L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
INHOUD
PROLOOG: DE FISCALE HELAASHEID DER DINGEN ........................................................................... 10
1. Taxes: A story of love and hate ...................................................................................................10
2. "Hoe denken de Belgen over fiscaliteit?": Cijfers enquêtes VUB ...................................................10
3. De fundamentele problemen van de Belgische fiscaliteit .............................................................10
De belastingdruk is te hoog .................................................................................................................... 10
Gevolgen van de niet-indexering van de belastingschalen in de erfbelasting ....................................... 12
De ongelijke verdeling van de belastingdruk ........................................................................................... 12
De (te) hoge staatsschuld ....................................................................................................................... 12
De reactie op de fundamentele fiscale problemen .................................................................................. 13
4. Fiscale problemen à Fiscale frustratie à Fiscaal verzet ..............................................................13
5. Fiscale hervorming: het plan Van Peteghem ................................................................................14
Lagere Fiscaliteit..................................................................................................................................... 14
Eerlijke Fiscaliteit ................................................................................................................................... 14
Moderne Fiscaliteit ................................................................................................................................ 15
Het ideale belastingsysteem ................................................................................................................... 15
DEEL I: ALGEMENE PRINCIPES VAN HET BELGISCH BELASTINGRECHT.............................................. 15
1. Inleiding.....................................................................................................................................15
2. Inhoud en voorwerp belastingrecht ............................................................................................15
3. Definitie van een belasting .........................................................................................................15
A. De rechtsband .................................................................................................................................... 16
B. Tussen de “overheid” (= SE) en de “belastingplichtige” (= SA) ............................................................. 16
1. De overheid.................................................................................................................................... 16
Autonome belastingbevoegdheid ................................................................................................... 16
Toegewezen belastingbevoegdheid ................................................................................................ 17
Belastingbevoegdheid van de federale overheid................................................................................. 17
De regionale belastingbevoegdheid.................................................................................................... 18
De autonome belastingbevoegdheid van de gewesten ................................................................... 18
De toegewezen belastingbevoegdheid van de gewesten ................................................................ 18
Algemeen .................................................................................................................................. 18
Bijkomende toegewezen belastingbevoegdheid na de zesde staatshervorming ........................... 19
Fiscale concurrentie tussen de gewesten .................................................................................... 19
De lokale belastingbevoegdheid ......................................................................................................... 20
De autonome belastingbevoegdheid .............................................................................................. 20
De toegewezen belastingbevoegdheid ........................................................................................... 20
2. De belastingplichtige ...................................................................................................................... 20
C. Waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid ................................ 21
D. Met als doel in de openbare uitgaven te voorzien............................................................................... 21
4. Functies van een belasting ..........................................................................................................21
5. Grondwettelijke voorschriften ....................................................................................................21
1
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
A. Het fiscaal legaliteitsbeginsel (art. 170 GW) ........................................................................................ 22
Algemeen .......................................................................................................................................... 22
Geen strikte toepassing van het beginsel ............................................................................................ 22
De interpretatie van fiscale wetten..................................................................................................... 22
De onmogelijkheid om van fiscale wetten af te wijken........................................................................ 23
B. Het fiscaal eenjarigheidsbeginsel (art. 171 en 174 GW) ....................................................................... 23
C. Het fiscaal gelijkheidsbeginsel (art. 172 GW) ....................................................................................... 23
6. Algemene beginselen .................................................................................................................24
A. De fiscale vordering is van openbare orde .......................................................................................... 24
Belastingontduiking ó Belastingontwijking........................................................................................ 24
B. Principieel verbod op dubbele belastingheffing................................................................................... 25
Geen algemeen wettelijk verbod op dubbele belastingheffing ............................................................ 25
Specifieke wettelijke verbodsbepalingen op dubbele belastingheffing ................................................ 25
Onderscheid “juridische” ó “economische” dubbele belasting .......................................................... 25
B.1. Juridische dubbele belasting .................................................................................................... 25
Remedies ................................................................................................................................... 26
1. Dubbelbelastingverdragen: ................................................................................................................................................... 26
A. Dubbelbelastingverdragen in de inkomstenbelastingen:........................................................................................ 26
B. Probleem van de vrijstelling onder progressievoorbehoud (art 155 WIB92) ........................................................ 26
C. Onderling overlegprocedure...................................................................................................................................... 27
D. Dubbelbelastingverdragen op vlak van successierechten....................................................................................... 27
2. Eenzijdige maatregelen in de interne fiscale wetgeving..................................................................................................... 27
B.2. Economische dubbele belasting............................................................................................... 27
Remedies : ................................................................................................................................. 27
DEEL II: PERSONENBELASTING: BASISPRINCIPES VAN DE INKOMSTENBELASTING .......................... 28
Inkomstenbelastingen....................................................................................................................28
De bevoegdheid met betrekking tot de personenbelasting ..............................................................28
Krachtlijnen van de zesde staatshervorming ........................................................................................... 29
De bevoegdheidsstappen in de personenbelasting: ................................................................................ 29
Het belastingsubject in de personenbelasting .................................................................................30
De Rijksinwoner: begrip.......................................................................................................................... 30
Wettelijke vermoedens van rijksinwonerschap (art. 2,§1,1°WIB92)......................................................... 30
Uitbreiding en beperking van rijksinwonerschap ..................................................................................... 30
De systematiek van de personenbelasting ......................................................................................31
De belastingberekening in de personenbelasting ............................................................................31
Stappenplan personenbelasting.............................................................................................................. 31
Schema personenbelasting ..................................................................................................................... 32
Het bepalen van de belastbare grondslag in de personenbelasting ..................................................32
Belastbare inkomsten............................................................................................................................. 32
Schema van de primaire kwalificaties ..................................................................................................... 32
Onroerende inkomsten (art. 7-16 WIB92) .......................................................................................32
2
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
Vaststellen van het Bruto onroerend inkomen (3 methodes): ................................................................. 33
De methode van het kadastraal inkomen (K.I.) ................................................................................... 33
1. Vaststelling van het kadastraal inkomen van in België gelegen onroerende goederen ................. 33
2. Vaststelling van het kadastraal inkomen van in het buitenland gelegen onroerende goederen .... 34
Wanneer wordt de methode van het kadastraal inkomen gebruikt om het bruto onroerend inkomen
vast te stellen? ............................................................................................................................... 34
Kadastraal inkomen en onroerende voorheffing ............................................................................. 34
De methode van het reëel netto inkomen (R.N.I.)............................................................................... 35
Bijzonderheden.............................................................................................................................. 35
De methode van het reëel bruto inkomen (R.B.I.) ............................................................................... 35
Omvormen van het bruto onroerend inkomen naar een netto onroerend inkomen ................................ 35
Vrijstelling van B.O.I. (art. 12 WIB92) .................................................................................................. 35
Vermindering van B.O.I. (art. 15 WIB92) ............................................................................................. 36
Aftrekposten van B.O.I. (art. 14 WIB92) .............................................................................................. 36
Roerende inkomsten (art. 17-22 WIB92) .........................................................................................36
Soorten roerende inkomsten.............................................................................................................. 37
Bijzonderheden.................................................................................................................................. 37
Van Bruto Roerend Inkomen naar Netto Roerend Inkomen .................................................................... 38
Vrijstellingen en aftrekposten............................................................................................................. 38
Beroepsinkomsten (art. 23 - 85 WIB92)...........................................................................................38
Winsten (art. 24 – 26 WIB92).................................................................................................................. 39
Het begrip ‘winst’ omvat verschillende componenten ........................................................................ 39
Boekhoudkundige methode (balansmethode) .................................................................................... 39
Baten (art. 27 WIB92) ............................................................................................................................. 39
Winsten en baten uit een vroegere activiteit (art. 28 WIB92) .................................................................. 39
Bezoldigingen (art. 31-34 WIB92) ........................................................................................................... 40
Begrip ................................................................................................................................................ 40
Voordelen van alle aard ..................................................................................................................... 40
A. De terugbetaling van kosten eigen aan de werknemer ............................................................... 40
B. Voordelen in natura ................................................................................................................... 40
1. Bedrijfswagen ................................................................................................................... 40
Het Mobiliteitsbudget ............................................................................................................................................................... 41
2. Gratis woonst .................................................................................................................... 41
3. Gsm, internet, pc, tablet .................................................................................................... 41
4. Uitzondering: sociale voordelen van alle aard (zie ComIB 38/27) ........................................ 41
Pensioenen (art. 34-35 WIB92) ............................................................................................................... 41
Vrijstellingen (art. 38 - 48 WIB92) ........................................................................................................... 41
1. Sociale en culturele vrijstellingen: artikel 38 WIB92 (ASGJ 2024) ..................................................... 42
2. Vrijgestelde waardeverminderingen en voorzieningen (art. 48 WIB92) ........................................... 42
3. Vrijgestelde pensioenen (art. 38-39 WIB92) ................................................................................... 42
4. Vrijgestelde meerwaarden (art. 44-47 WIB92) ............................................................................... 42
3
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
Onvoorwaardelijke vrijstelling van meerwaarden ........................................................................... 42
Voorwaardelijke vrijstelling van meerwaarden ............................................................................... 42
Gespreide taxatie van meerwaarden (art. 47 WIB92)...................................................................... 43
Aftrekposten (art. 49-80 WIB92) ............................................................................................................. 43
1. De aftrek van beroepskosten .......................................................................................................... 43
Het stelsel van de forfaitaire aftrek van beroepskosten (art.51 WIB92) ........................................... 43
Begrip ........................................................................................................................................ 43
Berekening basis forfaitaire aftrek en voorbeelden ..................................................................... 44
Forfait voor bezoldigingen van werknemers en winsten (ASGJ 2024)................................................................................... 44
Bijzondere forfaits enkel voor werknemers (ASGJ 2024)........................................................................................................ 44
Forfait voor baten (ASGJ 2024) ................................................................................................................................................. 44
Bedrijfsleiders............................................................................................................................................................................. 44
Meewerkende echtgenoten...................................................................................................................................................... 44
Het stelsel van de aftrek van de werkelijke beroepskosten ............................................................. 44
Geen opportuniteitsbeoordeling ................................................................................................. 45
Afschrijvingen ............................................................................................................................ 45
Beperkt aftrekbare kosten .......................................................................................................... 45
Forfaitaire aftrekbare kosten...................................................................................................... 46
Extra aftrekbare kosten.............................................................................................................. 46
2. Economische vrijstellingen – aftrekposten (art. 67-77 WIB92) ......................................................... 46
3. Recuperatie van beroepsverliezen (art. 78-80 WIB92) ..................................................................... 47
Diverse inkomsten (art. 90 - 103 WIB92) .........................................................................................48
Soorten diverse inkomsten ..................................................................................................................... 48
Toevallige winsten of baten en winsten uit speculatie (art. 90, eerste lid, 1° WIB92) ........................... 48
Inkomsten uit de deeleconomie (art. 90, eerste lid, 1bis, 1ter WIB92)................................................. 48
Begrip ............................................................................................................................................ 48
Grensbedrag .................................................................................................................................. 49
Inkomsten uit verenigingswerk (art. 90, eerste lid, 1ter WIB92) .......................................................... 49
Begrip en voorwaarden .................................................................................................................. 49
Grensbedrag .................................................................................................................................. 49
Prijzen, subsidies etc. aan geleerden, schrijvers of kunstenaars (art. 90, eerste lid, 2° WIB92) ............. 49
Sportpremies (art. 90, eerste lid, 2°bis WIB92).................................................................................... 50
Onderhoudsuitkeringen (art. 90, eerste lid, 3° WIB92) ........................................................................ 50
Onderverhuring onroerende goederen, concessie voor reclame (art. 90, eerste lid, 5° WIB92)............ 50
Loten van effecten van leningen (art. 90, eerste lid, 6° WIB92) ........................................................... 51
Verhuring van jacht-, vis- en vogelvangstrechten (art. 90, eerste lid, 7° WIB92)................................... 51
Meerwaarden op gronden (art. 90, eerste lid, 8° WIB92) .................................................................... 51
Meerwaarden op gebouwen (art. 90, eerste lid, 10° WIB92) ............................................................... 51
Meerwaarden op belangrijke deelnemingen en speculatieve meerwaarden op aandelen (art. 90, eerste
lid, 9° WIB92) ..................................................................................................................................... 52
Vergoeding voor ontbrekend lot of coupon (art. 90, eerste lid, 11° WIB92) ......................................... 52
4
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
Vergoeding voor uitvindingen aan universiteiten en hogescholen (art. 90, eerste lid, 12° WIB92) ....... 52
Vrijstellingen en aftrekposten................................................................................................................. 52
Vrijstellingen ...................................................................................................................................... 52
Aftrek van lasten en uitgaven ............................................................................................................. 52
Carry forward van verliezen gedurende 5 jaar (art. 102ter en 103 WIB92)........................................... 53
De berekening van de belasting ......................................................................................................53
Aftrekbare bestedingen (art. 104 -125 WIB92).................................................................................... 53
De taxatie van gezinnen (art. 86-88 en 126-129 WIB92) ...................................................................... 53
Tarieven van de personenbelasting ........................................................................................................ 54
Berekening van de belasting (art. 130-179 WIB92 + BFW) ................................................................... 54
A. Berekening van de belasting Staat (art. 130-179 WIB92) ............................................................. 54
De belastingvrije som (art. 131 WIB92)........................................................................................... 55
Personen ten laste (art. 136 WIB92) ........................................................................................... 55
Belastingkrediet voor kinderen ten laste (art. 134 WIB92) .......................................................... 55
Vaste tarieven................................................................................................................................ 56
B. De gewestelijke opcentiemen op de personenbelasting.................................................................. 56
C. De belastingverminderingen (art. 130-179 WIB92).......................................................................... 56
De Federale belastingverminderingen (art. 145 WIB92) .................................................................. 56
De belastingvermindering voor het lange termijn-sparen (art. 145/1 – 16 WIB92)....................... 57
De vermindering voor giften aan overheden en erkende instellingen (Art. 145/33 WIB92) ........... 57
Andere voorbeelden ................................................................................................................... 57
Specifieke belastingverminderingen op regionaal niveau ................................................................ 57
Vermindering voor uitgaven voor Dienstencheques in de drie gewesten (art. 145/21 – 23 WIB92)
.................................................................................................................................................. 58
Vermindering voor “winwin-leningen” (Vl. Decreet 19 mei 2006) ................................................ 58
D. De aanvullende gemeentebelasting op de personenbelasting......................................................... 58
DEEL III: VENNOOTSCHAPSBELASTING ............................................................................................ 58
1. Inkomstenbelastingen ................................................................................................................58
2. Het belastingsubject in de vennootschapsbelasting .....................................................................58
Binnenlandse vennootschappen (cf. art. 2, § 1, 5° WIB92)....................................................................... 58
Wettelijke uitzonderingen (cf. art. 180 en 181 WIB92) ........................................................................ 59
Verschil tussen “kleine” en “grote” vennootschappen (cf. art. 1:24, § 1 tem 6 WVV)........................... 59
3. De vaststelling van de belastbare grondslag in de vennootschapsbelasting ..................................59
inkomsten van de vennootschap ............................................................................................................ 59
Praktische benadering van de vaststelling van de belastbare grondslag in verschillende etappes (cf. art. 74
ev. K.B. WIB92)....................................................................................................................................... 60
Stap 1: de bepaling van het fiscaal resultaat ....................................................................................... 60
Stap 2: de onderverdeling van het fiscaal resultaat volgens oorsprong................................................ 61
Stap 3: de verwijdering van niet belastbare bestanddelen .................................................................. 61
Stap 4: de toepassing van de aftrek voor definitief belaste inkomsten (cf. art. 203 WIB92).................. 61
Stap 5: de toepassing van de aftrek voor innovatie-inkomsten (art. 205² WIB92) ................................ 61
5
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
Stap 6: de toepassing van de investeringsaftrek (art. 201 WIB92) ....................................................... 62
Stap 7: de toepassing van de aftrek voor risicokapitaal (art. 207 WIB92) ............................................. 62
Stap 8: de toepassing van de aftrek van vorige verliezen (art. 206 WIB92) .......................................... 62
4. De tarieven in de vennootschapsbelasting ..................................................................................62
Basistarief .............................................................................................................................................. 62
Uitzonderingstarieven ............................................................................................................................ 62
DEEL IV: BTW ................................................................................................................................... 63
Algemene kenmerken ....................................................................................................................63
Praktische benadering....................................................................................................................63
De BTW-belastingplicht ..................................................................................................................64
Definitie en kenmerken .......................................................................................................................... 64
Gevolgen van de BTW-belastingplicht..................................................................................................... 64
Belastbare verrichtingen ................................................................................................................64
Plaats van belastbare handeling .....................................................................................................64
De levering van goederen (art. 14 WBTW) .............................................................................................. 64
Algemene regel .................................................................................................................................. 64
Uitzonderingen .................................................................................................................................. 65
De levering van diensten (art. 21 ev. WBTW) .......................................................................................... 65
Algemene regel .................................................................................................................................. 65
Uitzonderingen .................................................................................................................................. 65
Intracommunautaire leveringen (art. 25quinquies WBTW) ...................................................................... 65
Invoer (art. 23 WBTW)............................................................................................................................ 65
Vrijstellingen .................................................................................................................................65
Voldoeningsplicht ..........................................................................................................................66
De grondslag en tarief van de belasting ..........................................................................................66
DEEL V: SUCCESSIERECHTEN ............................................................................................................ 67
1. Algemene kenmerken en toepassingsgebied ...............................................................................67
A. Overgang van vermogen “door” overlijden ......................................................................................... 67
B. Indirecte belasting.............................................................................................................................. 67
C. Globaal toepassingsgebied ................................................................................................................. 67
Onderscheid tussen het "successierecht" en het "recht van overgang bij overlijden" .......................... 67
Probleem van juridische dubbele belasting ......................................................................................... 68
D. Geregionaliseerde belasting ............................................................................................................... 68
Successierecht bij overlijden van rijksinwoners................................................................................... 68
Successierecht (recht van overgang) bij overlijden van niet-rijksinwoners ........................................... 69
2. Aan de belasting onderworpen verkrijgingen ..............................................................................69
3. Gelijkgestelde verkrijgingen (fictiebepalingen) ............................................................................69
A. Schuldbekentenissen en bepaalde schenkingen van roerende goederen (art. 4 WSucc/2.7.1.0.3. VCF) 69
B. Ongelijke verdeling van huwgemeenschappen (art. 5 WSucc – 2.7.1.0.4. VCF) .................................... 70
6
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
C. Niet geregistreerde schenkingen binnen 3, 5 (of 7) jaar voor het overlijden → “handgift” (art. 7 WSucc /
2.7.1.0.5. VCF) ........................................................................................................................................ 70
D. Bedingen ten behoeve van een derde (art. 8 WSucc / 2.7.1.0.6.VCF)................................................... 71
Voorwaarden ..................................................................................................................................... 71
E. Overdrachten ten bezwarende titel met voorbehoud van vruchtgebruik of een ander levenslang recht
(art. 9-12 WSucc - 2.7.1.0.7–2.7.3.2.11 VCF) ........................................................................................... 72
4. De samenstelling van de belastbare grondslag (art. 15-18 WSucc – 2.7.3.2.1 – 2.7.3.2.2 VCF) ........72
A. Belastbaar grondslag: Successierechten.............................................................................................. 72
Na aftrek van de schulden .................................................................................................................. 73
Na aftrek van buitenlandse successiebelasting ................................................................................... 73
B. Belastbaar grondslag: recht van overgang bij overlijden...................................................................... 73
5. Waardering van het actief ..........................................................................................................74
A. Algemene waarderingsregels (art. 19 WSucc – art. 2.7.3.3.1 VCF) ....................................................... 74
B. Uitzonderingen op de algemene regel ................................................................................................ 74
De waardering van buitenlandse onroerende goederen (cf. art. 21, I Wsucc – art. 2.7.3.3.2 VCF) ........ 74
De waardering van openbare effecten (cf. art. 21, III WSucc – art. 2.7.3.3.2 VCF) ................................ 74
De waardering van vruchtgebruik (cf. art. 21, IV-VI WSucc – 2.7.3.3.2 VCF) ......................................... 74
6. Waardering van het passief: De mogelijkheid tot voorafgaande schatting (art. 20 WSucc – 3.3.1.0.9
VCF) ..............................................................................................................................................74
7. De vereffening van de rechten ....................................................................................................75
A. Aangifteverplichting (art. 35-47 Wsucc - 2.7.7.0.1 VCF) ....................................................................... 75
B. Tarief (art. 48 WSucc - 2.7.4.1.1 VCF) ................................................................................................. 75
Tarief in Vlaanderen (art. 2.7.4.1.1 ev VCF) ......................................................................................... 76
Tarieven tussen broers en zussen ................................................................................................... 76
Tarieven tussen anderen ................................................................................................................ 76
Tarieven in rechte lijn en tussen partners ....................................................................................... 76
Echtgenoten en samenwonenden (art. 1.1.0.0.2, vierde lid, 4° VCF) ............................................ 76
Rechte lijn (art. 1.1.0.0.2, vierde lid, 5° VCF) ............................................................................... 77
Gunstregimes................................................................................................................................. 77
1. De gesplitste taxatie (art. 2.7.4.1.1 VCF) ................................................................................. 77
2. Verlaagde tarieven ................................................................................................................. 77
3. Verminderingen ..................................................................................................................... 77
4. Vrijstellingen .......................................................................................................................... 77
Tarief in Brussel (art. 48 WSucc) ......................................................................................................... 78
Tarieven in rechte lijn en tussen partners ....................................................................................... 78
Echtgenoten en samenwonenden ............................................................................................... 78
Rechte lijn (art. 50 WSucc) ......................................................................................................... 78
Tarieven tussen broers en zussen ................................................................................................... 78
Tarieven tussen ooms en tantes, neven en nichten......................................................................... 79
Tarieven tussen anderen ................................................................................................................ 79
Gunstregimes................................................................................................................................. 79
7
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
1. Vrijstellingen .......................................................................................................................... 79
2. Verminderingen ..................................................................................................................... 79
Tarief in Wallonië (art. 48 WSucc)....................................................................................................... 80
Tarieven in rechte lijn en tussen partners ....................................................................................... 80
Echtgenoten en samenwonenden ............................................................................................... 80
Rechte lijn (art. 52/1-2-3 WSucc) ................................................................................................ 80
Tarieven tussen broers en zussen ................................................................................................... 80
Tarieven tussen ooms en tantes, neven en nichten......................................................................... 80
Tarieven tussen anderen ................................................................................................................ 80
Gunstregimes................................................................................................................................. 81
1. Vrijstellingen .......................................................................................................................... 81
2. Verminderingen ..................................................................................................................... 81
C. Verwerping nalatenschap en tarief (art. 68 WSucc – art. 2.7.7.0.3 VCF) .............................................. 81
D. Betalingsplicht (art. 70 WSucc – art. 3.10.4.3.1 VCF) ........................................................................... 82
Betaling in natura (art. 83/3 WSucc – 3.4.3.0.2 VCF) ........................................................................... 82
DEEL VI: REGISTRATIERECHTEN ....................................................................................................... 83
1. Kenmerken en toepassingsgebied ...............................................................................................83
A. "Federale" en "geregionaliseerde" belasting ....................................................................................... 83
De regionalisering van de registratierechten is beperkt ...................................................................... 83
Gewestelijke lokalisatie van registratierechten (artikel 5, § 2, 6°, 7° en 8° BFW) .................................. 83
B. Indirecte belasting.............................................................................................................................. 84
C. Formalistische belasting ..................................................................................................................... 84
D. Belasting op transacties onder de levenden........................................................................................ 85
2. De registratieverplichting ...........................................................................................................85
A. Verplicht te registreren “akten” (cf. art. 19-31 WReg – 2.8.1.0.1 en 2.9.1.0.1 VCF) .............................. 85
B. Verplicht te registreren “(mondelinge) overeenkomsten of feiten“ (art. 31 WReg): ............................. 85
3. De registratieformaliteit .............................................................................................................85
A. De materiële handeling van de registratie........................................................................................... 85
B. De termijnen voor de aanbieding ter registratie (art. 32 - 34 WReg) .................................................... 86
C. Personen gehouden tot de registratie (art. 35 WReg – 3.10.4.4.4 VCF) ................................................ 86
D. Sancties bij het niet naleven van de registratieformaliteit ................................................................... 86
4. Soorten registratierechten..........................................................................................................86
A. Vaste registratierechten ..................................................................................................................... 87
Algemeen vast recht (cf. art 11 WReg)................................................................................................ 87
Bijzondere vaste rechten .................................................................................................................... 87
Brieven van adeldom (cf. art. 248 WReg)........................................................................................ 87
Naams- en voornaamsverandering (cf. art. 249 WReg) .................................................................. 87
Handlichting van hypothecaire inschrijvingen (cf. art. 103 WReg) ................................................... 87
De minnelijke ontbinding van verkoopovereenkomsten m.b.t. onroerende goederen (cf. Art. 2.9.4.2.9.
VCF en 159bis Br. en Wl.WReg) ...................................................................................................... 87
B. Evenredige registratierechten............................................................................................................. 88
8
,L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
Overdrachten onder bezwarende titel van eigendom en vruchtgebruik van in België gelegen onroerende
goederen (cf. art 44 e.v. WReg – 2.9.4.1.1 VCF) .................................................................................. 88
Principes ........................................................................................................................................ 88
Heffingsgrondslag .......................................................................................................................... 88
Algemene regel (art. 45 Wreg – 2.9.3.0.1 VCF) ........................................................................... 88
Uitzonderingen op de algemene regel ........................................................................................ 88
Verminderingen van de grondslag .................................................................................................. 89
Brussels Gewest ......................................................................................................................... 89
Waals Gewest ............................................................................................................................ 89
Tarieven......................................................................................................................................... 89
Basistarief.................................................................................................................................. 89
Verlaagde tarieven en verminderingen (Vlaams Gewest) ............................................................ 89
A. Aankoop van een enige woning (cf. art. 2.9.4.2.11 VCF) .................................................................................................... 89
B. Meeneembaarheid van registratierechten (art. 2.9.5.0.1 VCF) ......................................................................................... 90
De wederverkoop binnen een korte terijn (cf. 212 WReg – 3.6.0.0.6 VCF) ....................................... 90
Openbare verkopen van lichamelijke roerende goederen (cf. art 77 ev. WReg) ................................... 90
Huurovereenkomst van in België onroerende goederen (cf. art 83 ev. WReg) ..................................... 90
Vestiging van een hypotheek (cf. art 87 ev. WReg) ............................................................................. 91
Verdelingen (cf. art 109 ev. Wreg – 2.10.1.0.1 ev. VCF) ....................................................................... 91
Inbrengen in vennootschappen (cf. art 115 ev. WReg) ........................................................................ 91
Vonnissen en arresten (cf. art 142 ev. WReg)...................................................................................... 91
C. Progressieve registratierechten: Schenkingen (cf. art 131 ev. Wreg - 2.8.1.0.1 VCF) ............................ 92
Heffingsgrondslag .............................................................................................................................. 92
Tarief van de schenkingsrechten ........................................................................................................ 92
Bevoegd Gewest (lokalisatiecriteria)............................................................................................... 92
Algemeen tarief (cf. art. 131 Wreg – 2.8.4.1.1 VCF)......................................................................... 92
Het Vlaams Gewest .................................................................................................................................................................... 93
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest......................................................................................................................................... 93
Het Waals Gewest ...................................................................................................................................................................... 93
Bijzondere regimes..................................................................................................................... 94
Het Vlaams Gewest .................................................................................................................................................................... 94
Vrijstellingen ......................................................................................................................................................................... 95
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest......................................................................................................................................... 96
Het Waals Gewest ...................................................................................................................................................................... 96
9
, L.M.D. Fiscaal Recht 2022-2023
FISCAAL RECHT
PROLOOG: DE FISCALE HELAASHEID DER DINGEN
1. TAXES: A STORY OF LOVE AND HATE
We leven in een verzorgingsstaat met belastingen als brandstof.
à Publiek protest indien niet iedereen bijdraagt (vb.: de Panama-papers).
à Maar.. iedereen gaat we zelf op zoek naar fiscale ontsnappingsroutes, en hoe meer hoe liever.
Volgens de meeste Belgen is het ideale belastingsysteem E3:
• Eenvoudig.
• Efficiënt.
• Eerst een aftrek voor mij en dan pas voor een ander.
2. "HOE DENKEN DE BELGEN OVER FISCALITEIT?": CIJFERS ENQUÊTES VUB
A. Is het fiscaal systeem rechtvaardig? C. Is belastingontwijking ok?
Slechts 11% Belgen vindt het systeem rechtvaardig 72% Belgen vindt belastingontwijking ok
- 16% mannen v. 6% vrouwen - 76% mannen v. 70% vrouwen
- 15% (-34j) v. 9% (+55j) - 67% (-34j) v. 74% (+55j)
B. Is belastingontduiking ok? D. Fiscale kennis is ondermaats blijkt uit fiscale
32% Belgen vindt belastingontduiking ok vragenlijst.
- 36% mannen v. 28% vrouwen Slechts 11% Belgen is geslaagd (score +50%)
- 42% (-34j) v. 25% (+55j) - 16% mannen – 6% vrouwen
- 6% (-34j) v. 14% (+55j)
3. DE FUNDAMENTELE PROBLEMEN VAN DE BELGISCHE FISCALITEIT
Weinig fiscale kennis, maar toch een groot gevoel van fiscale onrechtvaardigheid!
Voornaamste redenen daarvoor:
- De hoge belastingdruk
- De ongelijke verdeling van de belastingdruk
- De hoge staatsschuld
DE BELASTINGDRUK IS TE HOOG
OESO-overzicht van de gemiddelde belastingdruk in functie BBP:
Dehaene (1999): 41,4%
Verhofstadt (2008): 42,9%
Leterme (2011): 43,5%
Di Rupo (2014): 44,8%
Michel (2019): 42,7%
Wilmes (2020): 43,1%
De Croo (2021): 42,0%
BBP: Is een belangrijke economische indicator die wordt gebruikt om de totale waarde van alle goederen en
diensten te meten die binnen de grenzen van een land in een bepaalde periode worden geproduceerd (meestal
op een jaarbasis gemeten).
10
