Als zelfstandig naamwoord =
- gerechtigheid of rechtvaardigheid
- groep van bij de wet vastgestelde rechtsregels
- rechtsgeleerdheid
- rechtspraak
- wettelijk of morele bevoegdheid
- voorrecht
- heffing of belasting
Algemene aanvaarde definitie van recht:
- rationeel opgebouwd geheel van begrippen en normen
- opgesteld of minstens bekrachtigd door de samenleving
- met al doelstelling de ordening van de maatschappij
- en die afdwingbaar zijn ten opzichte van iedereen door een bevoegde overheid
Normen zijn meestal gedragsregels, ze kunne bevelen, verbieden of handelingen toelaten
Rationeel opgebouwd geheel van begrippen en normen
Verzameling van verbonden deeltjes op logische en rationele wijze.
Juiste normen en denktechnieken = juridisch opgelost
In het recht heeft elk woord een specifieke betekenis die door de wet, door rechtspraak, door
gewoonte of rechtsleer is vastgelegd
Normen zijn meestal:
- gedragsregels
- bevelen
- verbieden
- of handelingen
toelaten.
vb:
- verkoper MOET aan koper zaak leveren die met de overeenkomst in
overeenstemming is
- het huwelijk is verboden tussen alle bloedverwanten in de recht opgaande lijn.
- eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak genot te
hebben en erover te beschikken
,Opgesteld, minstens bekrachtigd door de samenleving
Burgers kiezen vertegenwoordigers die rechtsregels bekrachtigen.
Met als doelstelling de ordening van de maatschappij
Het is afdwingbaar door een bevoegde overheid ten opzichte van iedereen.
Dura lex, sed lex: DE WET IS STRENG, MAAR HET IS DE WET
Hoe delen we het recht in?
1) Nationaal
a) privaat recht
i) burgerlijk recht
ii) handelsrecht
b) publiek recht
i) strafrecht
ii) fiscaal recht
2) Internationaal
a) privaat recht
b) ???
c) publiek recht
i) wetgeving van de europese unie
ii) bilaterale verdragen
1.1. Internationale verdragen
Tussen 2 of meerdere landen verdragen sluiten.
Formele verdragen tussen
- 2 staten noemt men bilateraal.
- meer dan 2 staten multilateraal.
Deze verdragsrechtelijke teksten gaan voor op de Grondwet
Diverse materies door bevoegdheidsoverdracht aan een supranationale instelling
overgedragen en worden ze geregeld door supranationale wetgeving
1.2 De Grondwet
- Fundamentele wet die de inrichting en de structuren van onze samenleving en de
fundamentele rechten en vrijheden van zijn bewoners als inhoud heeft
- De Grondwet kan gewijzigd worden met een ⅔ meerderheid in het parlement
- Grondwet kan niet zo snel gewijzigd worden
Toetsing van de Grondwet = nagaan of de Grondwet wordt nageleefd - gebeurt door het
Grondwettelijk Hof
1.3 Wetten, decreten, ordonnanties
Wetten = De Federale Staat
Decreten = De gemeenschappen, het Vlaamse en het Waalse gewest
Ordonnanties = Het Brusselse gewest
1.4 Koninklijk Besluit, Ministerieel Besluit
Uitvoerende macht kan de de detailaspecten van wetgeving uitwerken door middel van
besluiten. Deze uitvoerende macht kan dan nog verder delegeren naar een lager niveau.
- Provincies en gemeenten zijn ondergeschikt aan de hogere niveaus.
Zij werken met besluiten.
- De gemeente staat onder de provincie
2. Gewoonterecht
, - Bestaat uit normen die lange tijd op eenzelfde wijze door een bepaalde
gemeenschap zijn nageleefd in de overtuiging dat dit zo hoort, maar niet zijn
neergeschreven.
- Eeuwenlang belangrijkste bron van recht
Code Napoleon = belangrijke rechtsbron
- vroegere wettelijke voorschrift dat kind bij aangifte van geboorte moest getoond
worden aan de ambtenaar van burgerlijke stand is door gewoonte afgeschaft.
3. Rechtspraak
- Alle van de uitspraken door verschillende rechtbanken
- Het toepasselijk maken van algemene regels op individuele gevallen
- Creatie van recht voor individuele partijen die bij conflict betrokken zijn.
- Rechtspraak heeft een bijkomend belang
Interpretatie van de rechtsregel kan voor toekomstige rechtspraak of toepassing van het
recht richtinggevend zijn.
Vooral uitspraken van hogere rechtscolleges (Hof van Cassatie, hoven van beroep, Raad
van State) hebben tot gevolg dat later de rechtbanken deze interpretatie zullen volgen
4. Rechtsleer
- Is het geheel van juridische teksten die door juristen worden geschreven rond
juridische onderwerpen
- Dergelijke rechtsleer kan rechterlijke uitspraken beïnvloeden op de terrein n van de
juridische interpretatie
5. Algemene rechtsbeginselen
- Evidente principes
- Laten toe leemten of tegenspraak in de wetgeving op te vullen. te oordelen
bijvoorbeeld naar de geest van de wet in plaats van de letter van de wet
- ‘Donner et retirer ne vaut’, een schenking kan niet worden teruggevraagd
6. Billijkheid
- Redelijkheid naar de omstandigheden
- Vage vorm van recht
- Rechter kan alleen maar oordelen op basis van billijkheid als de wet hem daarvoor
uitdrukkelijk de toestemming geeft.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper csarvanslambrouck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.