Bio Examens Juni
Biologie: Thema 3 – stofuitwisseling tussen cellen en hun milieu
1 Transport van stoffen in en uit cellen
- Stofuitwisseling tussen cel en omgeving is noodzakelijk voor
o Opname van energierijke stoffen en bouwstoffen
o Afgifte van afvalstoffen
- Bij stofuitwisseling treden 2 problemen op
o Volgens concentratiegradiënt bewegen: is van hoge naar lage concentratie bewegen.
Maar: heel wat stoffen moeten tegen de concentratiegradiënt in getransporteerd worden.
o Membranen zijn semi-permeabel of halfdoorlatend:laten kleine moleculen zoals water
en gassen (O2, CO2) door, maar is ondoorlatend voor andere moleculen.Het celmembraan
is halfdoorlatend.
- Verschil passief en actief transport
,2 Passief transport
Bij passief transport worden stoffen verplaatst zonder investering van energie. Dit gebeurt met de
concentratiegradiënt mee. Er zijn verschillende vormen van passief transport:
Diffusie: verplaatsing van opgeloste stoffen via permeabel membraan
Osmose: verplaatsing van water doorheen een selectief permeabel (semipermeabel) membraan
Geleide diffusie: verplaatsing van moleculen en ionen via transportproteïnen in de membranen
2.1 Diffusie
2.1.1 Wat is diffusie?
- Fysisch proces waarbij opgeloste stoffen zich verplaatsen in een vloeistof of gas,
volgens concentratiegradiënt (van hoog naar laag)
- Bijvoorbeeld de diffusie van verf in water
- Diffusie kan gebeuren via een permeabel membraan
- Diffusie is passief transport
Diffusie door permeabel membraan Diffusie van ionen volgens ladingsverschil
2.1.2 Factoren die de diffusiesnelheid beïnvloeden
- Temperatuur (hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de diffusie)
- Groote van opgeloste deeltjes
- Viscositeit (stroperigheid) van de vloeistof waarin de deeltjes zich bevinden
- Verschil in concentratie
- Ladingsverschil van de opgeloste deeltjes
- Grootte van diffusieoppervlak
,2.1.3 Voorbeelden van diffusie bij organismen
- Gasuitwisseling ter hoogte van de longblaasjes
o O2 van longblaasjes naar bloedvaten
o CO2 en H2O van bloedvaten naar longblaasjes
- Gasuitwisseling ter hoogte van de weefsels
- Gasuitwisseling in de placenta
- Gasuitwisseling ter hoogte van de kieuwen
- Gasuitwisseling doorheen de huid (Alpenlandsalamder)
- Gasuitwisseling ter hoogte van de huidmondjes
2.2 Osmose
2.2.1 Wat is osmose?
- Een verplaatsing van water doorheen semipermeabel membraan, van lage naar hoge
concentratie opgeloste stof
- Osmotisch evenwicht: verplaatsing van water in beide richtingen is gelijk
- Osmose is passief transport
Osmose door een semipermeabel membraan
, 2.2.2 Osmotische zuigkracht en osmotische druk van een oplossing
- Osmotische zuigkracht van een oplossing: de zuigkracht tegenover concentratieverschil
tussen 2 oplossingen gescheiden door semipermeabel membraan
- Osmotische druk: druk tegenover de aanwezigheid van opgeloste stoffen
2.2.3 Osmotische waarde van een oplossing
Hypertonisch Een oplossing is hypertonisch ten opzichte van
een andere oplossing als ze een grotere
concentratie heeft aan opgeloste stoffen.
Hypotonisch Een oplossing is hypotonisch ten opzichte van
een andere oplossing als ze een lagere
concentratie heeft aan opgeloste stoffen.
Isotonisch Een oplossing is isotonisch ten opzichte van een
andere oplossing als ze een gelijke concentratie
heeft aan opgeloste stoffen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliettevancaester. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.