Tom Vos hanteert geen cursus, alleen lesnotities zijn te kennen. Dit document bevat alle lesnotities, alle gastcolleges vertaald in het Nederlands. Met slechts deze samenvatting te leren en bijhorende wetgeving te gebruiken behaalde ik een 15/20 in eerste zit.
Buitenlandse rechtsstelsels
Les 1 – inleidend college
Waarom buitenlandse rechtsstelsels?
• België is maar klein stukje van de wereld en de andere landen die een
grotere oppervlakte hebben en meer bevolking innemen hebben een
ander rechtsstelsel
• Beter samenwerken met andere landen
• Om leemtes in het eigen Belgische rechtssysteem op te vullen
1. Belangrijke invloed op ons Belgisch recht
i. Wetboek van 1804 → code napoléon die lange tijd ook in B van toepassing
was en nog is voor bepaalde boeken ➔ geschiedenis ervan kennen en komt
in dit geval uit het Franse rechtsstelsel
2. Toenemende internationalisering en mobiliteit
i. Later werken in een bedrijf als jurist en in aanraking komen met andere
rechtsstelsels
ii. Europeanisering: supranationaal recht over ons natio naal recht gieten →
om het europees recht te begrijpen moeten we ook nationaal recht
gebruiken (ook van andere lidstaten van de EU) die aan de oorsprong
liggen van een europese regel en hoe dat europees recht wotrdt
geïmplementeerd in andere lidstaten
iii. Eenmaking en harmonisatie in EU maar ook andere internationale
organisaties – hard law maar ook informele aanbevelingen of soort
modelwetgeving
iv. In Belgisch systeem: context van het IPR: belgische rechter zal het
buitenlandse recht toepassen (gebeurt zeer uitzonderijk)
3. Als men jurist is mpet men het recht kritisch in vraag kunnen stellen
i. Door buitenlands recht te gaan studeren, oplossingen aanreiken
waarmee het Belgisch recht wordt geconfronteerd – de lege lata
ii. De lege ferenda: zoals het recht zou moeten zijn – stel je bent lid van een
parlement of een adviseur van een kabinet en dan stel je je de vraag ‘hoe
zouden we het aanpakken?’, ter inspiratie gaan kijken naar andere landen
4. Rechtsvergelijkend onderzoek
i. Nuttig voor in de master als je hierover een onderzoek zou doen, dat je al
weet hoe de rechtsstelsels werken
ii. Uitspraak in common law land heeft andere betekenis dan in een civil law
land
5. Kan interessant zijn
i. Abortusdiscussie in Amerika – hoe zit dit juridisch?
,Julie Verbaeten 2e BACH
Rechtstelsels die we gaan bestuderen
• Frans recht
• Duits recht
• Engels/Anglo-Amerikaans recht
- Klassieke indeling:
1. Europees-continentale rechtsstelsels of civil-law groep
i. Romaans (Frans)
ii. Germaans (duits)
2. Anglo-Amerikaans of common law
i. (Religieuze)
ii. (Verre oosten)
iii. (Chtonisch: natuurvolken)
iv. (socialistische)
➔ Relatieve indeling, onderhevig aan evolutie en meerlagig
➢ Publiekrecht: franse publiekrecht, staatsstructuur lijkt meer op die van
Amerika dan die van België (zelfde periode ontstaan, allebei met
president)
➢ Staatsstructuur Verenigde Staten helemaal anders dan Engeland maar
wel allebei common law
- Invloed op belgische recht of op het recht doorheen de wereld
1. Frans recht zeer veel invloed op het burgerlijk recht
2. Invloed anglo-amerikaans recht
i. Engeland: britse commonwealth
ii. VS → eigen rechtsontwikkeling
a. Grondwet: latijns amerika
b. Economisch recht: grote invloed op het economisch bestaan
Examen
• 10 open vragen, 10 meerkeuze
i. Geen meerkeuze of censuur
• Gesloten boek, wel wetgeving toegelaten (ook buitenlandse
wetgeving)
i. Rekening houden met het reglement studieloopbaan
Frans recht
I. Historische context
▪ Onderdeel van het (West-)Romeinse rijk
▪ Initieel gebruiken en gewoonten van de verschillende Keltische
volksstammen
▪ Nadien quasi-universele toepassing van het Romeinse recht (212 n.C)
,Julie Verbaeten 2e BACH
▪ 476: val van het West-Romeinse rijk (invallen van de Germanen)
i. Germaanse stammen vallen binnen in W Rom rijk
▪ Verbrokkeling van het grondgebied en van het recht:
• Noorden: Romeins recht wordt grotendeels verdrongen door het
Bourgondische, Frankische en Normandische gewoonterecht
i. Later wetboeken opgesteld waarin de bestaande gewoonte
wordt gecodificeerd
= pays de droit coutumier
• Personele toepassing van het recht
i. Afhankelijk tot welke stam je behoort is er een
ander recht van toepassing
• Vnl. mondelinge overlevering, soms opgetekend in
teksten (bv. Lex Salica)
• Zuiden: traditie van het Romeins recht blijft grotendeels bewaard
= pays de droit écrit → dus meer geschreven recht dan in het
Noorden (gewoonte)
• Wetboeken geïnspireerd op oude Romeinse regels
• Migratie en gemengde huwelijken bemoeilijken de
personele toepassing van het recht
i. Onduidelijk welk recht van toepassing is
Noorden: pays de droit coutumier
Zuiden: pays de droit écrit
▪ 8e-18e eeuw: tijdperk van de Franse Koningen
i. Gaan proberen zorgen voor meer centralisatie
▪ 8e-9e eeuw: Karel de Grote herenigde het Frankische (d.i. het West-
Romeinse) rijk
i. Terug onder 1 heerser brengen
▪ 843: Verdrag van Verdun
i. Land wordt terug opnieuw opgesplitst
• Verdeling van het Frankische rijk onder de drie zonen van Lodewijk I
(zoon van Karel De Grote)
• Creatie van het West-Frankische rijk, de voorloper van Frankrijk
, Julie Verbaeten 2e BACH
➢ Blauw: deel van hetb gebied wat we nu Frankrijk noemen
▪ 8e-18e eeuw: tijdperk van de Franse Koningen
▪ 9e-16e eeuw: feodaliteit, met geleidelijke centralisatie door Koningen die
steeds machtiger worden
• Feodaliteit: leenman krijgt beheer (incl. rechtspraak) over gebieden,
in ruil voor loyaliteit en militaire steun aan leenheer
i. Systeem met verschillende lagen: Koning aan top van
pyramide
ii. Leenman krijgt het beheer van zijn leenheer over bepaalde
gebieden, inclusief de rechtspraak
• Recht blijft lang zeer verbrokkeld (supra: pays de droit coutumier vs.
pays de droit écrit)
i. Zeker als het gepaard gaat met geschreven recht en
gewoonterecht
• Koning had lange tijd zwakke positie, met weinig legislatieve
bevoegdheden, wat verbrokkeling versterkte
i. Waren afhankelijk van hun leenmannen
ii. Weinig legislatieve bevoegdheden: konden het recht
maar in beperkte mate beïnvloeden
• Ondersteuning gewoonterecht door Franse Koningen is
bewuste strategie om afstand te nemen
van de Duitse keizers, die steunden op het Romeinse recht
i. Franse koningen wouden er afstand van nemen en
zich beperken tot het gewoonterecht
• Beperkte eenmaking van rechtspraak door de koninklijke rechtbanken
(vanaf 13de eeuw)
• Grote invloed van het Parlement de Paris: belangrijkste Franse
rechtbank
i. Geen wetgevend instrument, is een rechtbank
o Bevoegd voor grote delen van het grondgebied
o Interpretatie van de verschillende coutumes in het licht
van de eigen Coutume de Paris
i. Gewoonterecht van Parijs, zelfs als het
gewoonterecht van andere grondgebieden
werd geïnterpreteerd
→ Voorzichtige start van rechtseenmaking (eenmaking van het gewoonterecht)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julieverbaeten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
