Samenvatting
Samenvatting keuzevak criminologie en inleiding strafrecht
Zelfgemaakte samenvatting van het keuzevak criminologie en inleiding tot het strafrecht van het derde jaar orthopedagogie aan HoGent.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING: CRIMINOLOGIE EN STRAFRECHTDEEL 1: STRAFRECHT
Hoofdstuk 1: Afbakening van het onderwerp
1. Materieel strafrecht
Geheel van rechtsregels waardoor bepaalde menselijke gedragingen strafbaar
worden gesteld en gesanctioneerd bepaalt inhoud van strafrecht
Omschrijft:
- Strafbare gedragingen
- Toepasselijke straf/maatregel
Geeft algemene beginselen aan over strafbaarheid van feit en dader,
straftoemeting en de modaliteiten ervan
Richt zich tot de burgers door verbodsbepalingen, stelt geen positieve
gedragsregels voorop maar bestraft wel
Kan worden beschouwd als sociaal controlemechanisme
Vergelijken met (vb: arbeidsreglementen, voorschriften in de sportclub)
2. Formeel strafrecht (strafvordering/strafrechtspleging/strafprocesrecht)
Geheel van procedurele spelregels volgens welke het materieel strafrecht wordt
toegepast. bepaalt regels die moeten worden nageleefd om materieel
strafrecht te doen functioneren
Omschrijft:
- Vorm waarin het materieel strafrecht moet worden toegepast
Vergeleken met controlemechanismen die zijn verbonden aan regels (vb:
gezin, familie, school, kerk)
Realiseert het materieel strafrecht in de samenleving en zijn dus niet van
elkaar te scheiden
FORMEEL STRAFRECHT MATERIEEL STRAFRECHT
Procedurele regels Omschrijving algemene regels rond strafbare
Doet het materieel strafrecht feiten
functioneren Omschrijving specifieke strafbare
Opsporing vooronderzoek feiten/misdrijven
Bewijsmateriaal verzamelen Oordelen over schuldbewijzen
Wijst door naar vonnisgerecht Vonnisgerechten: politie- en correctionele
Zoekt naar bewijzen rechtbank, hof van assisen en cassatie
ONTDEKKEN VAN DE WAARHEID BERECHTEN VAN EEN BESCHULDIGDE
1
,Hoofdstuk 2: Betekenis van het begrip wet
Wettelijk = verwezen naar akten die uitgaan vd Wetgevende Macht verschillende
wetgevers die elk strafbepalingen mogen uitvaardigen
Federale (nationale) wetgever Wetten Belang vh geheel vd federale staat
Gemeenschappen en Gewesten Decreten Cultureel, persoonsgebonden materie
Brussels Gewest Ordonnantie Economische materie
s
Hierdoor worden gedragingen/handelingen die niet toelaatbaar zijn,
opgenomen in het strafrecht
Strafrecht evolueert, wordt gewijzigd, aangepast/aangevuld door
maatschappelijke veranderingen
1998: reeks radicale hervormingen sommigen vloeiden voort uit dossiers met grote
maatschappelijke beroering (vb: Bende van Nijvel, zaak Dutroux)
Wijziging vd organisatie van vooronderzoek in strafzaken
Doel = rechtspositie verdachte en slachtoffer verbeteren en grotere openheid tot stand
brengen in de fase van het vooronderzoek
Doorgevoerd door: Wet Franchimont (voorzitter commissie) 12 maart 1998:
verbetering vd strafrechtspleging in het stadium vh opsporingsonderzoek en het
gerechtelijk onderzoek
2 nieuwe wetten:
Potpourri 1 (1 mei 2016) = wijzigingen rond burgerlijk procesrecht en rechtelijke
organisatie om procedures binnen burgerlijk procesrecht te versnellen (10 jaar
langer onderzoek naar Bende van Nijvel)
Potpourri 2 = wijzigingen rond strafrecht en strafvordering
1 juni 2022 = hervorming seksueel strafrecht
Hoofdstuk 3: De strafwet
= vormen inhoud van het strafrecht, moeten voldoen aan aantal eigenschappen:
Beginselen:
Legaliteitsbeginsel
= enkel de wet kan gedragingen strafbaar stellen
= axioma vn democratische staat + mensenrecht dat NOOIT kan worden
opgeschort
Straf kan enkel als er een wet is die de handeling als strafbaar benoemt en ook de
straffen erin vermeld staan + wet moet al bestaan voordat de rechter ze toepast
[Nullem crimen, nulla poena, sine lege = geen misdrijf, geen straf zonder wet]
Strikte interpretatie vd strafwet
Niet-retroactieve werking vd strafwet (geen terugwerkende kracht)
2
, Interpretatie van de strafwet
Rechter mag strafwet enkel interpreteren en niet uitbreiden enkel strafwet toepassen
op gedragingen die uitdrukkelijk of impliciet door de wetgever geviseerd zijn
Analogische toepassing op vergelijkbare maar niet uitdrukkelijk of impliciet geviseerde
gedragingen is VERBODEN!
Wetgever is verplicht zich te richten naar de tekst van de strafwet en mag zelf geen
eigen interpretatie geven aan de wettekst en zelf geen toevoegingen aanbrengen
Interpretatie mogelijkheden:
Letterlijke interpretatie Strafwet wordt letterlijk geïnterpreteerd, tekst van de wet is duidelijk
van de strafwet en woorden worden begrepen volgens hun betekenis
Bij onduidelijkheid vd wet mag gezocht worden buiten de tekst naar de
bedoeling vd wet. Verboden om nieuwe regels te maken. Voldoende
Teleologische zekerheid nodig rond de wil vd wetgever.
interpretatie van de Wil vd wetgever mag op extensieve en evolutieve wijze
strafwet geïnterpreteerd worden zoeken naar de bedoeling vd wet door
voorbereidende stukken en begeleidende teksten te raadplegen
Verboden analogische Strafwet mag niet uitgebreid worden door haar toe te passen op
interpretatie vergelijkbare gevallen. Handelingen die lijken op andere strafbaar
gestelde handelingen kunnen alleen hierom niet gestraft worden
TOEPASSINGEN VAN DE STRAFWET
IN DE TIJD IN DE RUIMTE
Om uit te maken of een feit strafbaar is moet de Misdrijven gepleegd op Belgisch grondgebied
rechter zich stellen op het tijdstip waarop het feit is
gepleegd en hierbij nagaan of er op dat ogenblik Territorialiteitsbeginsel = iedere persoon, Belg
een strafbepaling was die het gepleegde feit of geen Belg, die een strafbaar feit stelt of het
strafbaar stelde. slachtoffer is, op Belgisch grondgebied, zal volgens
het Belgisch strafrecht berecht worden
Strafwet werkt dus niet met terugwerkende
kracht kan niet worden toegepast op Belgisch grondgebied:
gedragingen die toen ze gepleegd werden niet
- Grondgebied in nauwe zin
strafbaar waren
- Territoriale zee
UITZONDERING: indien de straf milder is dan de - Luchtruim
straf die gold ten tijde van het misdrijf, dan wordt - Schepen onder Belgische vlag
de mildere straf toegepast - Vliegtuigen in België ingeschreven
3
, NAAR DE PERSOON
Gelijkheidsbeginsel en non-discriminatiebeginsel
Grondwet = alle Belgen zijn gelijk voor de wet
Het genot vd rechten/vrijheden aan de Belgen toegekend moet zonder discriminatie verzekerd worden
Natuurlijke personen en rechtspersonen
Vroeger waren enkel de handelingen vh individu strafbaar
Sinds 1999 kunnen ook rechtspersonen die een dienst/organisatie vertegenwoordigen strafbaar gesteld worden
geldboete, opsluiten kan niet, bijkomende straffen: ontbinding organisatie
Schuldonbekwamen
2 categorieën personen werden onttrokken ah strafrecht onder invloed vh Positivisme-Sociaal Verweer:
- Minderjarigen (Wet Jeugdbescherming) opvoeding en bescherming minderjarigen
- Geestesgestoorden (Wet Bescherming Maatschappij) verzorging en bescherming maatschappij door
gevaarlijke personen te isoleren
Deze personen zijn schuldonbekwaam/ontoerekeningsvatbaar omdat het moreel element van misdrijf bij
hen ontbreekt
Kunnen niet gestraft worden maar kunnen wel maatregelen opgelegd krijgen
Immuniteiten en voorrechten
Bepaalde personen kunnen niet vervolgd worden omwille van hun functie op een bepaald moment (vb:
volksvertegenwoordigers kunnen tijdens hun mandaat niet worden doorverwezen naar de rechtbank)
Soms zijn er speciale procedures voor bepaalde categorieën mensen (vb: magistraten)
Hoofdstuk 4: Het misdrijf
Misdrijf = menselijke gedraging, door de strafwet omschreven en waarop een straf is
gesteld
Menselijke gedraging:
Strafwet is enkel toepasselijk op gedragingen, enkel gedachte/voornemens zijn niet
strafbaar
- Handeling (positieve gedraging) = mens doet iets
- Verzuim (negatieve gedraging) = iets niet doen
Door de wet omschreven:
Legaliteitsbeginsel = als een gedraging in de strafwet niet wordt omschreven als een
strafbaar feit dan kan er geen sprake zijn van een misdrijf
Waarop een straf is gesteld:
Om een misdrijf op te leveren moet de menselijke gedraging die in de wet is
omschreven, strafbaar gesteld worden met een strafrechtelijke straf = strafrechtelijke
sanctie verschilt van burgerrechtelijke (vb: schadevergoeding) en administratieve
sancties (vb: schorsing)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deleeuwantje1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen