Les 1
Eindtermen: Maatschappij
- Sociaal-economische verschijnselen
- Sociaal-culturele verschijnselen
- Politieke en juridische verschijnselen
De inhoud geeft een genuanceerd beeld:
1. De inhoud behandelt meerdere aspecten van het maatschappelijk leven (sociaal,
politiek,economisch en cultureel)
2. De inhoud besteedt vooral aandacht aan het gewone en niet aan het uitzonderlijke of
kadert het uitzonderlijke in zijn context
3. De inhoud besteedt aandacht aan positieve en negatieve aspecten van
gebeurtenissen
4. De inhoud heeft aandacht voor gelijkenissen en verschillen
5. De inhoud vermijdt stereotyperingen en vooroordelen
6. De inhoud bekijkt de werkelijkheid vanuit verschillende invalshoeken (bekijk de
werkelijkheid vanuit het standpunt van meerdere personen met een verschillende
achtergrond, status of ideologie)
7. De inhoud maakt een onderscheid tussen feit en mening (wees kritisch en ga
genuanceerd om met bronnen)
8. De inhoud besteedt niet alleen aandacht aan problemen, maar wijst ook op
mogelijke oplossingen (waar kunnen leerlingen bij helpen, wat kunnen ze zelf
doen)
9. De inhoud heeft aandacht voor de standplaatsgebondenheid (= elke persoon
wordt bepaald door zijn positie die hij of zij inneemt ten opzichte van anderen en door
zijn persoonlijke ervaringen)
De inhoud legt verbanden:
1. … tussen oorzaken en gevolgen: Benoem en bespreek niet alleen de oorzaken en
gevolgen van een gebeurtenis of fenomeen, maar bekijk ook hoe die in elkaar
overvloeiend)en; behandel niet enkel de symptomen van een fenomeen
2. … tussen hier en elders: Durf gerust eens buiten je eigen, hedendaagse
leefomgeving te kijken naar hoe elders in de wereld fenomenen vorm krijgen of
worden beleefd
3. … tussen vroeger en nu: Leg verbanden in de tijd, zowel tussen tijdsperiodes
onderling als tussen het heden en verleden; heb daarbij aandacht voor de cruciale
kernbegrippen continuïteit en verandering
4. … nog mogelijkheden
a. Tussen ontwikkeling en omgeving
b. Tussen situaties en evolutie
c. Tussen instellingen en processen
,Les 2
Wat is een goede les geschiedenis?
- Doelgericht en concreet
- Interessante leerinhouden
- Een goed verhaal dat blijft hangen + waar kinderen mee aan kunnen denken.
- Afwisseling werkvormen en beeldvormers
Geschiedenis in het basisonderwijs:
- inleiden en ontdekken van het verleden
- Inleiden → Leraargestuurd
- Ontdekken van → Leerlinggestuurd
- prikkelen voor geschiedenisonderwijs
- leggen van noodzakelijke basis
- Kennis en historisch inzicht
- Historische vaardigheden
- Historische denken en redeneren
→ zijn noodzakelijk om geschiedenisles te geven.
Wat is geschiedenis? → Geschiedenis gaat over het menselijk handelen in het verleden.
Bronnen
Indeling in bronnen:
Geschreven bronnen = alle mogelijke teksten waarover we nu beschikken
Ongeschreven bronnen = worden onderverdeeld in materiële voorwerpen en immateriële
bronnen
- Materiële bronnen:
- archeologische bronnen
- munten
- met de hand vervaardigde afbeeldingen
- mechanisch vervaardigde afbeeldingen
- Immateriële bronnen:
- orale bronnen
- talen, dialecten, zegswijzen, namen, tradities, gebruiken, gerechten,
kleding…
Primaire bronnen = direct afkomstig van een persoon die betrokken was bij een bepaalde
gebeurtenis, persoon of tijdsperiode
Secundaire bronnen = bevat informatie die gebaseerd is op informatie die eerder is
doorgegeven door één of meerdere secundaire bronnen
Bewuste bronnen = wanneer de maker van een bron de uitdrukkelijke bedoeling heeft om
verslag te doen van een gebeurtenis aan de tijdgenoten of aan het nageslacht
Onbewuste bronnen = wanneer het niet het doel is om het verslag te doen van
gebeurtenissen
,Historische kritiek
Bij het bestuderen van bronnen wordt zowel de ‘uitwendige kritiek’ als de ‘inwendige kritiek’
toegepast.
- Uitwendige kritiek: bevraagt de inhoudelijke boodschap van de bron niet
rechtstreeks, maar wel de omstandigheden waarin de bron tot stand kwam
- Oorspronkelijkheid Kritiek: Is dit de authentieke versie van de bron?
- Oorsprongskritiek: Door wie, waar en wanneer werd deze bron gemaakt?
- Ontlening Kritiek: Wordt er in de bron werk van anderen gekopieerd? Wordt
er plagiaat gepleegd?
- Inwendige kritiek: bevraagt de bron inhoudelijk en peilt naar de boodschap en
waarde van bron
- Interpretatiekritiek: Wat wilde de maker ‘eigenlijk’ meedelen met de bron?
Wat is zijn/haar boodschap? Waarom werd de bron gemaakt?
- Waardebepaling: Wat is de waarde van deze bron voor de kennis van het
verleden?
- Gezagskritiek: Is deze bron historisch waardevol?
- Inlichtingskritiek: Over welke inlichting kanalen beschikte de maker van de
bron?
- Geloofwaardigheidskritiek: Op welke manier heeft hij/zij de informatie
verwerkt?
Historische tijd
- Historisch tijdsbesef:
- het vermogen om verleden, heden en toekomst te onderscheiden en om de
eigenheid van een historische periode te herkennen.
- Historisch bewustzijn:
- = Het besef dat er een verleden is en hoe het menselijk handelen uit het verleden en
het heden en de toekomst beïnvloed.
Historisch leren denken:
- hanteren van begrip tijd
- maken en nalezen van tijdbalken
- lezen van historische kaarten
- Vergelijken met nu
Verhaal in de geschiedenisles: (let op valkuilen!)
- Virtualiserend
- actualiserend → Kunnen verbinden met heden
- ordend
- individualiserend → Verhaal van persoon werkt beter dan een random datum uit de
geschiedenis.
- onthullend → Probeer straatnamen of voorwerpen te ontleden
- Simplificeren → Duidelijk selecteren van informatie
- gegeneraliseerd → Bv niet enkel Hitler haatte de joden tijdens WOII
- personaliseerd → Gastspreker?
- verhalend ontwerp
Periodisering van de geschiedenis:
- Werken aan historisch besef = kunnen situeren in de tijd
- Vanuit een bepaalde culturele blik kunnen kijken naar de geschiedenis
, - Een nieuwe periode is een afspraak waarbij de geschiedenis langzaam een evolutie
ondergaat.
Indeling in 4 tijdvakken:
- Prehistorie/ oudheid → Tot ca 500
- Middeleeuwen → 500 - 1500
- Nieuwe tijden → 1500 - onze tijd
- Onze tijd
→ In het GO is de prehistorie en de oudheid gesplitst door het ontstaan van het schrift.
Situeren in de ruimte:
- Gebeurtenissen vinden altijd ergens plaats
- Ruimte
-
Historisch referentiekader:
= Historisch gegeven kunnen plaatsen in ruimte en tijd. (De soorten domeinen)
- economisch, politiek, sociaal en cultureel
Hoe bereid je een les geschiedenis voor? (H7)
De lesvoorbereiding:
Doelen: Het startpunt van je les → Thematische lessenreeksen.
Lesdoelen:
- Cognitieve doelen: Kennis als noodzakelijke basis voor les over tijd
- Vaardigheidsdoelen: geschiedenis is meer dan ‘feitjes’ vanbuiten leren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hanneflamez. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.