Werkgroepen 2023 - Burgerlijk Procesrecht
Werkgroep 1 - Woensdag 5 april 2023
Aantekeningen:
Leerdoelen week 1:
● de belangrijkste beginselen en uitgangspunten van het burgerlijk procesrecht herkennen en
omschrijven;
● de relevantie van deze beginselen uitleggen voor diverse vormen van (civiele)
geschillenbeslechting, in het licht van het doel en de functie ervan;
● de verhouding tussen alternatieve geschillenbeslechting en de overheidsrechter beschrijven: dit
betreft zowel het effect van ADR-clausules op de toegang tot de rechter als de rol van de rechter
bij de tenuitvoerlegging van beslissingen in ADR-procedures en de toetsing daarvan;
● in concrete casusposities toelichten wanneer in de plaats van overheidsrechtspraak zou kunnen
worden gekozen voor arbitrage, bindend advies of mediation;
● beoordelen wanneer de dagvaardingsprocedure gevolgd moet worden en wanneer de
verzoekschriftprocedure.
Het doel van procesrecht is om materiële rechten te effectueren, via de rechter. Ons procesrecht is met
allerlei waarborgen omkleedt. → belangrijke rechtsbeginselen die spelen die volgen uit art. 6 EVRM. →
opgesomd vanaf art. 19 e.v. Rv!
- Hoor & wederhoor
- Openbaarheid → functie: rechtszekerheid, controlefunctie (nagaan of een zitting goed/eerlijk
verloopt).
- Redelijke termijn → belang: een einde maken aan de onzekerheid van partijen.
(dagvaardingsprocedure gaat makkelijk een jaar overheen)
- Equality of arms → gelijkheid der middelen: bijv. als de ene partij een getuige mag horen, moet
de ander daar ook toe in de gelegenheid worden gesteld
- De rechter moet bij de wet zijn ingesteld (art. 17 Gw).
- Onafhankelijke en onpartijdige rechter → Case of Micallef v. Malta:
- Vrouw had waslijn buiten hangen aan het balkon. Onderbuurman ging naar de rechter
voor een verbod. Rechter heeft toegewezen. Maar rechter was familie van de advocaat
van de buurman. → oneerlijkheid/partijdigheid.
- ECtHR: rechter was partijdig en niet-onafhankelijk. → vraag: geldt art. 6 EVRM ook
tijdens een voorlopige voorziening?
- Rechtsregel: art. 6 EVRM is ook van toepassing op een voorlopige
voorziening/kort geding, als zowel in die procedure als in de hoofdzaak een
burgerlijk recht in het geding is, en de voorlopige voorziening van bepalende
betekenis is voor dat recht.
CJEU Alassini:
- Verplichte mediation voordat naar de rechter stappen mogelijk is.
- Hou je de consument dan niet af van de rechter? → r.o. 7
- Voorwaarden → zie r.o. 68
Op basis van vrijwilligheid kun je kiezen voor een andere vorm van geschillenbeslechting.
Vormen van geschillenbeslechting:
● Mediation - tussen partijen: samen opzoek naar een oplossing voor het conflict, belangen van
partijen worden hier meegewogen. → wordt vast gelegd in een vaststellingsovereenkomst (art.
7:900 BW)/ meer gericht op relatie-behoud + vertrouwelijkheid & beslotenheid. + art. 7:902 BW
○ Bij niet-nakoming → art. 3:296 BW via de rechter.
1
, ● Bindend Advies - boven partijen: door een derde → vaststellingsovereenkomst (art. 7:900 BW).
→ afspraak met wederpartij om een geschil voor te leggen aan een bindend adviseur. + invulling
van de procedure wordt tussen partijen afgesproken (= laagdrempeliger). + art. 7:902 BW
○ Bij niet-nakoming → art. 3:296 BW via de rechter.
● Arbitrage - boven partijen: door een derde (vaak een deskundige) → bijzondere voorschriften:
art. 1020 e.v. Rv. Arbitraal vonnis kan door de rechter ten uitvoer worden gelegd → art. 1062 Rv.
+ vertrouwelijke procedure; i.b. is hoger beroep niet mogelijk, tenzij het wordt afgesproken (art.
1061 a Rv).
○ Oneven aantal arbiters → art. 1026 Rv
○ Het starten van een arbitrage procedure is in beginsel vormvrij.
● Overheidsrechter - proces in openbaarheid door de rechter
Vraag 1. Meghan heeft een zorgverzekering afgesloten bij Goede Zorg N.V. In de algemene voorwaarden
van Goede Zorg staat dat als de zorgpremie niet op tijd wordt betaald, er een procedure gestart kan worden
bij DigiTrage, een private stichting die online arbitrage aanbiedt. DigiTrage heeft een eigen
procesreglement en eigen arbiters, die worden betaald door Goede Zorg. Volgens Goede Zorg is arbitrage
via DigiTrage sneller en goedkoper dan de overheidsrechter, wat juist voordelig is voor wanbetalers.
Meghan heeft de algemene voorwaarden niet gelezen, maar zij maakt haar premie gewoon elke maand
netjes over. Zij is dan ook onaangenaam verrast als zij ontdekt dat Goede Zorg een claim tegen haar heeft
ingediend bij DigiTrage. In de brief die zij ontvangt staat dat zij binnen één maand bezwaar moet maken
tegen arbitrage. Meghan twijfelt of zij dat moet doen.
a. Bespreek of u hier arbitrage dan wel overheidsrechtspraak meer geschikt acht, en licht uw
antwoord toe aan de hand van de kenmerken van en verschillen tussen beide vormen van
geschillenbeslechting. Besteed daarbij aandacht aan de volgende aspecten in het bijzonder:
- toegang tot de rechter als beginsel/ fundamenteel recht
- het type conflict dat aan de orde is
- de betrokken partijen
- onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter of arbiters
- het belang van openbaarheid tegenover vertrouwelijkheid
Het eerste wat Meghan dient te doen, is bezwaar maken en aangegeven dat zij wel netjes betaald en dat zij
niet tot een arbitrage procedure gedwongen kan worden. + in de algemene voorwaarden staat dat een
procedure via DigiTrage kan worden gestart - onredelijk bezwarend: art. 6:236 n BW (zwarte lijst)
Uitgangspunt: je kunt altijd naar de rechter stappen. In beginsel ga je altijd naar de overheidsrechter,
tenzij arbitrage is afgesproken (art. 1020 lid 1 Rv). De in art. 1020 lid 1 Rv genoemde overeenkomst staat
uitgelegd in art. 1021 Rv: ‘’...een geschrift. …. dat verwijst naar algemene voorwaarden.’’
Op grond van art. 6:236 onder n BW heeft Meghan een maand om naar de overheidsrechter te stappen.
Arbitrage is een vorm van geschilbeslechting door een neutrale derde (artikel 1023 Rv). Arbitrage sluit de
rechter niet uit (artikel 1022a Rv), maar is vaak makkelijker en goedkoper. Het gaat hier om een conflict
wat betreft het betalen van een zorgpremie, echter is de claim van Goede Zorg N.V. onjuist; Meghan heeft
wel betaald. Het gaat hier om een grote speler (Goede Zorg N.V.) tegenover een kleine speler (Meghan).
Bij de overheidsrechter heb je gegarandeerd dat er op basis van duidelijke regels geoordeeld wordt, bij
arbitrage is die mogelijkheid er niet. Een van de kenmerken van arbitrage is dat er niet heel veel wettelijke
waarborgen aan verbonden zitten. Onafhankelijkheid is niet verplicht. Ook kun je bij arbitrage geen hoger
beroep instellen, waardoor er meteen duidelijkheid is. Soms is dit echter een nadeel, omdat je na de
uitspraak niet in hoger beroep kan. → vernietiging van een vonnis o.g.v. art. 1065 Rv.
2
,Gezien het feit dat het Goede Zorg N.V. een eigen arbitrageprocedure heeft via DigiTrage komt de
onafhankelijkheid wel in het geding. Het zou namelijk kunnen dat de arbiter van Goede Zorg N.V. niet
helemaal onafhankelijk handelt en partijdig is. Dat zou een reden zijn om te kiezen voor
overheidsrechtspraak omdat dat sowieso onpartijdig is (artikel 6 EVRM).
Omdat het hier over een zorgverzekering gaat zou arbitrage weer voordeliger zijn, omdat het persoonlijke
gegevens kan betreffen dus zou het wenselijk kunnen zijn dat het niet openbaar is. Ook is DigiTrage een
online arbitrage proces, waardoor het spreekrecht niet per se gewaarborgd zal worden (art. 6 EVRM).
Indien je verliest bij arbitrage dien jij de kosten te betalen voor de arbiters, dit zijn vaak dure mensen. Qua
kosten is arbitrage echt niet altijd goedkoper.
Aantekening:
- De gronden van vernietiging van een arbitraal vonnis → art. 1063 e.v. Rv.
b. Wat adviseert u Meghan?
De overheidsrechter, zie genoemde punten onder 1 a.
c. Stel dat de claim wordt voorgelegd aan de civiele rechter. Vindt u het terecht dat in dit soort
zaken strengere eisen worden gesteld aan de onderbouwing van de claim, zoals besproken in
het artikel van Van Duin & Leone? Licht uw antwoord toe.
In het artikel van Van Duin & Leone wordt genoemd dat er voortaan van schuldeisers wordt verlangd dat
zij de gegevens aanleveren die nodig zijn voor beoordeling van de vordering en voor ambtshalve toetsing
in het kader van het consumentenrecht.
Een wettelijke basis hiervoor kan worden gevonden in de plicht om de vordering te onderbouwen alsmede
om volledig en waarheidsgetrouwe informatie aan de rechter te verstrekken (art. 21 jo. 111 Rv).
De consequentie van het niet voldoen aan de aangescherpte eisen is afwijzing van de vordering.
Ik vind het terecht dat in dit soort zaken strengere eisen worden gesteld aan de onderbouwing van de claim.
Hierdoor moet de schuldeiser (in dit geval Goede Zorg N.V.) met duidelijke bewijzen komen dat Meghan
heeft verzuimd op tijd haar premie te voldoen. Omdat Meghan aangeeft dat zij altijd op tijd betaald, zal dit
waarschijnlijk een fout zijn aan de kant van Goede Zorg. Op het moment dat zij een claim naar de rechter
brengen en deze aan de hand van strengere eisen dienen te onderbouwen, is de kans groot dat zij zullen
ontdekken dat de premie netjes is betaald en zich realiseren dat er überhaupt geen claim hoeft te komen.
Vraag 2. Bouwbedrijf Beton B.V. en aannemingsbedrijf FixIt V.O.F. werken al jarenlang samen bij de
uitvoering van grote bouwprojecten in (de omgeving van) Amsterdam, Beton als opdrachtnemer en FixIt
als onderaannemer.
Als het bij de verbouwing van een monumentaal pand in het centrum van de stad misgaat en er asbest
vrijkomt, stelt Beton FixIt aansprakelijk voor de schade die zij heeft moeten vergoeden aan haar
opdrachtgever, de Universiteit van Amsterdam. Beton stelt voor om het geschil voor te leggen aan de Raad
van Arbitrage voor de Bouw vanwege de daar aanwezige specialistische expertise, vooral op
bouwtechnisch gebied.
FixIt is van mening dat het vrijkomen van asbest niet aan haar te wijten is, maar vreest voor een
langslepende en kostbare procedure. Zij wil haar relatie met Beton bovendien niet op het spel zetten door
“de vuile was buiten te hangen”.
3
, a. Bespreek of u hier arbitrage dan wel overheidsrechtspraak meer geschikt acht, en licht uw
antwoord toe aan de hand van de kenmerken van en verschillen tussen beide vormen van
geschillenbeslechting. Besteed daarbij aandacht aan de volgende aspecten in het bijzonder:
- toegang tot de rechter als beginsel/ fundamenteel recht
- het type conflict dat aan de orde is
- de betrokken partijen
- onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter of arbiters
- het belang van openbaarheid tegenover vertrouwelijkheid
Uitgangspunt: je kunt altijd naar de rechter stappen (artikel 6 EVRM jo. artikel 1022a Rv). In beginsel
ga je altijd naar de overheidsrechter, tenzij arbitrage is afgesproken (art. 1020 lid 1 Rv). De in art. 1020 lid
1 Rv genoemde overeenkomst staat uitgelegd in art. 1021 Rv: ‘’...een geschrift. …. dat verwijst naar
algemene voorwaarden.’’
- Arbitrage kan vastliggen in een overeenkomst;
- Ad hoc arbitrage → er is al een geschil en dan pas maken ze de afspraak het voor te leggen aan
een arbiter (achteraf besloten).
Overeenkomst als bedoeld in art. 7:400 BW tussen de partijen.
Het gaat hier niet expliciet om een grote en een kleine speler en het is ook niet zo dat een van de partijen
een eigen arbiter inschakelt. Het betreft hier twee gelijke partijen. Een rechter is wel onpartijdiger dan een
arbiter maar omdat er in dit geval een Raad voor Arbitrage voor de Bouw is, zal het waarschijnlijk
onpartijdig zijn + deskundig. FixIt wil haar relatie met Beton niet op het spel zetten door de ‘vuile was
buiten te hangen’ en gezien het feit dat arbitrage niet openbaar is en een rechtszaak wel, kan FixIt in dit
geval het beste kiezen voor arbitrage. Er is bij arbitrage geen mogelijkheid tot hoger beroep, waardoor het
sneller is. Als de uitspraak is gedaan, dan is dat ook de uitspraak. Ze willen met elkaar door dus
doorprocederen bij de overheidsrechter, kan de relatie op het spel zetten.
Voordelen van stappen naar de overheidsrechter:
- Waarschijnlijk goedkoper, alleen vergoeden van proceskosten;
- Mogelijkheid tot hoger beroep;
- De rechter kan deskundigen inschakelen;
- Art. 6 EVRM zal worden gewaarborgd;
- Levert direct een executoriale titel op, waardoor er meteen gevorderd kan worden.
Aantekening:
- Arbitrage is het niet per sneller of goedkoper, want beide partijen hebben een advocaat nodig +
arbiters dienen ook betaald te worden per uur.
b. Wat adviseert u FixIt?
Om te gaan voor arbitrage, zie hierboven. → par. 14.1.2 (p. 363) van het boek benoemd de voor- en
nadelen van arbitrage.
c. Stel dat partijen voor arbitrage zouden kiezen en Beton in het gelijk wordt gesteld. Kan Beton het
arbitrale vonnis dan ten uitvoer leggen zonder tussenkomst van de rechter?
Nee, het arbitrale vonnis levert op zich niet een executoriale titel op. Op grond van artikel 1062 Rv kan
iemand met een arbitraal vonnis een voorzieningenrechter verzoeken tot verlof.
Vraag 3. Stel dat Meghan (zie vraag 1) een geschil heeft met haar inboedelverzekeraar Zeker Thuis N.V.
over de vergoeding van schade aan een tablet met een nieuwwaarde van € 1.200. De tablet is bij Meghan
thuis op de grond gevallen, waarna haar vriendin er per ongeluk op is gaan staan. Zeker Thuis stelt zich op
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jenniferbunnik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.