Studio, online video en productie
1. Genres: Fictie en non-fictie
Fictie:
o Verzonnen/fantasieverhalen die geen betrekking hebben op de werkelijkheid
▪ Kunnen wel gebaseerd zijn op de werkelijkheid
o Acteurs
o Voorbeelden: Grote route 5 (GR5), De dag, Undercover, De Twaalf, Eigen Kweek
Non-fictie:
o Tv gemaakt m.b.t. op de werkelijkheid
o Echte mensen
o Voorbeelden: Down the road, Dagelijkse kost, MBGA, The voice, Liefde voor Muziek
❖ Scripted reality: Waargebeurde feiten worden nagespeeld en de kijker heeft niet het idee dat die
naar de acteurs kijkt. Manier om ‘vreemde’ en niet-alledaagse verhalen aan een kijker te tonen.
o Herkenbare structuur door: interviews + actiebeelden + voice over
o Echte verhalen neergeschreven in een script
o Vb. De buurtpolitie
❖ Realistische fictie: Verhalen uit het leven gegrepen, geen waargebeurde verhalen, in scène gezet.
o Structuur is herkenbaar doordat het eruitziet als een fictiereeks.
o Verhalen, neergeschreven in een script van A tot Z, maar acteurs mogen hun inbreng doen
bij de regisseur.
o Vb. Dertigers
1.1 Non-fictie genres:
Documentaire/documentairereeks:
o Echte gebeurtenissen om de kijker te informeren
o Vb. biografische docu’s, historische docu’s, reisdocu’s, natuurdocu’s
o Informatief voor de kijker
o Vaak actuele onderwerpen
Nieuwsreportage:
o Regionaal (RTV, ATV, Focus), nationaal (DPG, VRT) , internationaal (BBC)
o Samenvatting v/e bijeenkomst, gebeurtenis of onderwerp
o Kort en krachtig, enkel noodzakelijke info
o Interview is een belangrijk onderdeel
➔ Verschil in documentaire en nieuwsreportage: Reportage is actueel en een
documentairemaker is iemand die een verhaal wil vertellen vanuit zijn research waarbij hij info
meegeeft aan de kijker. Documentaire bevat vaak ook interviews, maar de nadruk wordt vnl.
op één persoon gelegd.
Docusoap:
o Geeft een kijk in het leven van mensen met soms aangrijpende verhalen.
o Vb. Spoed 24/7, Politie 24/7, Down the road
1
, Reality - spelprogramma:
o Focus ligt niet op het leven v/d mensen maar de gebeurtenis daarrond.
o Doel: Spel om te winnen
o Vb. De mol, Met Vier in Bed, Komen Eten, Expeditie Robinson
Celebritysoap:
o Focus op het leven en de verhalen van beroemdheden.
o Vb. De Verhulstjes, De Pfaffs
2. Kritiek op televisieprogramma’s
De vraag is vaak hoe correct worden televisieprogramma’s gemaakt en wat is correct?
o Sinds 2012 bestaat het Programmacharter (fictie en non-fictie) van VRT
▪ Wordt door de VRT gehanteerd voor hun fuctie en non-fictie programma’s.
▪ Alle programma‘s die intern (vb. Televisiehuis) en extern (vb. Fremantle, De
Chinezen) gemaakt worden bij de VRT gaan akkoord met het
programmacharter.
▪ Dat geldt voor alle media: radio, TV, internet en mobiele media zowel lineair
als niet-lineair.
▪ Is van toepassing op de medewerkers van de VRT, freelancers en
medewerkers van productiehuizen
▪ Niet van toepassing op de actualiteitsprogramma’s van de VRT, zij hebben hun
eigen deontologie.
▪ Geldt niet voor journaals en actualiteitsprogramma’s, wel voor:
amusementprogramma’s, showbizz progr. en infotainment (reality, quiz,…)
▪ Houdt rekening met ethische en redactionele standaarden en laat ruimte voor
innovatie en creativiteit.
▪ Van toepassing voor VAR: reclameregie van VRT; Adverteren bij de merken
van VRT.
▪ Deontologische principes zijn:
• Verantwoordelijkheid ten aanzien van personen
• Waarheid en verantwoording
• Fair en met respect
• Open en eerlijk
2.1 TV-programma: F.C. De Kampioenen
VRT schrapt afleveringen van F.C. De Kampioenen wegens ongepaste humor. Ze zijn door de
VRT offline gehaald omdat er kijkers zijn die klachten hadden. In de aflevering zijn er mopjes
die niet meer geaccepteerd worden in de maatschappij.
18 afleveringen werden offline gehaald door de programma charterraad in 2022:
o Behandelen beroepsethische vragen op initiatief v/d adviseur programma-ethiek
en/of voorzitter van de programma charterraad.
o Adviseur/manager van de programma-ethiek: Ruud Hendrickx (jan. 2022) (was
voordien taaladviseur bij VRT). Houdt de kritiek zo goed mogelijk in de gaten.
o Overgangsfase met Diane Waumans (pensioen jan. 2023)
2
, Kan iedereen klacht indienen?
o Mediagebruikers en derden dienen klacht in bij de klachtencoördinator
o VRT medewerkers (zowel intern als extern) kunnen bij de adviseur programma-ethiek
een klacht indienen.
2.2 Beroepsethiek VRT
Integriteit bij VRT = belangrijk:
o Gaat over morele en ethische handelen van het personeel
o Gaat over Beroepsethiek: Hoe de VRT programma’s maakt en hoe ze die aanbieden
Hoe gaan programmamakers om met privacy: Je mag mensen beetnemen op tv.
o Vb. Sorry voor alles.
o Voorzorgsmaatregelen om de privacy niet te schenden: Mensen goed selecteren die
op tv willen komen. Als alles opgenomen is, moeten ze toestemming geven om het uit
te zenden.
Wat zijn de grenzen van humor:
o Moet altijd kunnen in alle soorten
o Rekening houden met gevoeligheden van publiek
o Vb. Ideale wereld
Hoe gaat de VRT om met extreme meningen:
o VRT mag alle meningen laten aan bod komen.
o Er komen veel mensen langs met veel verhalen bij de VRT.
o VRT moet wel voldoende waakzaam zijn om er context en duiding bij te zetten
Hoe behandelt de VRT gevoelige/maatschappelijke thema’s:
o Die thema’s zijn ook welkom
o Nemen voorzorgen door leeftijdlabels te vermelden zoals 12+ of verwijzen naar de
hulplijn.
o Bij kinderen zijn ze dubbel waakzaam.
2.3 Stellingen
Verantwoordelijkheid t.a.v. personen: VRT vermijdt in hun programma’s om mensen als
persoon doelbewust te beledigen of te kwetsen. Ze hebben respect voor elke persoon, maar
zijn kritisch voor zijn/haar standpunten en daden. (W)
Waarheid en verantwoording: Realitytv en infotainmentprogramma’s kunnen kiezen voor een
bepaalde invalshoek of sfeer en hoeven hier geen klemtoon te leggen op authenticiteit en
realiteit. (NW)
Fair en met respect: Wanneer iemand met medeweten optreedt voor een microfoon of
camera, geeft hij impliciet toestemming voor de uitzending van zijn bijdrage aan het
programma. (W)
Fair en met respect: In infotainmentprogramma’s kan verborgen opname indien de betrokken
informatie op geen enkele andere manier kan bekomen worden of geïllustreerd worden en
indien er een maatschappelijk belang is. (W)
3