SOCIALE MARKETING
INLEIDING
Theoretisch vak theorieën kunnen toepassen in de praktijk
Gastcollege 24 oktober van VAD
Cursusmateriaal:
- Sociale marketing deel 1: boek: Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering. Een
planmatige aanpak. Assen: Van Gorcum.
- Sociale marketing deel 2: reader
Examen:
- Klassiek schriftelijk gesloten boek examen in januari zittijd
- Open vragen – type essay
- (Gesloten vragen – stellingen beoordelen komt meestal niet voor)
- Studiemateriaal afhankelijk van welke variant van het vak je volgt:
o Sociale marketing 1 (4stp): handboek – slides
o Sociale marketing 1 + 2 (6 stp): handboek – reader – hoorcolleges – slides
o Extra vra(a)g(en) voor studenten met 6 stp.
HOOFDSTUK 1: PLANMATIGE BEVORDERING VAN GEZOND GEDRAG
Sociale marketing
= “process that uses marketing principles and techniques to change target audience behaviours to
benefit society as well as the individual. This strategically oriented discipline relies on creating,
communicating, delivering and exchanging offerings that have positive values for individuals, clients,
partners and society at large” (Kotler & Lee, 2016, p. 9)
Kortom: positief gedrag stimuleren voor individuen of de maatschappij in zijn geheel
Voorbeelden: commerciële organisaties kunnen ook inzetten op de positieve waarde van sociale
marketing
- “be safe and use durex”
- “want help to stop smoking?” (Nicorette)
- “a car that protects. Mother nature approved” (Toyota)
INLEIDING
Gezondheidsvoorlichting = alle activiteiten die kunnen worden ondernomen om te zorgen dat
mensen zich vrijwillig gezonder gedragen
= de combinatie van leerervaringen ontwikkeld en ontworpen om mensen en gemeenschappen te
helpen om hun gezondheid te bevorderen
1
, - Vakterm voor een breed scala aan activiteiten waarbij sprake is van een vorm van educatie of
informatieoverdracht om te stimuleren dat mensen zich ‘gezonder’ willen en kunnen
gedragen
o Verschillende doelgroepen
o Verschillende gezondheidsproblemen
o Verschillende oplossingen
- Hebben ook kenmerken die altijd terugkomen
o Gaat steeds over problemen waarbij gedrag en gedragsverandering een belangrijke
rol speelt
o Gaat steeds om activiteiten die gebaseerd zijn op een zorgvuldige analyse van de
oorzaken van het gedrag en gedragsverandering
o Geprobeerd gedrag te beïnvloeden op basis van theorieën over gedrag en
gedragsverandering
Gezondheidsvoorlichting is een onderdeel van gezondheidsbevordering
Gezondheidsbevordering = combinatie van gezondheidsvoorlichting en omgevingsverandering, die
(samen) gezond gedrag en gezonde leefcondities stimuleren
- Omgeving aanpassen voor gezondheidsbevordering
- Bv. in plaats van campagne voor stappendoel te halen het stadsplan wijzigen zodat mensen
meer zouden wandelen
- Bv. iets doen aan de beschikbaarheid
Planmatige gezondheidsbevordering
- Multidisciplinair
o 1. Begrijpen probleem (Epidemiologie, biomed.)
Belangrijke maatschappelijke en gezondheidsproblemen identificeren
o 2. Verklaren (en voorspellen) van gezond en ongezond gedrag (Soc. Psycho.)
o 3. Beïnvloeden van gedrag door voorlichting (Comm. Wet.)
o + voorlichtingscampagnes evalueren
Voorbeelden op slides: ‘don’t drink and drive’, ‘don’t wait, vaccinate’
DOELEN GEZONDHEIDSBEVORDERING
Primaire preventie = voorkomen van gezondheidsprobleem, wegnemen van oorzaken of
risicofactoren voor aandoeningen
Bv. vaccineren, stoppen met roken, veilige schoolzones
Secundaire preventie of vroege opsporing:
- Identificatie van mensen in een vroeg stadium
- Gerichte behandeling, gedrags- of omgevingsverandering
- Enkel zinvol wanneer vroegtijdige behandeling effectief is.
2
, - Bv. Vlaams bevolkingsonderzoek naar darmkanker, regelmatige uitstrijkjes voor controle op
baarmoederhalskanker, mammografieën voor borstkanker
Tertiaire preventie of zorg:
- Start na diagnose
- Mensen getroffen door diagnose of handicap
- Beheersen van handicap of ziekte, om erger te voorkomen (maar echt genezen is moeilijk)
- Cure en care
primaire preventie secundaire preventie tertiaire preventie
Wat? voorkomen mensen identificeren in richt zich op mensen met
gezondheidsproblemen of een vroeg stadium van een ziekte of een
categorie van aandoening een ziekte handicap
Hoe? wegnemen van oorzaken vroege opsporing start na diagnose
of risicofactoren voor
aandoeningen
Doel? de oorzaak of gerichte behandeling bepaalde handicap of
risicofactoren voor toepassen ziekte beheersen of
bepaalde aandoeningen voorkomen - zo goed
weg te nemen mogelijk proberen leven
met de ziekte of handicap
Voorbeeld campagne opstarten om opsporen darmkanker mensen aansporen om
? jongeren te laten stoppen hoe vroeger je dit medicatie op het juiste
met roken voorkomen opspoort, hoe beter je het moment te nemen
dat ze bepaalde kan behandelen
aandoeningen krijgen door
roken
alleen mogelijk als de enkel zinvol wanneer die
oorzaken van het vroegtijdige behandeling
probleem voldoende ook echt effectief is
bekend zijn en deze
oorzaken te beïnvloeden
zijn
DOELGROEPEN EN PREVENTIE
3
, Hoogrisicobenadering: risicogroep is maar een klein deel van de totale populatie
- Identificatie obv erfelijke eigenschappen, veel voorkomen van risicogedrag, leeftijd of
sociaal-economisch statuut
- Relatief risico is hoog want een hoger percentage binnen deze groep loopt risico
Populatiebenadering: hele groep aanspreken via een campagne
- Gemiddeld relatieve risico is laag want een lager percentage loopt risico
- Prevalentie van risico hoog want als je een grote groep aanspreekt ga je hoogstwaarschijnlijk
ook een groot aantal cases vinden veel mensen met een beperkt verhoogd risico
Vijf niveaus doelgroepen:
- Individueel = personen die risico lopen, risicogedrag vertonen of patiënten
- Interpersoonlijk / groep = ouders, vrienden, leerkrachten, hulpverleners
- Organisatie = directeuren van scholen, managers in bedrijven
- Lokaal = opinieleiders, redacteuren van lokale kranten
- Samenleving = landelijke politici en ambtenaren
Preventieparadox:
Welke benadering gebruik je voor:
- Vermindering van binge drinking bij jongeren?
o Alleen jongeren aanspreken of de volledige populatie?
- Voedingsadvies: verlagen van de zoutinname?
Paradox: het instinctieve antwoord dat mensen op deze vraag geven is vaak niet de beste aanpak
https://www.youtube.com/watch?v=qg-Qk4agpyk&feature=player_embedded
“A large number of people exposed to a small risk may generate many more cases than a small
number exposed to a high risk” (Rose’s Theorem)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FloorVbck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
