Samenvatting
Samenvatting Endocrien- en voortplantingsstelsel 2e bach BMW UHasselt
- Instelling
- Universiteit Hasselt (UHasselt)
Samenvatting van alle ZSO's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: ozsin32 • 3 weken geleden
Door: larafanning • 6 jaar geleden
Door: cgeywitz • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
ZSO 1 HISTOLOGIE ENDOCRIENE KLIERENHypofyse (hypofysis cerebri)
Centraal orgaan in het endocrien systeem. Het hangt
onder de hersenen in de sella turcica (uitsparing van
de schedelbasis). Contact met de hypothalamus via de
hypofysesteel (infundibulum).
Adenohypofyse
Ontstaat uit dak van ectodermaal weefsel. 3 delen
1. Pars distalis (voorkwab)
2. Pars intermedia: rudimentair bij mannen
3. Pars tuberalis: cellaag langs hypofysesteel.
5 soorten endocriene cellen
1. Somatotropen groei hormoon (GH).
2. Lactotropen (mammotroop) prolactine (PRL), uniform verspreid in klier.
3. Corticotropen adenocorticotroop hormoon (ACTH).
4. Thyreotropen thyreoïdstimulerend hormoon (TSH).
5. Gonadotropen follikelstimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend hormoon
(LH), uniform verspreid in klier.
Secretoire cellen in strengen of velden Rijkelijk capillair netwerk
(F) gefenestreerd capillair LM: chromofobe cellen en chromofiele cellen (produceren 1 type
EM: granules met peptide hormoon dens hormoon, specifieke secretiekorrels)
rood = acidofiel (A) somatotroop, mammotroop
blauw = basofiel (B) gonadotroop, thyreotroop, corticotroop
Neurohypofyse
Gliacellen en eindknopen van ongemyeliniseerde neurosecretoire zenuwen. Ontstaat uit neuroectodermaal weefsel
(bodem van het diencephalon). 3 delen
1. Pars nervosa (achterkwab)
2. Infundibulum (steel): passage van axonen
3. Eminentia mediana: extensie van hypothalamus
Stockeert en secreteert oxytocine en antidiuretisch hormoon (ADH; vasopressine)
in lichaampjes van Herring (thv verdikte zenuwuiteinden), geproduceerd in
cellichamen (2 nuclei) in de hypothalamus.
,Vascularisatie
Vanuit a. carotis interna
1. A. hypophysialis superior: gepaarde arterie, binnen bij eminentia
mediana. Verzorgen adenohypofyse en infundibulum
a. Poortaderstelsel: brengt releasing hormones van de
hypothalamus naar de hypofyse om hypofysaire
hormoonsecretie te stimuleren of inhiberen.
i. Primair capillair netwerk (plexus externus) thv
hypofysesteel directe verbinding hypothalamus
ii. Vereniging tot lange poortadervenen afgifte releasing
hormones
iii. Secundair capillair netwerk in de pars distalis directe
verbinding endocriene cellen.
2. A. hypophysialis inferior: gepaarde arterie. Verzorgen neurohypofyse samen met a. hypophysysialis media
Epifyse (pijnappelklier)
Ligt aan het einde van het 3e ventrikel, met steeltje aan diencephalon. Functie bij
circadiane cycli (dag-nacht) - en seizoenscycli, gestimuleerd door duisternis. Bestaat uit
lobjes gescheiden door bindweefselsepta met bloedvaten en ongemyeliniseerde
zenuwvezels. 2 celtypen:
1. Pinealocyten (zenuwcellen, P): produceren melatonine. In rozetten, licht roze
cytoplasma, grote donkere ronde kern.
2. Gliacellen (steuncellen, G): bipolaire lange cellen, langgerekte kern
Corpora arenacea (hersenzand/psammoomlichaampjes; CA): leeftijd gerelateerd, calcificaties van kalkzouten. Zeer
kenmerkend voor epifyse!
Schildklier (glandula thyreoidea)
Ligt in de hals, voor en onder de larynx. Bestaat uit 2 laterale lobben met een brugvormige
isthmus. Omgeven door een collageneus kapsel, vormt ook interne septa onregelmatige
acine/follikels (F). Omringd door gefenestreerde capillairen (C).
Gespecialiseerd éénlagig epitheel (TE): plaveiselcellen hoog kubische cellen
cilindrische cellen. Rust op een lamina basalis (BM) en omsluit een lumen gevuld met
thyroglobuline colloïd (TC; voorloper schildklierhormoon thyroxine). Thyroxine synthese
en secretie oiv hypofyse (TSH) en hypothalamus (TRH).
De morfologie van de follikels hangt af van activiteit (synthese of opslag fase). Tijdens
synthese: ↑ epitheel ↓ colloïd ↓ afmeting follikel.
Parafolliculaire cellen (C-cellen; CC) produceren calcitonine als respons op een hoog
calcium level in het bloed. Ze liggen tussen de follikels in, tegen de capillairen aan onder de
basale lamina. Bevatten dense neurosecretoire granula (NSG). Het zijn bleek gekleurde
cellen die LM moeilijk te zien zijn, daarom EM of immunoperoxidase kleuring.
Mast cel (M), apicaal Golgi complex (G), lysosomen (L), microvilli (Mv),
mitochondria (Mi).
,Bijschildklieren (glandulae parathyroidea)
Kleine individuele langgerekte organen (4-5) aan achterzijde schildklier. Omgeven door een dun bindweefselkapsel.
Bevat een dicht netwerk van wijde gefenestreerde capillairen en 3 typen endocriene cellen:
1. Hoofdcellen (C)
a. Actieve endocriene component
b. LM:
i. Polygonale kleine cellen
ii. Kleine donkere centrale ronde kern
iii. Licht acidofiel cytoplasma.
iv. Heldere hoofdcellen bevatten glycogeen en lipiden.
c. EM: afh. van stadium hormoonrespons.
i. Prominent Golgi en RER (synthese stadium)
ii. Grote secreetgranula met parathyreoïdhormoon (PTH)
calciumhomeostase. Mobiliseren calcium uit bot via osteoclast stimulatie.
iii. Glycogeengranula, lipidedruppeltjes (secretie stadium)
iv. Verspreide kleine mitochondriën, veel lysosomen.
2. Oxyfiele cellen (O)
a. Zeldzaam voor pubertijd, toename vanaf adolescentie
b. LM:
i. Polygonale cellen, groter dan hoofdcellen
ii. Kleine ronde donkere kern (N)
iii. Fijnkorrelig eosinofiel (roze) cytoplasma in HE preparaten
c. EM zie afb. c
i. Compacte mitochondria (M) met cristae
ii. Weinig vrije ribosomen en RER
iii. Weinig secretoire vacuolen en neurosecretoire granula (G) functie?
3. Adipocyten (A): verschijnen rond pubertijd en toename tot ± 40 jaar (daarna constant).
Bijnieren (glandula suprarenalis)
Bovenpolen van beide nieren. Omgeven door bindweefsel kapsel. 2 gebieden die structureel en functioneel
verschillende organen zijn.
Cortex (schors)
Mesodermale oorsprong, 3 zones
1. Zona glomerulosa (ZG) (buitenste)
a. Boogvormige gegroepeerde cellen en boogvormige bloedvaten
b. Blazige kern met prominente nucleolus
c. Secreteerd mineralcorticoïden: aldosteron en
deoxycorticosteron.
2. Zona fasciculata (ZF) (middelste)
a. Cellen in parallelle strengen, net als de bloedvaten
b. Helder cytoplasma met veel spongiocyten (grote lipidedruppels)
opslag cholesterol en glucocorticoïden
c. Secreteerd glucocorticoïden: cortisol, corticosteron, dehydro-
epiandosteron (DHEA).
d. Gele kleur
3. Zona reticularis (ZR) (binnenste)
a. Cellen in onregelmatige strengen, net als de bloedaten
b. Eosinofiel cytoplasma met lipofuscine granula.
c. Secreteerd androgenen en een klein beetje glucocorticoïden en oestrogenen.
d. Bruine kleur
, Steroïd-secreterende cellen bijnierschros
1. Polygonaal, rond, acidofiel
2. Centrale kern, prominente nucleoli
3. Cytoplasma rijk aan lipidedruppeltjes (T): vrij in het cytoplasma
zonder membraan, secretie via diffusie (geen secretiegranula).
4. Prominent Golgi (G) en RER
5. Mitochondriën (M) met tubulaire cristae (!)
6. Vlakbij gefenestreerde capillairen (Cp)
Medulla (merg)
Van neurale lijst neuro-endocrien systeem. Bevat chromaffiene cellen die
catecholamines secreteren (nor)adrenaline. Opgeslagen in granula, vrijzetting
door exocytose gereguleerd door sympathische en parasympathische zenuwen.
Chormaffiene cellen
1. Grote polygonale cellen, in strengen of clusters
2. Omgeven door netwerk van capillairen en veneuze sinussen
3. Grote bleke kern met prominente nucleolus (!)
4. Fijn granulair cytoplasma
5. Neuroendocriene granula (per cel maar 1 soort!)
a. Adrenaline secreterend: kleine granules, dense matrix met halo
b. Noradrenaline secreterend: grote granules, dens centrum en
lucente periferie.
Pancreas
- Endocriene cellen (I): eilandjes van Langerhans, omgeven door capillair
netwerk (C).
o α-cellen:
Excentrische ronde kern in bleke matrix
Centraal in klompjes, eosinofiel
Grote LM granula glucagon
o β-cellen:
Polyhedrale kern in bleke matrix
Kleiner dan α-cellen
Insuline en amyline
- Exocriene cellen (E): individuele cellen in exocriene pancreas en afvoerwegen
- Witte spleten bloedvaten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper biomedicalsciencestudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen