PowerPoints en extra informatie uitgeschreven in de samenvatting met uitleg van de verschillende filmpjes die aan bod zijn gekomen en voorbeeld-examenvragen gekoppeld aan de leerdoelen.
Hoorcollege 1: kennismaking met het olod en belangrijke concepten
Belangrijke concepten
Evolutionaire psychologie
• Gedragsbenadering
o Menselijk gedrag bestuderen vanuit biologische evolutie
Ø Waarom doen we wat we doen?
• Biologische evolutie als uitganspunt
o Adaptatie
Ø Als soort aanpassen aan de omgeving waarin men zich bevindt
§ Meer overlevingsvoordeel
û Bijvoorbeeld: bruine beer à witte beer
§ Meer voortplantingskansen
o Natuurlijke selectie
Ø Survival of the fittest
Ø Individu dat beter is aangepast heeft meer overlevingskansen
§ Meer kans om genen door te geven
• Neurofylogenese
o Studie van de ontwikkeling van ons brein doorheen de tijd (evolutie)
Mens is nog maar een heel kleine tijd op de
aarde maar is reeds heer en meester van de
aarde.
à Mensenbrein is heel groot en kan aangepast
worden aan de omgeving maar mensen kunnen
ook de omgeving rondom hen controleren
(Bijvoorbeeld: vuur maken wanneer het koud is)
1
,Antropogenese
= studie van (de wetenschap van) het ontstaan van de mens
• Apen, mensapen en mensen
o Stammen af van de primaten
Ø Relatief grote hersenen
Ø Vijfvingerige handen met opponeerbare duim
Ø Platte nagels
§ Geen klauwen
Ø Recht vooruitkijkende ogen
Ø Doorgaans één jong tegelijk
Australopithecus robustus à Homo habilis à Homo erectus à Homo sapiens neanderthalensis à Homo sapiens sapiens
• Australopithecus robustus
o Eerste voorouder van de mens
o Begon op twee benen te lopen
o Lucy
Ø Eerste volledige skelet
Ø Moeder van de menselijke soort
• Homo habilis
o = handig
o Eerste soort die voorwerpen begon te gebruiken
Ø Puntige steen om vlees te snijden
§ Doorgeven aan volgende soort
• Homo erectus
o = rechtopstaand
o Verfijndere gebruiksvoorwerpen/werktuigen
o Eerste soort met vormen van communicatie
Ø Uitbeelden
Ø Aanwijzen
§ Start taalontwikkeling
o Uitvinder van het vuur
Ø Belangrijk voor het schedelvolume
• Homo sapiens neanderthalensis
o Eerste soort die verbale taal gebruikt
o Eerste soort die enige vorm van zelfbewustzijn heeft
Ø Begraven van dierbaren
o Sociale relaties/interacties werden ingewikkelder
Ø Samenleven in groep
Ø Hiërarchie
• Homo sapiens sapiens
o Groot abstractievermogen
Ø Nodig voor taalontwikkeling
Ø Nodig voor creativiteit
§ Rotschilderingen
û Beeld voor een tijd vasthouden om over te zetten op een muur
2
,Ons brein
• Steeds groter en complexer geworden
o Belangrijke evolutie
Ø Bipedalisme (tweebenigheid)
§ Ontstaan savanne’s door crimatologische veranderingen
§ Voordelen
û Vijanden sneller waarnemen
û Prooien beter zien staan
û Langere afstanden afleggen
û Handen vrij (voedsel, werktuigen)
û Zakken van het strottenhoofd (voorwaarde voor spreken)
û Andere voeding zoals meer vlees en vet om een groter brein te
ontwikkelen
Veranderingen
• Vuur maken
o Eten bereiden
Ø Vlees wordt malser
§ Afname kaakgewricht
û Meer plaats voor de hersenen in de schedel
• Gebruik van werktuigen
• Sociale coördinatie tijdens jacht
o Jagen in groep
Ø Intelligentie > fysieke kracht
Ø Ontstaan van taal
Ø Culturele revolutie
§ Ontwikkeling van culturen door toename in hersenvolume
û Biologische leeftijd overstegen door ontstaan van uitvindingen
ú (Bijvoorbeeld: medicatie)
û Brein is vatbaar voor cognitieve uitval en kan niet vervangen worden
• Uitvindingen
o Zorgen voor veel afhankelijkheid
Ø Risico dat de mens zich in de toekomst niet genoeg kan aanpassen aan veranderingen
Ø Brein wordt verzwakt doordat hersenen minder gebruikt worden door technologie
3
, • Relatieve grootte is van belang à encephalisatie-quotiënt (EQ)
o De relatieve hoeveelheid hersenweefsel bovenop de hoeveelheid die nodig is om het lichaam
te besturen
• Hersengrootte en intelligentie zijn sterk toegenomen
o De progressieve toename van de hersengrootte tijdens de evolutie ging gepaard met
Ø Een langere zwangerschapsduur
§ Geboren met 1/3 van het brein
û Kan anders niet door het geboortekanaal
Ø Een langere periode van onwikkeling en leren
Ø Een langere levensduur
Ø Een vermindering van het aantal nakomelingen
• Gemeenschappelijk bouwplan van de hersenen bij gewervelden
o Simpele streng à gecompliceerd zenuwstelsel
Ø Oude delen gaan niet verloren
§ Worden gecontroleerd door geëvolueerde en hogere delen
§ Grote hersenen kennen sterkste evolutie
• Drie breinen
o Mensenbrein
o Zoogdierenbrein
o Reptielenbrein
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jennableyenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.