Reproductiefysiologie en moderne voortplantingstechnieken
Hoorcollege 01 Algemene principes endocrinologie
Endocrinologie: specialisme dat zich bezig houdt met het endocriene systeem→ bestaat uit endocriene
klieren, de hormonen die zij maken en hun doelwitorganen.
Menstruatie: verdwijnen van 2/3 deel van de endometrium epitheel. In de folliculaire fase bouwt dit
opnieuw op. Een oestrische cyclus heeft niet echt een menstruatie. Loopsheid: komt door scheuren van
de kleine vaatjes in het binnenbekleding van de vagina door de zwelling. Heeft niets met menstruatie te
maken. Menstruele cyclus is aaneengesloten en dit hoeft niet bij andere diersoorten te zijn. Mensen
kunnen geurende de gehele cyclus copuleren, prevalentie is lager aan het begin van de progesteronfase
en piek in folliculaire fase.
Mensen cyclus 28 dagen en eisprong op 14 dagen→ folliculaire fase en luteale fase gelijk. Bij koeien
folliculaire fase is maar 3 dagen. Follikel ontwikkeling bij mensen pas als progesteron laag is, maar bij
dieren (oestrische cyclus) al eerder bij de folliculaire golven.
Hormonen zijn belangrijk voor:
- Reageren op veranderingen in de omgeving
- Reageren op stress
- Constant houden “milieu interieur”
Kenmerken van een hormoon:
- Signaalmoleculen die processen in andere weefsels/organen/cellen beïnvloeden: “bioregulators”
- Geproduceerd wordt in een klier zonder afvoerbuis
- Door een klier wordt afgegeven aan het bloed
- Een functie uitoefent ergens in het lichaam→ getransporteerd door het bloed (circulating
hormones)
Maar:
- Hormonen worden ook gesynthetiseerd door niet klieren, bv. darmen of hersenen.
- Stoffen zoals NO en CO2 zijn ook signaalstoffen.
- Transport niet altijd via bloed, bv paracrien of autocrien.
Signaal-Ontvangst-Transductie-Reactie (SOTR) concept. Werking van hormonen worden nauwelijks
verstoord door andere hormonen, komt door de specifieke aanhechting aan de receptor, dit bepaalt de
specificiteit.
Types bioregulators:
- Neurohormone
- Hormone
- Cytocrine
- Paracrine
- Autocrine
- Intracrine : hormoon komt niet eens buiten de cel en vervult een functie in de cel
Indeling hormonen:
- Productiewijze
o Klassieke hormonen
,Reproductiefysiologie en moderne voortplantingstechnieken
o Hormonen geproduceerd in weefsels, b.v. darm
o Groeifactoren: zie je voornamelijk tijdens de embryonale ontwikkeling
o Feromonen: bij mensen weten we niet zoveel, maar bij dieren erg goed bekend. Bij
mensen voornamelijk productie onder de oksels, tussen de billen, onder de rug. Functie
is niet echt bekend.
- Samenstelling
o Steroiden/eicosanoïden/retinoïden
o (poly)peptiden
o Glycoproteïnen: FSH, LH, activine, inhbine
o Aminozuur-derivaten
- Type receptor
o Membraangebonden
o Nucleus (steroïden, kunnen er gemakkelijk bij komen omdat ze lipofiel zijn en door het
membraan kunnen.
Als je vetcellen vol zit dan heb je een hoge leptine gehalte en dan ben je subfertiel, dit leidt dan niet tot
ovulatie.
Neurohormonen: hormonen die door neuronen afgegeven worden aan het bloed.
Classificatie hormonen
- Chemische structuur
o Peptide hormonen (geproduceerd vanuit genen voor hormonen die transcripeert zijn in
mRNA)
o Amine hormonen: vrijgemaakt uit tyrosine
o Steroid hormonen: vrijgemaakt uit cholesterol
- Oplosbaarheid in plasma
o Hydrofiel
o Hydrofoob
- Mechanisme of actie
o Door distinct signal transduction pathway
Testosteron kan over de bloed hersenbarrière en wordt dan omgezet in oestrogeen zodat het surge
centrum opgeruimd wordt in mannelijke dieren. Bij vrouwen wordt het oestrogeen in de bloedbaan
gekoppeld zodat het niet over de barrière gaat. De testosteron gehaltes zijn bij vrouwen heel erg laag
zodat het niet leidt tot het opruimen van de surge centrum.
Steroïden
Synthese: alle steroïd bioregulatoren worden gevormd uit cholesterol (Steroidgenesis). → androgenen,
corticoïden, oestrogenen, progestagenen.
,Reproductiefysiologie en moderne voortplantingstechnieken
Catechol- en indolamine hormonen
→ tyrosine kinase
receptoren
Intracellulaire receptor→ slow respons, door DNA verandeirngen
“Uitzetten” van bioregulatoren
Kan op verschillende manieren
- Internalisatie en afbraak/recycling receptoren
- Loslaten van hormoon
- Uitzetten G-protein door hydrolyse GTP
- Afbraak second messenger
- Inactivatie in bloed en excretie
- Fosforylering
, Reproductiefysiologie en moderne voortplantingstechnieken
negative feedback is voor de fine tuning. Pulsatiliteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mbos7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
