1. Inleiding
1.1. Onderwijskunde
Onderwijskunde = De wetenschap die leren, opleiden en ontwikkelen in onderwijs wil beschrijven,
begrijpen en verklaren
Verbeteren van het onderwijssysteem
Ondersteunen, organiseren en ontwikkelen van leerprocessen
Het stimuleren van de ontwikkeling van élke kleuter binnen élk leergebied: De potentiële kwaliteiten
van elke kleuter maximaal tot ontwikkeling brengen.
1.2. Didactiek
Didactiek = theorie van het leren en onderwijzen
Binnen kleuteronderwijs: ‘de leer over de wijze waarop door de kleuteronderwijzer(es) hulp kan
worden geboden bij het ontwikkelingsproces van kleuters’,
Doel: verbeteren van didactisch handelen via verschaffen van aanwijzingen
Het streven als kleuteronderwijzer… een soort opdrachtverklaring
Stimuleren van de ontwikkeling van élke kleuter binnen élk leergebied
Potentiële kwaliteiten van elke kleuter maximaal tot ontwikkeling brengen
Verschillende leergebieden:
Motorische ontwikkeling (kleine en grote motoriek)
Taalontwikkeling (Nederlands leren, spelen met taal -> rijmen = besef dat klanken hetzelfde
kunnen zijn bij andere woorden)
Wiskundige ontwikkeling (inzicht, vormen)
Muzo (beeld, dans, drama, muziek) kleuters houden van vormgevend bezig te zijn (studie
100 liedjes = slechte kleuterliedjes)
Wereldoriëntatie (mens en samenleving het verlaten van egocentrisme “het ikje” , mens
en maatschappij , wetenschap en techniek experimenteren en ontwerpen vb: ballonnen
opblazen, fietspompen, knoop leggen, bootjes vouwen, veters strikken)
Een kleuterklas in Vlaanderen vandaag…
2de kleuterklas -> jongste 3j moet nog 4j worden en kan 6j als hij blijft zitten
1.3. Het didactisch handelen
Didactisch handelen
= het proces van het begeleiden en leiden van de ontwikkeling van kinderen (omvat het hele
gebeuren van klaspraktijk)
Intermenselijke aspect: ‘begeleiden en leiden’ en ‘omgaan met kleuters’ verloopt niet los van
elkaar
KO situeren in sociaal-maatschappelijke context (wisselwerking tussen onderwijs en
maatschappij).
Onderwijs is geen eiland in de samenleving.
,2. Ik wil leerkracht worden!
Wanneer ben ik startbekwaam?
Verwerf basiscompetenties
Geheel van kennis, vaardigheden en attitudes die de startende leerkracht moet bezitten.
Bepaald door de Vlaamse overheid
Gebaseerd op het beroepsprofiel
Accenten en verruimde professionaliteit
Nu leren voor wat er binnen 20 jaar op je afkomt ?
Veranderende maatschappij en dus ook opdracht ?
Veranderende inzichten in psychologie en onderwijskunde ?
Nood: zelfverantwoordelijk en permanent leren (zie ook OPO praktijkonderzoek1.1)
Basiscompetenties: de leraar als…
1. Begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen
2. Opvoeder
3. Inhoudelijk expert
4. Organisator
5. Innovator – onderzoeker
6. Partner van ouders/verzorgers
7. Lid van een schoolteam
8. Partner van externen
9. Lid van de onderwijsgemeenschap
10. Cultuurparticipant
Dit jaar: 1 (alle ontwikkelingsprocessen op alle leergebieden), 2 (rol als opvoeder waarden en normen
bijleren, kordaatheid, voldoende leiding en aansturing geven), 3 (op alle domeinen, goed verhaal
voor de jongste of de oudste), 4 (leiding geven aan kleuters), 5, 6 (oudercontacten), 7 (werkgroep
schoolfeest, software), 8 hulp van het CLB, 9, 10
Belangrijk!!
1) Bereidt zijn om elke kleuter te helpen ontwikkelen
2) Vanuit de vlaamse overheid van de competentie
Beroepsprofiel = een beschrijving v beroep waarop een hogschoolopleiding voorbereidt. Nadruk op
competenties (kennis, vaardigheden, attitudes) die bij de uitoefening van beroep een rol spelen.
Basiscompetenties = minimale einddoelen voor een initiële opleiding die op het betreffende beroep
voorbereidt
, 3. Onderwijs in Vlaanderen
3.1. Vlaanderen: een autonome regio in een federale staat
3 gemeenschappen : cultuur- en persoonsgebonden aangelegenheden
3 gewesten : grondgebonden aangelegenheden
1 Vlaams parlement en 1 Vlaamse regering, bevoegd voor onderwijs
Vlaams minister van Onderwijs : Ben Weyts
België =
1) federale staat, vertegenwoordigd federale regering en nationale parlement
Federale Minister = Alexander de Croo
2) 3 gemeenschappen: De Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap. Verantwoordelijk voor
culturele en persoonsgebonden aangelegenheden. Zijn beleidsdomeinen waarbij de dienstverlening
aan bevolking nauw samenhangt met taal waarin dat moet gebeuren.
Concreet over Onderwijs, welzijn, volksgezondheid en cultuur
Vlaanderen is een deelstaat Ben Weyts
Vlaams Minister President Jan jambon
Federale overheid toch nog bevoegd voor : (deze 3 zijn voor het hele land!)
Bepalingen leerplicht (vervroegt vanaf 1/9/20) (nu vanaf 3K)
Minimumvoorwaarden behalen diploma
pensioenregeling
3.2. Verschillende onderwijsnetten schoolpactwet 1958
1831 : Vrijheid van onderwijs
Wisselende sterkte van Kerk of Staat
3 onderwijsnetten = 3 onderwijskoepels
Gemeenschapsonderwijs (officieel ond.) – GO! athenea en de licea of een go school
Gesubsidieerd officieel onderwijs scholen georganiseerd gestart door u stad of u gemeenten
bijvoorbeeld: De Plataan (gemeenschap scholen)
Gesubsidieerd vrij onderwijs 70% katholiek onderwijs -> rooms-katholiek godsdienst
3.3. Onderwijsniveaus en leerplicht
Leerplicht
Start op 1/9 van het burgerlijk jaar waarin je 5 wordt.
Loopt tot 18 jaar,
Verantwoordelijkheid ouders
Leerplichtonderwijs = kosteloos (cfr. maximumfactuur)
Nieuw leerplichtsysteem!!
Leerplicht is niet schoolplicht
Leerplichtig start vanaf 1 SEPTEMBER leerplichtig in het jaar dat je 5 wordt.
En kleuters dan…?
7 instapdata vanaf 2,5j
Hoge kleuterparticipatie