PRIVATE VEILIGHEIDSZORG
Inleiding tot de cursus
INLEIDING: VEILIGHEIDSZORG IN EEN WERELD IN BEWEGING
Private veiligheidszorg is een thema dat leeft in de SL, terugkeert in kranten en
tijdschriften etc.
- Voorbeeld: programma ‘Safety First’; thema is zeer aanwezig in de SL
o Ook dergelijke ontwikkelingen zijn steeds ingrijpender aanwezig in het
beeld en in de wereld van de fictie
Zie actua ppt: betrouwbaarheid van sector wordt in vraag gesteld – Beroepsvereniging
dringt aan voor efficiënte controle voor de sector, zodat ze kunnen aantonen een
betrouwbare partner te zijn voor de overheid en andere actoren in de SL
- Bij uitvoering van straffen wordt er vaak wat bezorgdheid geuit, aangezien de
private veiligheidszorg op de schouders van de bestraften winsten kunnen maken
- Berichten in 2 grote groepen onderscheiden
o Belangen en opmars van de PVZ en de discussie of er andere taken moeten
doorgespeeld worden naar de PVZ
o Kritiek en kanttekeningen en weerstand tegen uitbesteden van een aantal
taken
WAAROM AANDACHT VOOR PRIVATE VEILIGHEIDSZORG?
Zie teksten in de reader
- Klassiek artikel uit de criminologische literatuur over PVZ
- Beschrijving en analyse van ontwikkelingen in Noord-Amerika
Snelle aangroei van PVZ in Noord-Amerika sinds 1960
- Wat betekent dit voor sociale controle?
- Waarom de opmars van de private veiligheidssector?
- Welke kenmerken vertoont de private veiligheidssector?
PVZ is in zekere zin van alle tijden, maar toch
- ‘What is new about modern private security is its pervasiveness and the extent to
which its activities have expanded into public, rather than purely private, places’
(Shearing & Stenning 1983: 493)
OMVANG EN GROEI VAN DE PRIVATE VEILIGHEIDSZORG IN NOORD-AMERIKA
Cijfers beperken zich tot jaren ’60 en ‘70
Conclusies mbt politie (publiek) en security (privaat)
- Onderscheid PVZ ‘in house’ en ‘contract’
o In house: eigen veiligheid organiseren binnen bedrijf
o Contract: externe organisatie die veiligheid organiseert tegen betaling
- ’60: registratie van 258 duizend politiemensen en 222 duizend security-personeel
o Is al redelijk veel security, maar nog steeds minder dan politie
- ’70: meer security-personeel dan politiepersoneel
o Private veiligheid is groter dan publieke veiligheid
o Maakt van PVZ als een alternatief/’tegenstander’ voor publieke veiligheid
SNELLE AANGROEI
Wat zijn de implicaties daarvan? Wat kenmerkt de privaat commerciële sector?
- PVZ is niets nieuw, maar de schaal en wijze waarop het gebeurt is wel nieuw
- Particuliere beveiliging heeft zich nu ook uitgebreid naar openbare plaatsen,
beperkt zich niet tot private ruimtes
1
,WAAROM DE OPMARS?
Om te focus van de particuliere veiligheid te begrijpen, is het noodzakelijk om de
veranderingen te onderzoeken die hebben plaatsgevonden. Met name die uit het begin
van de jaren ‘50 in de organisatie van privé-eigendom en openbare ruimte.
Het heeft te maken met de opmars van ‘mass private property’
- Er is vastgesteld dat er in de periode voorafgaand aan de cijfergegevens een
aangroei was van specifieke ruimtes (shoppingcentra, residentiële wijken, grote
kantoorcomplexen, pretparken, …)
- Deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat er zich steeds meer openbaar leven
afspeelt op onroerend goed dat in particulier bezit is
- Opmars van PVZ kan niet losgekoppeld worden van de nieuwe ruimtes
KENMERKEN VAN PVZ VOLGENS SHEARING EN STENNING
1. Non-specialized character
o Veiligheidsfuncties liggen ingebed in andere functies, worden geïntegreerd
in ruimere processen
2. Client-defined mandate
o Particuliere belangen staan voorop
o ‘policing for profit’
o Instrumenteel
o ‘victim-controlling policing’: klant als potentieel slachtoffer
3. The character of sanctions
o Sancties met economische aard; vb toegang ontzeggen (kunnen bv geen
vrijheidsstraf opleggen)
DE VERHOUDING PRIVAAT-PUBLIEK
Naar buitenwereld toe: indruk wordt gewekt dat PVZ een ‘junior partner’ is van
publieke veiligheid
- Theorie ontwikkeld begin jaren ’70 in de VS
- PVZ als ‘kleine broertje’ met ondersteunende functie tav publieke
veiligheidssector
- = samenwerking in ondergeschikt verband
- Was aantrekkelijk voor publieke politie omdat het hun verlies van de dominante
rol in de veiligheid minimaliseerde en hen tegelijkertijd toestond om voordeel te
halen uit de onafhankelijkheid van de private en publieke veiligheidssystemen
Shearing en Stenning hebben hun kritiek op de ‘junior partner’-theorie, want in
werkelijkheid:
- Private sector houdt zich niet enkel bezig met relatief kleine inbreuken
o Private sector had vooral te maken met eigendomscriminaliteit: diefstal
van een werknemer werd nooit aangegeven bij de politie, maar altijd intern
opgelost
- De activiteiten van de private sector worden niet gestuurd door publieke diensten
(eerder andersom)
o Publieke diensten worden pas ingelicht als private sector dit aangeeft
- Private sector is allesbehalve ‘junior’ als het gaat over beschikbare middelen
o Is op vlak van informatica, uitrusting, controlesystemen, … beter
uitgebouwd
Dus er is eerder een samenwerkingsverband gebaseerd op de uitwisseling van informatie
en diensten, gefaciliteerd door
- Overstap personeel van publieke naar private sector
- ‘old boys network’: voormalige agenten die contact blijven houden met collega’s
om info te krijgen van de publieke sector
2
,ENKELE RECENTE CIJFERGEGEVENS OVER PVZ
Zie tekst in de reader
België in Europa: grafieken met vergelijkingen tussen privaat en publiek
- Grafiek 1: verhouding publiek – privaat in Europa
o In België is er een overgewicht van publieke veiligheidssector (72%)
o In de meeste Europese landen een overgewicht van private instellingen
- Grafiek 2: aantal inwoners per private of publieke instelling
o In België: 1 publieke instelling per 266 inwoners en 1 private instelling per
703 inwoners
o In Europese verband zijn er gem meer private agenten dan publieke tav
inwonersaantal
- Grafiek 3: aantal inwoners per totaal publieke en private personeelsleden
o In België: 1 private of publieke ambtenaar per 193 inwoners
o In Europa kalft de monopoliepositie van de publieke veiligheidssector
geleidelijk aan in
Private veiligheid in Europa (2015) : aantal veiligheidsondernemingen en bedrag dat in de
sector omgaat
- In België: totaal aantal private veiligheidsfirma’s is 195
- Bulgarije: totaal aantal private veiligheidsfirma’s is 1200
Internationaal : trends
- Tabel 1: cijfers voor de jaren 1996-97 >< tabel 2: cijfers voor de jaren 2009-11
- Totaal aantal werknemers binnen PV-sector neemt toe met 86% tussen ’96 en
2010
- Publieke sector groeit ook (8%), maar minder snel dan PVZ
- In de VS is er nog meer groei dan in Europa
3
, Private veiligheidszorg in context
INLEIDING
Twee centrale vragen:
- Verklarend: waarom de opmars van de PVZ?
- Normatief: welke vragen roept de privatisering van de veiligheidszorg op?
VERKLARINGEN VOOR DE OPMARS VAN PVZ
Zes verklaringen
1. Toename criminaliteit en veiligheidsproblemen
2. Groei van ‘mass private property’
3. Economische drijfveren
4. Overheidsbeleid tav PVZ
5. Overbevraagd politieapparaat
6. Professionalisering van PVZ
TOENAME CRIMINALITEIT EN VEILIGHEIDSPROBLEMEN
PVZ zou voornamelijk antwoord bieden op nieuwere problemen die zich voordoen in de
moderne SL
- Versterkte rol van PVZ in relatie tot criminaliteitsprobleem en gevoelens van
onveiligheid en onbehagen
- Vanuit dit perspectief leven hedendaagse westerlingen in een angstcultuur
Verscheidene auteurs hebben bijdragen geleverd die het begrip van dringende angsten
en emoties van vandaag bevorderen
- Zygmunt Bauman (2007): Unsicherheit
o ‘vloeibare SL’: vaste structuren die vroeger vanzelfsprekend waren, zijn nu
minder zeker
o In dergelijke SL is er een vorm van ‘unsicherheit’: angst/risico, wat
betekent dat er nieuwe problemen kunnen opduiken
- Frank Furedi (2002): cultuur van de angst
o Angst heeft zich genesteld in moderne westerse sL
o Veiligheid wordt zo een belangrijk thema
- David Garland (2001): het criminaliteitscomplex
o Criminaliteit en onveiligheid worden een belangrijk gegeven in moderne SL:
zijn aanwezig en zorgen ervoor dat overheden geconfronteerd worden met
lastige situaties
- Hans Boutellier (2002): veiligheidsutopie
o Cultuur waar er ‘wrijving’ is tussen spanning en vitaliteit: positieve vormen
van vrijheid en vitaliteit hebben een negatieve tegenhanger van chaos en
leed
o We zitten in een SL waar er ongekende mogelijkheden zijn, maar waar er
tegelijkertijd ook meer behoefte is aan veiligheid
o Metafoor bungeejumper: ook een bungeejumper (vrijheid) wil zeker zijn dat
de rekker stevig en bevestigd is (veiligheid)
- Ulrich Beck (1992): criminaliteit en onveiligheidsgevoelens in de risicosamenleving
o Risicosamenleving: een leven waarin mensen geobsedeerd zijn door het
vermijden van risico’s en risicobeheer omdat incidenten en ongevallen -
evenals conflicten en bedreigingen - impliciet zitten in de logica van de
westerse cultuur
o Industriële vooruitgang zorgt ervoor dat men worden geconfronteerd met
nieuwe feiten
o Legitimiteitscrisis van de overheid: risico’s ontsnappen aan haar greep
Overheid is niet in staat om bepaalde risico’s te bestrijden en hierop
een antwoord te bieden
Ecologische risico’s zijn niet aan plaats- en tijdgebonden (vb
Tsjernobyl)
Maar ook victimiseringsrisico’s: de mythe van de soevereine staat
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moorsf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.