Samenvatting
Samenvatting - Filosofie Barg21 (Barg21)
Overzichtelijke en grondige samenvatting voor onderdeel filosofie, alle teksten te kennen uit te les samengevat!
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
DENKBEELDEN1. Plato & chora
Socates & Plato over kennis en inzicht :
Sacrates is leermeester van Plato
Socrates opvatting :
o Inzicht nodig vr juist leven & goede samenleving
o Mensen hebben meningsverschillen omdat ze geen inzicht hebben
o Peroonslijke meningen zijn gebonden ah perspectief od wereld -> wereld is veranderlijk dus
mening ook
o Echte kennis vereist stabiliteit & vastheid
o Rationeel inzicht biedt toegang tot onveranderlijke essentie v concepten (vb rechtvaardigheid,
goedheid, schoonheid,..)
Plato’s breidt dit principe uit :
o Ontwikkelt totaalvisie od werkelijkheid
o Ideeën hebben grote invloed od westerse geschiedenis
Eerste systematische denker die poging doet om ruimtelijkheid te vatten
Plato’s ideeënleer
Plato's dualistisch wereldbeeld en Ideeënleer
Dualistisch wereldbeeld:
- onderscheidt 2 wezenlijk verschillende dimensies : materiële wereld & ideeënwereld
- Naast zintuiglijk waarneembare wereld ook andere dimensies
o Verschil id manier waarop we toegang toe hebben:
-->zintuigen -> materiële wereld,
-->verstand -> andere dimensie
Plato's Ideeënleer:
- Materiële wereld: waarneming zintuigen (alles wat we kunnen voelen, ruiken, horen, zien, etc.)
- Zintuiglijke wereld : tijdelijk & onderhevig aan verandering (zijn ooit ontstaan, kunnen ooit anders zijn)
->zaken id zintuiglijke wereld ontstaan & kunnen anders worden
Belangrijke punten:
- Dualistisch wereldbeeld van Plato
- Materiële wereld VS andere dimensie
- Toegang tot materiële wereld via zintuigen, tot andere dimensie via verstand
- Materiële wereld = tijdelijk & veranderlijk
,Onderscheid tussen materiële wereld en Ideeënwereld
Waarneming en inzicht:
Voorbeelden: vierkantswortel van 10.000, herkennen v paard zonder directe waarneming
- Inzicht (in-zien) gaat verder dan zintuiglijke waarneming
- Redelijk vermogen (ziel) geeft toegang tot het wezen van dingen
Materiële wereld VS Ideeënwereld:
- Materiële wereld: waarneming zintuigen, sensibilia
- Ideeënwereld: verstandelijke bevattingsvermogen, intelligibilia
-->essentie van dingen wordt begrepen in de Ideeënwereld.
-->Ideeën bevatten de essentie van objecten (paard, berg, mens, etc.)
Onderscheid tssn ideeën & hedendaags gebruik vh woord:
- Ideeën verwijzen nr vermogen om Ideeën te aanschouwen, niet naar zelfgevormde gedachten
- Inzicht in de Ideeën gebeurt met ziel, niet met zintuigen
Belangrijke punten:
-> Inzicht gaat verder dan waarneming
-> Materiële wereld wordt waargenomen, Ideeënwereld wordt in-gezien
->gaat niet om zelfgevormde ideeën, maar om vermogen om Ideeën te aanschouwen
->voor alle materiële dingen, bestaat er een idee -> Ideeën bevatten essentie van objecten
Statuut materiële wereld & ideeënwereld
Verschil in statuut:
- Materiële wereld: veranderlijk, tijdelijk, gebonden aan geboorte & verdwijning
- Ideeënwereld: onveranderlijk, tijdloos, niet-materieel
->Plato beschouwt Ideeën als hogere werkelijkheid
Hogere werkelijkheid:
- Ideeën zijn tijdloos & niet ontstaan
- Materiële dingen:
o zijn afbeeldingen / kopieën vd Ideeën (meerdere exemplaren van materiële dingen, maar slechts één Idee)
o zijn goede of minder goede kopieën vd idee
o hebben idee nodig om te zijn wat ze zijn
Allegorie van de Grot:
- Beschrijving mensen vastgeketend in grot & alleen schaduwen waarnemen
- Eén persoon bevrijd & ontdekt dat schaduwen slechts een afspiegeling zijn van iets werkelijker
-->Plato vergelijkt dit met ons begrip vd werkelijkheid, waarin we materiële wereld als enige realiteit
beschouwen
-> verschil ttsn waargenomen werkelijkheid & de werkelijkheid van Ideeën
-->Filosofie belooft bevrijding door inzicht id werkelijkheid van Ideeën
, Belangrijke punten:
-> Ideeënwereld heeft ander statuut dan materiële wereld
-> Materiële dingen zijn afbeeldingen van Ideeën
->Allegorie van de Grot illustreert verschil ttsn waargenomen werkelijkheid & de werkelijkheid van
Ideeën
->Filosofie biedt bevrijding door inzicht id hogere realiteit van Ideeën
Is die ideeënwereld niet gewoon een verzinsel? Moeten we daar vandaag nog bij stilstaan?
Plato's Ideeënwereld:
- Theorie Plato: er bestaat perfecte wereld van Ideeën
->Voorbeeld: De Idee ve driehoek als een perfecte, tijdloze entiteit
*Essentie en verandering:
- Essentie verwijst nr onveranderlijke aard / kenmerken van iets
- Verandering gaat in tegen onveranderlijke essentie
->Voorbeeld: essentie van paard blijft hetzelfde, zelfs als fysieke vorm & eigenschappen van paarden evolueren volgens
evolutietheorie van Darwin
*Universele waarheden en meetkunde:
- Universele waarheden = geldig voor alle gevallen
- Meetkundige stellingen drukken essentiële kenmerken uit v geometrische vormen
->Voorbeeld: stelling dat som vd hoeken van driehoek altijd 180 graden is, geldt voor elke driehoek, ongeacht de
specifieke tekening
*Materiële versus ideële entiteiten (=alles wat bestaat , (im)materieel) :
- Materiële entiteiten = fysieke objecten die onderhevig zijn aan verandering
- Ideële entiteiten = onveranderlijke & tijdloze concepten
->Voorbeeld: tekening van driehoek is materiële benadering vd ideële essentie van driehoek
*Verschillende vormen van bestaan:
- Fictieve entiteiten bestaan op andere manier dan materiële objecten
- Ideële entiteiten (zoals meetkundige figuren) hebben ander bestaansstatuut
->Voorbeeld: Smurfen bestaan niet op dezelfde manier als materiële objecten, maar hebben fictief bestaan, terwijl
meetkundige figuren ideële entiteiten zijn
*Plato's filosofie en bredere toepassingen:
- Plato's onderscheid tssn Ideeën & zintuiglijke dingen kan worden toegepast op andere domeinen
- Wiskunde & natuurwetten suggereren ook ander zijnsstatuut
->Voorbeeld: Wetenschappers spreken vaak alsof natuurwetten soort ideële, wiskundige regels zijn die ten grondslag
liggen ad materiële wereld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper asterchristiaens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen