Internationale bescherming van de
rechten van de mens
Inhoudsopgave
H1. ALGEMENE BEGINSELEN EN GRONDSLAGEN VAN DE RECHTEN VAN DE MENS......................................... 2
A. INLEIDING ....................................................................................................................................................... 2
B. WAT ZIJN MENSENRECHTEN? .............................................................................................................................. 3
C. KENMERKEN MENSENRECHTEN............................................................................................................................ 4
D. GEVOLGEN VAN KWALIFICATIE ALS MENSENRECHT ................................................................................................ 10
E. SOORTEN MENSENRECHTEN.............................................................................................................................. 12
F. AFDWINGBAARHEID RECHTEN ........................................................................................................................... 14
G. BRONNEN VAN IBRM ..................................................................................................................................... 14
H. FILOSOFISCH KADER ........................................................................................................................................ 15
I. HISTORISCH KADER ......................................................................................................................................... 18
INTERMEZZO: OPDRACHT ......................................................................................................................... 22
H2. HET MENSENRECHTENSYSTEEM VAN DE VN ........................................................................................ 25
A. INLEIDING EN ONSTAAN VAN EEN UNIVERSEEL MENSENRECHTENSYSTEEM .................................................................. 25
B. STANDARD SETTING ........................................................................................................................................ 26
C. VN ALS PROMOTOR EN BESCHERMER VAN MENSENRECHTEN................................................................................... 32
D. INSTITUTIONELE STRUCTUUR ............................................................................................................................. 33
Handvestorganen........................................................................................................................................... 34
Verdragsorganen ........................................................................................................................................... 36
Overige organen ............................................................................................................................................ 36
TOEZICHT............................................................................................................................................................... 36
Handvestorganen........................................................................................................................................... 36
Verdragsorganen ........................................................................................................................................... 38
E. HERVORMINGEN BINNEN VN............................................................................................................................ 40
H3. REGIONALE MENSENRECHTENSYSTEMEN ............................................................................................ 41
F. EUROPEES SYSTEEM ........................................................................................................................................ 41
Raad van Europa ............................................................................................................................................ 41
OVSE ............................................................................................................................................................... 48
Europese Unie ................................................................................................................................................ 50
G. INTER-AMERIKAANS SYSTEEM ........................................................................................................................... 54
Ontstaan ........................................................................................................................................................ 54
Organisatie van Amerikaanse staten............................................................................................................. 56
Handvestsysteem ........................................................................................................................................... 57
Toezicht .......................................................................................................................................................... 58
Verdragssysteem............................................................................................................................................ 60
H. AFRIKAANS SYSTEEM ....................................................................................................................................... 63
Inleiding.......................................................................................................................................................... 63
Ontstaan ........................................................................................................................................................ 63
Afrikaans Handvest inzake Mensenrechten en Volkenrechten ..................................................................... 65
1
,H1. Algemene beginselen en grondslagen van de rechten van de mens
A. Inleiding
- LESOPNAMES voorzien!!
- Codex mee naar de les
- Handboek: verder in detail van wat er in de les wordt gezegd
- Paper (14 punten) + mondeling examen (ten laatste voor 15 juni) (6 punten)
o Schriftelijk werk
▪ Fictief geval en daar bv. een policy paper over schrijven of een advies, third
party intervention of een amicus curiae → procedurestuk
▪ Je mag met andere studenten overleggen
▪ Tussen 3000 à 4000 woorden
▪ Indienen tegen circa 15 mei
▪ Casus krijgen tegen eind maart/begin april
▪ Adviesbevoegdheid is in het Amerikaans systeem veel meer waard of gebruikt
dan in Europa
o Mondeling: theorie + bespreking paper
▪ Theorie: voornamelijk wat er in de les wordt verteld (basis)
- Opdrachten/lesvoorbereidingen mogelijk
Examenopdracht/paper
- Schrijf een amicus curiae (third party intervention) OF een policy brief voor het Europees Hof
voor de Rechten van de Mens over de rechtmatigheid van de handelingen aangenomen door
de Republiek Padova naar aanleiding van de COVID-19 pandemie. Binnen deze maatregelen,
aangenomen door Padova, werd een onderscheid gemaakt tussen kinderen en volwassenen
en ouderen. Situatie in 2020, zonder vaccin, begin situatie van covid.
o Amicus curiae: bv. een organisatie die een brief naar het hof schrijft van hoe hier en
hier rekening mee en suggereert hoe de zaak te behandelen
o Geen voetnoten, maar endnoten > voornl rechtspraak
o Bibliografie
o Doelpubliek is anders
▪ Amicus curiae: rechters
▪ Policy brief: algemener
• Minder suggererend, maar brutaler
o 3500 woorden (10% meer of minder, endnoten niet inbegrepen)
o Deadline: 31 mei, 12u
- Republiek Padova, is fictief, maakt deel uit van de Raad van Europa en is één van de staten die
lid is bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
o Raad van Europa = lid bij EVRM
o Hof = bevoegd
- Belangrijkste vraag zal zijn of er één of meer artikelen van het EVRM al dan niet geschonden
zijn! Werden deze maatregelen genomen in conformiteit met het Europees verdrag en een
aantal bepalingen (bv. art. 11), maar ook in conformiteit met de manier waarop staten tijdelijk
mensenrechten kan opzeggen? (want mensenrechten zijn niet absoluut, uitzonderingen.
Doorgaans opgenomen in het artikel die het recht erkent)
o Antwoord: kijken naar feiten en rechtspraak
o Grote focus op EVRM
o Toepassing maken van art. 11 EVRM
o Soms uitzondering in artikels op mensenrechten zelf
o Soms opschorting en gekoppeld aan bepaalde voorwaarden (bv. crisissituatie)
▪ Bv. art. 15 EVRM
2
, ▪ §2: rechten die nooit waarvoor geen uitzonderingen voorzien zijn
▪ §3: procedure voorwaarden die moeten voldaan zijn
o Soms geen bepaling in het verdrag, maar RS waarbij staten soms een margin of
appreciation krijgen om zelf invulling te geven
- Padova heeft ook een verklaring afgelegd overeenkomst art. 15 EVRM ware het die de
mensenrechten tijdelijk voor een bepaalde periode opschort.
- Discriminatie ogv art. 14 EVRM?
- Art. 2 prot 4: vrijheid van verplaatsing
o Ook uitzonderingen op voorzien
- Art. 4 BUPO verdrag (komt overeen met art. 15 EVRM) ook naar kijken
Inhoudelijk overzicht cursus
- WO II heeft ertoe geleid dat mensenrechten niet meer een aangelegenheid van nationaal
niveau was en dat je internationale (minimum)standaarden moest gaan ontwikkelen in het
kader van de VN
- Je hebt een minimumstandaard op internationaal niveau
o Staten moeten deze minstens respecteren
▪ Mogen ook meer bescherming bieden
o Wisselwerking tussen nationaal en internationaal niveau
- Regionale systemen
o Europa
▪ Raad van Europa
▪ EU
• Heeft bevoegdheden op vlak van mensenrechten
• Handvest voor de rechten van de mens
▪ OVSE
o Amerikaanse continent
▪ Regionaal mensenrechtensysteem voorzien
o Afrika
▪ Gaan we ook bespreken
▪ Vergelijking met het Europees Hof
▪ Afrikaanse Unie: mensenrechten bevoegdheid
B. Wat zijn mensenrechten?
= Fundamentele waarden om als individu een menswaardig leven (human dignity) te leiden die niet
mogen worden aangetast, noch door een Staat, noch door andere individuen, en die aan mensen
rechten toekennen, ongeacht hun geslacht, ras, godsdienstige overtuiging, rijkdom…
- Vroeger: natuurrechten, grondrechten, publiekrechten
o Termen door elkaar gebruikt omwille van doorgedreven wisselwerking tussen
verschillende rechtsordes
- Ten gevolge v/d ‘menselijke waardigheid’ (human dignity) bezit elkeen dezelfde
mensenrechten simpelweg omwille v/h mens-zijn, ze moeten niet worden toegewezen
- In beginsel komen mensenrechten enkel toe aan individuele, natuurlijke personen; thans
kunnen echter ook groepen personen en rechtspersonen zich (uitzonderlijk) beroepen op
mensenrechten, mits die rechten zich daartoe lenen.
o Groepen: individuele rechten die men enkel kan uitoefenen in een collectieve context
▪ Bv. zelfbeschikkingsrecht van bevolkingsgroepen (of minderheden)
• Onder racistisch regime
• Onder koloniaal gezag
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent17. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,98. Je zit daarna nergens aan vast.
