nietigheid (nooit
bestaan), formalisme in: het recht (procedurevoorschrift), wilsuiting en
bescherming personen (bv. minderjarigen)
B) Recht moet de samenleving ordenen en in stand houden
- Orde scheppen door:
• Bestaande toestanden/handelingen tot juridische norm te verheffen
▪ Gesanctioneerde feitelijkheid (bv. “alle overeenkomsten strekken tot
wet” of meerderjarigheid in BE vanaf 18jaar)
• Onwenselijk gedrag vermijden/tenietdoen
▪ Overeenkomst onder dwang (bv. schijnhuwelijk, prostitutie etc.)
(vermijden, nietig)
- Beleidsinstrument: instrumentele visie van het recht
- Recht wordt gebruikt om bepaalde levensvisie/politiek systeem te bekrachtigen EN
vernieuwen
• Taks shift; “ontdieseling” autopark
• “De vervuiler betaalt” -> vuilniszakken
• “Betonstop” of “betonshift”
• Verhogen pensioenleeftijd
• Preventieve gezondheidszorg (bv: rookverbod, bescherming tegen passief
roken -> boete van EUR 1000 of bv. suikertax)
C) Recht vereist gezag (en naleving)
- Uitvaardigen van recht:
• Regelgevende organen: betrokkenheid Staat
• “Rechtsgeldig”: respecteren bevoegdheid
▪ Hiërarchie van de normen
▪ Bevoegdheidsverdelende regels
▪ Procedureregels
- Naleven van recht:
• Sanctie als middel afdwingbaarheid
▪ Soorten sancties: penale, administratieve, civiele…
• Handhaving
▪ Rechterlijke macht
▪ Arbitrage (bv. economisch recht)
▪ Bestuur (GAS-boete, stillegging bouwwerf) -> toezicht rechter
▪ Eigenrichting door burger? NEE
3. Conclusie
- Recht is het geheel van regels uitgevaardigd en afgedwongen door de daartoe
bevoegde organen op gezag van de gemeenschap waarvoor ze gelden, en die tot
doel hebben de samenleving te ordenen en in stand te houden
- Recht en andere normensystemen (bv. geloof):
3
, • P. 6-7 besluit
• Verschilpunten:
▪ Oorsprong van het recht
▪ Voorwerp (bv. normen tussen mens-mens, god-mens)
▪ Inhoud (bv. hoe mensen gebruik moeten maken van rechten of
rechten-plichten)
• Raakvlakken:
▪ Beiden organiseren samenleving
▪ Regels in het recht zijn vaak ook morele regels
Indeling van het recht
“Plattegrond van het nationaal recht” (p.8)
Indeling vanuit de functie van de tak
1. Publiek recht vs. Privaat recht
- Kunnen vergelijken:
- Vervaging van de grenzen
• Soms geen scherpe grens: “gerechtelijk privaatrecht” (onduidelijk)
• Vervaging door toenemende rol overheid
▪ Rechtsvormen publiekrecht toepasbaar in privaat recht (bv.
openbaarheid in ondernemingsrecht/financieel recht, bv.
jaarrekeningen zijn openbaar)
▪ Gebruik privaatrechtelijke technieken voor algemeen belang (bv.
“privatisering”, PPS (publieke, private samenwerking), autonome
overheidsbedrijven zoals de NMBS)
- Belang
• Al dan niet dwingend karakter
• Kenmerken en begrippen eigen aan rechtstak (bv. begrip “woonplaats” =
centrum van u belangen)
- Publiek recht is verticaal en privaat recht is horizontaal
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper somebodycrimi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
