BEDRIJFSECONOMIE
Opleidingsonderdeel VUB gegeven door Prof. Du Bois Cind en Seppe Maes
Samenvatting gemaakt door Charlotte Joos
Schakeljaar Bedrijfskunde 2022-2023
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1: DOMEIN & METHODOLOGIE.....................................................................4
1. DOMEIN VAN BEDRIJFSECONOMIE...........................................................................4
2. ECONOMISCHE THEORIE........................................................................................... 5
2.1. EEN DEFINITIE.....................................................................................................5
2.2. HOMO ECONOMICUS......................................................................................... 5
2.3. REGELS VOOR BESLISSINGEN......................................................................... 6
3. MICRO-ECONOMISCHE INSTRUMENTEN................................................................. 8
3.1. OPTIMALISATIE ONDER NEVENVOORWAARDEN........................................... 8
3.2. EVENWICHTSANALYSE...................................................................................... 8
3.3. COMPARATIEVE STATICA...................................................................................9
HOOFDSTUK 2: KOSTENANALYSE................................................................................... 10
1. LANGE TERMIJN VS. KORTE TERMIJN....................................................................10
2. KOSTENVERLOOP OP KORTE TERMIJN................................................................. 11
2.1. GEMIDDELDE EN MARGINALE KOSTEN......................................................... 11
2.2. STIJGENDE MARGINALE KOSTEN.................................................................. 14
3. KOSTENVOORDELEN OP LANGE TERMIJN............................................................ 15
3.1. ECONOMIES OF SCALE (SCHAALVOORDELEN)............................................15
3.2. ECONOMIES OF SCOPE (SYNERGIEVOORDELEN)...................................... 16
4. RELATIE TUSSEN KORTE EN LANGE TERMIJN KOSTEN...................................... 17
4.1. MINIMALE EFFICIËNTIE SCHAAL.....................................................................19
HOOFDSTUK 3: PRIJSZETTING......................................................................................... 19
1. BACKGROUND: VRAAGCURVE................................................................................ 19
1.1. MARKTVRAAG: DEFINITIE EN DETERMINANTEN.......................................... 20
1.2. CONSUMENTENSURPLUS............................................................................... 21
1.3. ELASTICITEIT VAN DE VRAAG......................................................................... 22
2. VRAAGANALYSE EN OPTIMALE PRIJSZETTING.....................................................23
2.1. PRIJSELASTICITEIT EN MARGINALE OPBRENGST.......................................23
2.2. MARGINALE ANALYSE VAN PRIJSZETTING EN ‘MARK-UP’.......................... 26
HOOFDSTUK 4: MARKTSTRUCTUUR................................................................................ 27
1. PERFECTE CONCURRENTIE.................................................................................... 27
1.1. BESLISSING: HOEVEEL PRODUCEREN?....................................................... 28
1.2. BESLISSING: PRODUCEREN OF NIET?.......................................................... 28
2. MONOPOLIE................................................................................................................31
2.1. BESLISSING: HOEVEEL PRODUCEREN EN TEGEN WELKE PRIJS?........... 31
2.2. TOETREDINGSDREMPELS...............................................................................31
3. OLIGOPOLIE............................................................................................................... 33
3.1. EVENWICHT BIJ EEN OLIGOPOLIE................................................................. 33
1
, 3.2. KARTELVORMING..............................................................................................34
3.3. BELEID................................................................................................................34
4. MONOPOLISTISCHE CONCURRENTIE.................................................................... 35
4.1. EEN LOCATIEMODEL VOOR PRODUCTDIFFERENTIATIE.............................36
HOOFDSTUK 5: COMPLEXE PRIJSZETTING.................................................................... 37
1. PRIJSZETTING VAN VERSCHILLENDE PRODUCTEN.............................................37
1.1. SUBSTITUTEN................................................................................................... 38
1.2. COMPLEMENTEN.............................................................................................. 38
2. PRIJSDISCRIMINATIE.................................................................................................39
2.1. EEN DEFINITIE...................................................................................................39
2.2. PERFECTE PRIJSDISCRIMINATIE....................................................................41
2.3. TWEEDE ORDE PRIJSDISCRIMINATIE............................................................ 43
2.4. DERDE ORDE PRIJSDISCRIMINATIE...............................................................44
3. ANDERE PRIJSZETTINGSSTRATEGIEËN................................................................ 45
3.1. BUNDLING.......................................................................................................... 45
3.2. TWEELEDIGE PRIJSZETTING.......................................................................... 45
3.3. ANDERE PRIJSZETTINGSSTRATEGIEËN....................................................... 47
4. YIELD MANAGEMENT................................................................................................ 47
4.1. EEN DEFINITIE...................................................................................................47
HOOFDSTUK 6: IRRATIONALITEIT BIJ BESLISSINGEN.................................................. 48
1. ASSUMPTIES.............................................................................................................. 48
2. SUNK COST FALLACY................................................................................................50
3. REFERENCE DEPENDENCE PREFERENCES......................................................... 52
3.1. ENDOWMENT EFFECT..................................................................................... 52
3.2. LOSS AVERSION - AVERSIE TEGEN VERLIES............................................... 53
3.3. STATUS QUO BIAS............................................................................................ 53
3.4. DECOY EFFECT.................................................................................................55
4. HEURISTIEKEN...........................................................................................................55
4.1. REPRESENTATIVITEIT...................................................................................... 56
4.2. BESCHIKBAARHEID.......................................................................................... 56
4.3. VERANKERING EN AANPASSING.................................................................... 57
5. TIJDSINCONSISTENT GEDRAG................................................................................ 57
6. FRAMING.....................................................................................................................58
HOOFDSTUK 7: BESLISSEN BIJ ONZEKERHEID............................................................. 58
1. STOCHASTISCHE VARIABELEN EN WAARSCHIJNLIJKHEID................................. 60
1.1. PROBABILITEIT OF KANS................................................................................. 60
1.2. VERWACHTE WAARDE..................................................................................... 60
1.3. SPREIDING.........................................................................................................61
2. BESLISSINGSBOMEN EN SIMULATIES.................................................................... 62
2.1. BESLISSINGSBOMEN....................................................................................... 62
2.2. VERWACHTE WAARDE..................................................................................... 63
2.3. COMPUTERSIMULATIES...................................................................................65
3. RISICO-AVERSIE........................................................................................................ 65
3.1. RISICO-AVERSIE EN EEN FAIRE GOK.............................................................65
2
, 3.2. RISICO-AVERSIE EN NUT................................................................................. 66
4. WAARDECORRECTIE VOOR RISICO........................................................................66
4.1. CERTAINTY EQUIVALENT................................................................................. 67
4.2. RISICO-AANGEPASTE INTERESTVOETEN..................................................... 68
5. VALUE OF INFORMATION.......................................................................................... 69
HOOFDSTUK 8: INVESTERINGSANALYSE........................................................................70
1. OPRENTEN EN VERDISCONTEREN.........................................................................70
2. NET PRESENT VALUE................................................................................................70
2.1. TIJDSWAARDE VAN GELD................................................................................ 70
2.2. NET PRESENT VALUE (NPV)............................................................................ 70
2.3. VOORBEELD EXAMENVRAAG......................................................................... 70
3. THE PROFITABILITY INDEX.......................................................................................70
4. INTERNAL RATE OF RETURN................................................................................... 70
5. CONFLICTERENDE BESLISSINGEN......................................................................... 70
6. PAYBACK PERIOD...................................................................................................... 70
7. ACCOUNTING RATE OF RETURN.............................................................................70
8. INTERESTVOET..........................................................................................................70
8.1. KOST VAN EXTERNE SCHULDEN....................................................................70
8.2. KOST VAN EIGEN VERMOGEN........................................................................ 70
3
, HOOFDSTUK 1: DOMEIN & METHODOLOGIE
1. DOMEIN VAN BEDRIJFSECONOMIE
Wat is bedrijfseconomie?
= “Toepassing van economische theorie en methodologie op het nemen van
bedrijfsbeslissingen om te zorgen dat een organisatie haar doelstellingen zo goed
mogelijk bereikt”
● Organisatie: bedrijf (for-profit), non-profit of overheid (publieke instellingen)
● Doelstellingen: optimalisatie onder nevenvoorwaarden
○ Bedrijfsbeslissingen: pricing, productie maximaliseren, prijs van
product, productieproces, kosten minimaliseren, winst maximaliseren
(behalve bij non-profit → doelstellingen en beperkingen kunnen
verschillen, maar het beslissingsproces is hetzelfde
○ Behoefte aan modellen om dit beslissingsproces te bestuderen
Beslissingsproces
Het ideale model is gebaseerd op een aantal assumpties die de realiteit zodanig
vereenvoudigen dat deze begrijpelijk wordt. (economisch model ~ stratenplan)
● Een rationeel individu (homo economicus) zal zijn/haar doelstellingen trachten te
bereiken mits bepaalde beperkingen
→ M.a.w. één van de assumpties dat economen maken: mensen nemen
beslissingen op een rationele manier
○ Dus als bij het maken van een beslissing deze assumptie niet klopt, kan de
beslissing niet ondersteund worden.
○ MAAR als we ervan uitgaan dat elk individu rationeel handelt, dan
vereenvoudigen we eigenlijk de wereld/de werkelijkheid te hard
○ Vergelijking tussen stratenplan en economisch plan: een perfect economisch
model wilt de werkelijkheid verklaren, maar het moet realistisch blijven
○ Vb. de straten op een stratenplan moeten duidelijk weergeven worden, maar
niet alle details, want dan is het niet meer overzichtelijk en dit klopt ook voor
een economisch model
Decision Sciences
Voorbeeld economisch model: vraag van champagne
● Analyseren wat de onderliggende reden is van het tekort aan champagne
○ Exogene variabelen: temperatuur, inkomen consument … → deze zijn
gegeven en worden buiten het model verklaard
○ Endogene variabelen: deze zijn de variabelen die we willen gaan verklaren
a.d.h.v. het model → in dit geval: hoeveelheid champagne dat de
consumenten te samen willen consumeren
○ Vraag naar champagne hangt af van de prijs van het product en het
inkomen van de consument alsook van de prijs van prosecco
■ Variabele afleiden uit het model waarvan je verwacht dat ze een
invloed zullen hebben op de hoeveelheid champagne
→ in dit geval: de prijs van prosecco
■ Q = f (prijs, inkomen, prijs prosecco) → (hoort bij cursus Statistiek)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jooscharlotte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,89. Je zit daarna nergens aan vast.
