SAMENVATTING RECHT
DEEL 1: INLEIDING TOT HET RECHT HOOFDSTUK 1:
INLEIDING
Recht = het geheel van regels en instellingen die op een bepaald tijdstip, in een bepaalde
gemeenschap gelden en op haar gezag zijn vastgesteld. Dwingende leefregels die het samenleven
ordent en bevordert en menselijke belangen beveiligt.
- Instellingen/apparaten wie?
- Tijd recht evolueert, wordt complexer
Onderscheid rechtsregel en beleefdheidsregel:
Rechtsregel = gezag, dwang financiële instrumenten (boetes), vrijheid beroven
(gevangenisstraf), lichamelijke straffen (doodstraf)
Omgekeerde evenredigheid: hoe groter het gezag van de maatregel, hoe minder dwang
er nodig is, hoe lager het gezag van de maatregel, hoe meer dwang er nodig is
Voorbeeld: roken in het auditorium mag niet, er is een sanctie als je het wel doet
Beleefdheidsregel = feit dat het afdwingbaar is
Voorbeeld: je laat een boer en iemand zegt dat je een vetzak bent er is geen sanctie
Kenmerken van het recht:
1) Het recht is een geheel van regels, bepalingen en instellingen die gedrag sturen
o Gebodsbepalingen = dingen die je moet doen, plichten
- Aangifteplicht bij geboorte belangrijk voor kindergeld (periode Napoleon belangrijk om te
weten waar de jongens zaten die later soldaat konden worden)
- Kiesplicht je moet op iets/iemand stemmen (opkomstplicht = je moet gaan maar je doet
in het stemhokje wat je wilt) Kiesplicht + opkomstplicht = Noord-Korea, opkomstplicht =
België, Luxemburg en Griekenland rest vd landen = stemrecht
- Dienstplicht vroeger verplichting om in het leger te gaan, legerdienst tot jaren 80 was
dit verplicht door dreiging in ons land na WO2
- Belastingsplicht
- Leerplicht/schoolplicht boeddhist Giel, wereldzeilster Laura
,o Verbodsbepalingen = dingen die je niet mag doen
- Strafrecht dingen die gesanctioneerd worden
- Bigamie = tegelijkertijd getrouwd zijn met 2 mensen verboden in België, samenwonen is
ook verboden
- Polygamie = tegelijkertijd getrouwd zijn met meerdere mensen verboden in België: je
wordt er niet voor bestraft maar officieel bestaat het niet
Het systeem hier in België = monogamie
- Oneerlijke handelspraktijken deur aan deur dingen verkopen = wanpraktijken = mensen
overtuigen/dreigen om iets te kopen (voet tussen de deur zetten)
o Verlofbepalingen = keuzerecht, regels die niet moeten nageleefd worden maar waar je zelf
mag kiezen of je ze gebruikt of niet
- Indexering van woninghuur huurcontracten vn domiciliëring, index = koppeling vd
huurprijs aan de koopkracht inflatie = stijging vd prijzen gemeten met indexen je kan
kiezen of je indexeert, als er niets in het contract staat dan gaan ze ervan uit dat je dit wel
doet
- Huwelijk stelsel van scheiding van goederen = alle bezittingen apart, stelsel van algehele
gemeenschap = alles in een gemeenschappelijke pot, stelsel van scheiding van goederen met
gemeenschap van aanwinst = reserveregel = alles wat je voor het huwelijk had is apart, alles
wat je tijdens het huwelijk verwerft is gemeenschappelijk
o Louter technische regels = regels die geen gebod/verbod inhouden maar enkel dienen om
het rechtsapparaat te laten draaien
- Akte van burgelijke stand heel je leven wordt in beeld gebracht bij de overheid, begint bij
de geboorteakte, huwelijksakte, scheidingsakte, adoptieakte,…
- Inhoud van een dagvaarding uitnodiging om iets te gaan doen op de rechtbank
- Beslissingen door de overheid
Het recht bestaat ook uit regelingen die geen normen/regels zijn (vb: beschikkingen met
individuele draagwijdte = benoemingen, naamsveranderingen, vermeldingen rijbewijs en
identiteitskaart, vonnissen, arresten)
Het recht bestaat ook uit regels die betrekking hebben op de instellingen van een land (vb:
staatsstructuur = samenstelling, werking, bevoegdheid scheiding der machten: wetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht, gerechtelijke organisatie = samenstelling, werking,
bevoegdheden rechtbanken)
2) Tijd en plaats van het recht zijn veranderlijk.
Verklaring: recht is een instrument is handen vd gemeenschap om orde te brengen in de
chaos gemaakt door beleidsmakers
, Recht is dus veranderlijk op vlak van tijd en plaats door verschillende ideologische
stromingen die onze maatschappij hebben beïnvloed
1789 Franse Revolutie: Einde Middeleeuwen: vernieuwende concepten vrijheid,
gelijkheid, broederschap
Ideologie Liberté/vrijheid = Freternité/broederschap = Egalité/gelijkheid = voor iedereen gelijke kansen,
individuele vrijheid, solidariteit, naastenliefde, standenmaatschappij verworpen
geen slavernij, ieder gemeenschappelijke
mens is vrij broederschap
Politieke Liberalisme Christendom, christen Socialisme was er niet van in het begin bij, in h
stroming democratie van filosofen (Carl Marx)
Politieke - Open VLD - CD&V - SPA, SP, LSP
partijen - Défit - Partij vd Arbeid
- Blauw - Rood
Hebben macht Macht in federale regering Hebben sinds kort weer macht, federaal minister =
eerste minister = minister van financieën Van Den Broecke, minister van volksgezondheid =
Alexander De Croo, = Vincent van Petegem, Citier, 19de eeuw gisting = arbeiders worden sol
Europese president = minister van binnenlandse elkaar, steken loontje in spaarkas mutualiteiten
Charles Michel, zaken = Annelies Verlinden, ziekenfondsen, arbeiders ontdekken belang van sa
Europees minister van media en te zeggen = sin dicare sindicaten
Commissaris = Didier jeugd = Benjamin Dalle, 1893: invoering algemeen meervoudig stemrecht,
Macht? Rijders, hebben snel Hilde Crevits derde revolutie/Russische revolutie = tsaar regeer
grondwet gemaakt Christen Democratie aan ijzeren hand
dat andere landen de macht tot midden jaren - Bolsjewieken = extreem socialisme
hebben gekopieerd 90 ontkerkelijking - Mensjewieken = gematigd socialisme
nadien (abortus, euthanasie, Eisen = algemeen eenvoudig stemrech
homohuwelijk) verval vd invloed uitoefenen op regelgeving
kerk, secularisering, arbeidsrecht = betere werkregels:
kindergeld = hoe meer minimumloon, rustdag, betere
kinderen, hoe meer geld werkomstandigheden, afschaffing kind
Daarna sociale zekerheid: pensioen, werkl
ziekte, arbeidsongevallen, België = verzorg
leven geregeld door de staat, daarna ac
welvaartstaat
Recentere stromingen:
Politieke Nationalisme = Ecologisme = Anders/(anti) Globa
stromin
g volk/natie heeft recht op zelfbestuur WO2 nederlaag Jaren 90: grote bew
asmogendheden tegen bepaalde Europese
(Istrië = schiereiland dat om de zoveel tijd geallieerden analyse na die 1 doel hebben
opnieuw geregeerd wordt door vreemde WO2: besluit = 2 elementen: boodschap brengen
machthebbers Gabriele d’Annunzio: gaat hier 1) Oorlog gewonnen landen van de G7 (=
tegen in en wil dat het iemand is van hen) door landen die met de belangrijkst
, troepen kan blijven economie die afspr
(20ste eeuw W01 kantelpunt: boost aan bevoorraden, hier is maken over de han
socialistische krachten) brandstof voor nodig
(Einde WO1 Duitsland in nederlaag: Vrede van (fossiele brandstoffen) Kinderen worden u
Versaille zorgt voor grote recessie: massale Westen bevriend om kleren te maken
emigratie van Duitsers die wegvluchten door met Saudi-Arabië voor negatieve effecten
hongersnood (Red Star Line museum) 90% petroleum Betoge
Duitsers 2) Oorlog gewonnen verzett
Klein partijtje wil Duitse staat hervormen (Adolf door diegenen met hierteg
Hitler) meest vernietigende
wapens en krachten
2 fronten:
- Atlantic Theater
(Europese front) &
- Pacific Theater (Azië)
Amerikaanse
president Truman
besluit atoombom in
te zetten in de strijd
met Japan (Hiroshima
& Nagasaki)
Club van de Rome =
wetenschappers die besluiten
dat er een grens is aan de
groei en dat we onszelf
kunnen uitroeien BESLUIT =
we moeten voorzichtig
omgaan met brandstoffen en
atoombommen om onze
planeet te beschermen
Politieke - NVA - Ecolo Momenteel nog ge
partijen - Vlaams Belang - Groen partijen
Hebben nog nooit regeringsverantwoordelijkheid Geen macht tot kantelpunt in Hebben geen mach
gekregen Cordon Sanitaire (= andere partijen jaren 90 kunnen wel invloed
hebben afgesproken om nooit in zee te gaan met als ideologie maar n
Vlaams Belang) Opvallende mensen: Petra De politieke partij
NVA had wel macht Ben Weyts = minister van Zutter (=eerste transgender
onderwijs en dierenwelzijn, Zuhal Demir minister) Tobin taks geno
Hebben impact gehad op andere partijen PVV Amerikaanse profe
veranderd naam in: VLD = CD&V Vlaams, Middenveldorganisaties Argentinië gaat fail
nationalistisch gedachtengoed zit in andere witte mars = tegen de grote beleggers die
partijen atoomwapens (overkill = het is enorm veel inlvoed
Macht? mogelijk om met wapens onze belegging doen in
Over de taalgrens neemt nationalisme vorm aan wereld 3x te verwoesten) Argentijnse pesos
van: fascisme, orde, discipline,… - Vredesbeweging &
WO1 voertaal leger = Frans dus veel derdewereldbeweging Hierdoor is er een d
miscommunicatie (Vlaams Nationalisme , milieubeweging beurs (=verkopen a
aangewakkerd) hogere prijs en teru
Ideologie Hitler = “inlijven van Duitsers die ergens Verwezenlijkt voor de partijen: aan lagere prijs)
anders wonen” Duitsland valt Polen binnen - Hoboken veel enkel verschil betal
kindjes geboren met tussen 2 en zo maa