1. Taalbeschouwing
Taalbeschouwing is de overkoepelende term voor alle activiteiten in de klas waarbij op aspecten van
taal wordt gereflecteerd.
We staan dan stil bij vragen als “hoe functioneert taal als mensen communiceren?”
Taalbeschouwing wordt opgesplitst in taalsysteem en taalgebruik.
1.1. Taalsysteem
Met taalsysteem staan we stil bij het vormelijke gezicht van taal.
❖ Klanken (nadenken over klank)
❖ Letters (kennismaken met het visuele beeld van een klank)
❖ Woorden (nadenken over de vorm en de betekenis van woorden)
❖ Zinnen (leren wat een zin is, dat deze uit woorden bestaat, lange en korte zinnen)
❖ Teksten (ontdekken dat er verschillende soorten teksten/ boeken bestaan)
1.2. Taalgebruik
Hier ontdek je de verschillende componenten van een communicatieve situatie:
❖ Zender
❖ Boodschap (waarover)
❖ Ontvanger (aan wie)
❖ Bedoeling van de communicatie
❖ Manier waarop (hoe)
❖ Omstandigheden
❖ Middelen van communicatie
❖ Effect (reactie)
Je kan zowel vormen van mondelinge als schriftelijke taalgebruik beschouwen.
1.2.1. Mondeling taalgebruik
Ontdekken dat er dialecten en vreemde talen bestaan.
Kinderen verwonderen zich over de verschillen tussen talen en tonen interesse om daar meer over te
weten te komen.
Ze komen ook te weten dat er voor verschillende contexten ook verschillende vormen van
taalgebruik bestaan.
Ook mimiek speelt hierbij een rol.
Lenneke Pieters Taal 2
, 1.2.2. Schriftelijk taalgebruik
Kinderen ontdekken wat de eigenschappen zijn van schriftelijke taal.
❖ Boodschappenlijstje
❖ Uitnodiging
❖ Poster
❖ Kaartje
Maar ze bespreken bijvoorbeeld ook hoe je aan een tekening kan zien dat een personage bang is.
2. Het taalbeschouwend kind
2.1. Metalinguïstisch bewustzijn
Het metalinguïstisch bewustzijn van de jongste kleuters is nog niet voldoende ontwikkeld. Ze
gebruiken taal als communicatiemiddel, maar denken nog niet tot weinig na over taalgebruik en
taalsysteem. Ouderen kleuters kunnen dat wel met de nodige ondersteuning.
2.2. Taalvaardigheid
Voor je met kleuters expliciet taalbeschouwende activiteiten onderneemt, moet de taalvaardigheid
voldoende ontwikkeld zijn;
❖ Woordenschat
❖ Expressie
❖ Communicatie
Taalbeschouwing wordt vaak geïntegreerd in een andere activiteit of komt spontaan aan bod.
Je kan de gevoeligheid voor taalbeschouwing aanwakkeren door zelf het goede voorbeeld te geven.
2.3. Plaats in het Kleuteronderwijs
❖ Abstract kunnen nadenken over iets, afstand nemen van de realiteit
❖ Spontaan interesse hebben in taal en deze verder aanwakkeren
❖ Taalbeschouwing stimuleert de taalvaardigheid van kleuters. Door inzicht te verwerven in het
taalgebruik en het taalsysteem, ontdekken ze verschillen in gevolgen van spreekgedrag.
❖ Aandacht voor taalbeschouwing is onontbeerlijk met het oog op beginnende geletterdheid.
Ze moeten vooral veel zin hebben in leren.
2.4. Plaats in de leerplannen
Zie pagina 15 – 16
Lenneke Pieters Taal 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lennekepieters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.