Geest, gedrag en psychologie Hoofdstuk 1
Waar of vals
Je hersenen produceren een pijnstiller die op heroine lijkt? Waar
een leugendetector is opmerkelijk accuraat in het opsporen van lichamelijke reacties die er op wijzen dat Vals
een verdachte liegt?
veel dingen die ons overkomen laten geen sporen achter in het geheugen? Waar
na je geboorte maak je geen nieuwe hersencellen aan? Vals
een psychische stoornis treft 1/3 van de mensen? Waar
Wat is psychologie pseudo wetenschappen
Definitie: gebaseerd op objectieve en testbare Definitie: elke poging om fenomenen in de fysieke
wetenschappelijke evidentie. Het omvat wereld te verklaren zonder gebruik te
zowel interne mentale processen als maken van empirische observatie of een
externe, observeerbare gedragingen. ander wetenschappelijke methode, zoals
astrologie
Fundamenteel psychologie is de wetenschap van het
gedrag en de psychische processen
Waar is de wetenschap niet geschikt voor?
De wetenschappelijke methode is niet geschikt voor het beantwoorden van vragen die men niet kan
onderwerpen aan een objectieve, empirische observatie
Voorbeeld: Ethiek, religieuze overtuigingen, …
Wat is kritisch nadenken? Stel jezelf een aantal vragen:
1. Wat is de bron? - als bron ergens iets mee te willen heeft moet je kritischer zijn
2. Is de bewering redelijk of extreem? - als iets spectaculair blijkt te zijn, kritischer zijn
3. Wat is het bewijsmateriaal? - is het bewijsmateriaal wel juist, of zijn er delen weggelaten voor positiever
restultaat?
4. Kan de conclusie beinvloed zijn door bias?
5. Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
3 soorten psychologen
Experimentele voeren het meeste onderzoek op het brede
psychologen terrein van de psychologie uit, kunnen in prive,
bedrijf of voor de overheid werken
Psychologen in het geven vaak les aan een hogeschool of universiteit
onderwijs
Toegepaste Gebruiken kennis die door experimentele
psychologen psychologen is vergaard om problemen van
mensen op te lossen
PAGE 4 OF 95
,arbeid / organisatie: op de werkvloer, werksfeer verbeteren
Forensisch: binnen de rechten, bekijken de kansen van gedetineerde na vrijlating
Omgeving: mensen en hun omgeving, heeft een park invloed op mensen in de stad
Sport: zorgen dat de emoties van sporten niet overnemen tijdens hoge druk
School: clb, helpen studenten en leerlingen met leerproblemen, gedragsproblemen, …
Klinisch: ernstige emotionele aandoeningen
Counseling: studenten bij een psycholoog
Overlapping is mogelijk!
Psychiater psycholoog
Definitie: Medische opleiding die gericht is op Definitie: Breed studiegebied
mentaal stoornissen Je hebt hier een master in de
Hier kan je medicatie verkrijgen psychologie voor nodig
Waar liggen historische wortels psychologie
De moderne psychologie is ontstaan uit vele, dikwijls tegenstrijdige tradities, zoals structuralisme,
functionalisme, gestalt psychologie, behaviorisme en psychoanalyse
Structuralisme
Definitie: Dit tracht de basisstructuur van de geest en de gedachten te ontrafelen
Grote aanhanger hiervan is Wilhelm Wundt (1879 eerste laboratorium voor
experimentele psychologie te Leipzig)
Functionalisme
Definitie: Ging er van uit dat de psychische processen het beste begrepen kunnen
worden in termen van hun adaptieve nut en functie
Sluit aan bij Darwin: organismen passen zich aan, aan hun omgeving
Gestalte psychologie
Definitie: Heeft interesse in hoe we "perceptuele gehele" opbouwen
Wertheimer: visuele illusies en ambigue figuren
Psychoanalyse Zes moderne perspectieven psychologie
Definitie: Beschouwt psychische stoornissen in Biologisch Gehele persoon
termen van onbewuste conflicten en Cognitief Ontwikkelingsperspectief
onderdrukte herinneringen Behavior Socio cultureel
Aanhanger hiervan is Sigmund Freud
PAGE 5 OF 95
, Zes moderne perspectieven psychologie
Biologisch
Dit modern perspectief ziet de geest als een product van de hersenen en voegt zo lichaam en geest weer samen
Hier vinden we de wortels terug in de medische wetenschappen, zoals de neurowetenschappen
De belangrijke variant hiervan betreft de evolutionaire psychologie
Visie op de menselijke natuur We zijn complexe systemen die zowel op erfelijke als op omgevingsinvloeden
reageren
Wat bepaalt gedrag Hersenstructuren (neuronen), biochemie en aangeboren reacties op externe
signalen
Accent in het onderzoek Het zenuwstelsel en endocriene systemen, evolutionaire voordelen of
gedragingen
Cognitief
Modern cognitieve perspectief ontstond op basis van een aantal benaderingen:
het structuralisme van Wilhelm Wundt
En reacties hierop:
het functionalisme van William James & Gestaltspsychologie
Visie op de menselijke natuur We zijn informatie verwerkende systemen
Wat bepaalt gedrag Interpretatie van ervaringen door verwerkingen in de hersenen
Accent in het onderzoek Mentale processen, waaronder sensatie, perceptie, leren geheugen en taal
Behaviour
Ontstaan uit behaviorisme dat vond dat psychologie zich alleen moet bezig houden met observeerbare
gebeurtenissen
Visie op de menselijke natuur we reageren op onze omgeving volgens de principes van geconditioneerd leren
Wat bepaalt gedrag stimulus signalen, verleden van beloningen en straffen
Accent in het onderzoek "wetten" die onze rasponsen verbinden aan stimulusomstandigheden in de
omgeving
Gehele persoon
Ontstaan uit psychoanalyse, omvat nu het modern psychodynamisch en humanistisch perspectief en trek en
temperamentbenadering
Psychoanalyse beschouwt psychische stoornissen in termen van onbewuste conflicten en onderdrukte
herinneringen
Visie op de menselijke natuur we zijn gedreven door onbewuste motieven
Wat bepaalt gedrag psychodynamische invalshoek benadrukt onbewuste conflicten humanistische
invalshoek benadrukt zelfbeeld en behoefte aan persoonlijke groei
de trek / trait benadering benadrukt blijvende kenmerken en disposities
Accent in het onderzoek Counseling en psychotherapie
PAGE 6 OF 95
, Ontwikkelingsperspectief
Nadruk op veranderingen die ontstaan door nature - nurture (erfelijkheid en omgeving) interactie
Visie op de menselijke natuur mensen veranderen gedurende hun leven volgens voorspelbare patronen
Wat bepaalt gedrag de interactie tussen erfelijkheid en omgeving
Accent in het onderzoek patroneren van ontwikkelingsgerelateerde veranderingen en mogelijke
verklaringen
Socio-cultureel
Sociale invloed en het individu in context centraal staat
Visie op de menselijke natuur we zijn sociale dieren, menselijk gedrag moet in zijn sociale context
geinterpreteerd worden
Wat bepaalt gedrag culturen, sociale normen en verwachtingen, sociaal leren
Accent in het onderzoek sociale interacties, socialisatie, cross-culturele verschillen
Hoe vergaren psychologen nieuwe kennis
Empirisch onderzoek
Definitie: Een onderzoeksbenadering waarbij Psychologen gebruiken, net als onderzoekers in alle
onderzoeksgegevens worden verzameld andere wetenschappen, de wetenschappelijke methode die
door middel van sensorische ervaring en hun ideeen empirisch toetst
observatie
= gebaseerd op vindingen Wetenschappelijke methode
Theorie Definitie: vierstappen proces voor het empirisch onderzoeken van een
Een toetsbare verklaring voor een set hypothese waarbij de omstandigheden zo zijn gekozen dat
feiten/observaties vooroordelen en subjectieve oordelen worden uitgesloten
= meer dan speculeren, men moet feiten
verklaren en aan de hand van een theorie testen
4 stappen: de hypothese te toetsen
1. Hypothese ontwikkelen Afhankelijkheid variabel = de gemeten uitkomst
een bewering die de uitkomst van een wetenschappelijke van een studie; de antwoorden van de
studie voorspelt proefpersonen tijdens het onderzoek
Operational definities - methode 3. Resultaten analyseren
Exacte omschrijving van de manier waarop een experiment een statische analyse van de resultaten bepaalt
moet uitgevoerd worden en resultaten gemeten of de hypothese aanvaard of verworpen wordt
2. Objectieve data verzamelen 4. Publiceren, bekritiseren en repliceren
data = informatie die door een onderzoeker is verzameld om vaktijdschriften als medium
Vb. Vervolgonderzoek met andere
controleomstandigheden
PAGE 7 OF 95