In dit document heb ik de powerpoints van docenten verwerkt met mijn eigen aantekeningen van de lessen. Dit document bevat alle stof die voor het examen nodig is.
Inhoud
Complete samenvatting vrouw als vrouw 1 ............................................................................................ 1
Spijsverteringsstelsel (Luka van Leugenhaege) ................................................................................... 2
Urinair stelsel (Luka van Leugenhaege) ............................................................................................. 12
Zenuwstelsel (Luka van Leugenhaege) .............................................................................................. 16
Hoe omgaan met menopauze (Brigitte Bernaerts) ........................................................................... 24
Van vruchtbaar naar onvruchtbaar (Brigitte Bernaerts).................................................................... 26
,Spijsverteringsstelsel (Luka van Leugenhaege)
Spijsverteringsstelsel= Gastro-intestinaal kanaal
• Medisch discipline: gastro-enterologie
• Voedingstoffen opnemen:
- Anabolisme: synthese van belangrijke verbindingen
- Katabolisme: afbraak om E te leveren die cellen nodig hebben om te kunnen
functioneren
Grote moleculen KATABOLISME → kleine moleculen
ANABOLISME
• Belangrijkste spijsverteringsklieren: Lever en pancreas
Aanvoer van grote complexe organische moleculen
Vertering= afbraak in kleinere fragmenten
Opname door epitheel spijsverteringskanaal
Afvoer organische afvalstoffen
Functie spijsverteringsstelsel en accessoire organen
(Belangrijk plaatje ^)
(Zowel Nederlandse als Latijnse namen kennen)
Functie spijsverteringsstelsel en accessoire organen
• Leveren brandstof voor:
- Functioneren van lichaamscellen
- Celgroei- en herstel
- Spijsverteringsstelsel bestaat uit:
- Mond, gebit en tong
, - Speekselklieren of glandulae salivariae
- Pharynx of keelholte
- Oesophagus of slokdarm
- Maag of gaster
- Lever of hepar
- Galblaas of vesica biliaris (ook soms vesica fellea)
- Pancreas of alvleesklier
- Dunne darm:
• Duodenum of twaalfvingerige darm
• Jejenum of nuchtere darm
• Ileum of kronkeldarm
- Dikke darm:
• Blinde darm of caecum met appendix vermiformis (wormvormig aanhangsel)
• Colon of karteldarm
- Colon ascendens
- Colon transversum
- Colon descendens
- Colon sigmoideum
• Endeldarm of rectum
- Anus
6 processen van het spijsverteringskanaal (SVK)
1) Ingestie: voedsel komt via de mond binnen in het SVK
2) Mechanische verwerking: bewerking door tong en gebit + knedende en mengende
bewegingen van SVK
→ Gemakkelijker transport voedsel + oppervlakte vergroot: gemakkelijker afgebroken door
enzymen
3) Vertering: chemische afbraak: tot kleine organische bouwstoffen die kunnen worden
opgenomen door SVK (doormiddel van zuren, enzymen, slijmen)
4) Secretie: afgifte water, zuren, enzymen en buffers
5) Opname: kleine organische moleculen, elektrolyten, vitaminen en water
6) Uitscheiding: verwijdering afvalstoffen uit lichaamsvloeistoffen → in SVK worden deze
afvalstoffen ingedikt in de vorm van ontlasting (feces)
Histologische organisatie van het spijsverteringskanaal
Algemene structuur van het spijsverteringskanaal
- De opbouw van het spijsverteringsstelsel is niet overal het zelfde
- De mucosa: 1e laag bevat het slijmvlies zelf en de lamina propria
- De laag daaronder, de submucosa: hier vind je meer de lymfen en bloedvaten die
voedingsstoffen naar de juiste plaats in het lichaam brengen.
- Tussen de spieren die hier zitten, heb je plexussen: een netwerk van zenuwen die aansturen
wanneer klieren iets moeten afgeven of spieren moeten samentrekken.
, - De onderste laag, serosa (visceraal peritoneum)
SVK bestaat uit 4 grote lagen:
1. Mucosa (bekleding) slijmvlies van SVK: dekweefsel dat wordt bevochtigd door klierproducten
(van klieren in lamina propria, submucosa en accessoire klieren): functie= bescherming,
uitscheiding en absorptie
+ lamina propria: laag van los bindweefsel + klieren
+ Muscularis mucosa: gladde spieren: vormen de in- en uitstulpingen van de darmwand
2. Submucosa
Bevat bloedvaten, lymfeklieren en zenuwvezels
→ Meissnerplexus: reguleren en coördineren samentrekken van glad spierweefsel +
reguleren klierproductie van de spijsverteringsklieren
3. Muscularis externa= glad spierweefsel
Binnenste laag: kringspieren Voorstuwen voeding en mengen= peristaltiek
Buitenste laag: lengte spieren
Spieren gereguleerd door plexus myentericus of plexus van Auerbach (tussen 2 lagen)
→ Parasympathische prikkeling: tonus en activiteit verhoogd (rest en repose→darmactiviteit)
→ Sympathische prikkeling: ontspannen (fight or flight reactie → darmen niet prioriteit)
4. Serosa of adventitia= buitenlaag (visceraal peritoneum)
Sereus membraan
Bedekt m. externa
UITGEZONDERD ter hoogte van mondholte, pharynx, oesophagus en endeldarm →
“adventitia” (netwerk van collagene weefsels voor bevestiging aan omliggende structuren)
Darmplooien of “plica circulares”(transversale plooien: horizontaal)
DOEL: groter oppervlak voor opname voedingsstoffen + darm kan uitzetten na (grote) maaltijd
→ Darmvlokken of “Villi” (vingervormige uitsteeksels)
Ter hoogte van dunne darm
DOEL: oppervlak voor opname voedingsstoffen nog vergroten
→ Bevat een netwerk van capillairen (opname voedingstoffen) en chylusvat (= lymfecapillair):
vervoeren grotere moleculen (vetzuren) die niet kunnen diffunderen in bloed
Spierlagen in het spijsverteringsstelsel
• Functies
1. Peristaltiek= verplaatsen voeding; “golven van spiercontracties”
→ 1st kringspieren achter voeding
→ Lengtespieren voor voeding: verkorten
→ Kringspieren in golf: duwen voeding naar juiste richting
2. Segmentatiebewegingen= mechanisch mengen van voeding:
• Kneden en verkleinen
• Mengen met darmsappen
Ter hoogte van dunne darm
Peritoneum en mesenterium
• Peritoneum= “buikvlies” (soort grote zak om alle buikorganen heen om deze vast te houden)
- Loopt van onderste oppervlakte diafragma tot bovenste rand bekken
- Bevat lever, maag, milt, “staart”/einde van de pancreas, dunne darm , colon
transversum, colon sigmoideum (laatste stuk dikke darm), deel van de dikke darm
= “Intraperitoneaal” (alle organen die in die “zak” zitten)
- Bestaat uit:
• Visceraal peritoneum (rond de organen)
• Pariëtaal peritoneum (binnenste oppervlakte lichaamswand)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Amber300304. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.