Dit is een samenvatting van het tweede college van het vak 'interieurarchitectuur in context'/ 'architectuur in context'. In de samenvatting staat alle info uit de powerpoint, aangevuld met lesnotities/ zaken die enkel in de les werden verteld. Alle gebouwen die je moet kennen (uit deze les) staan ...
1.1 WINCKELMAN, PIRANESI EN DE EERSTE “ARCHEOLOGEN”................................................................................... 2
............................................................................................................................................................................ 2
1.2 BASISKENMERKEN VOLGENS VITRUVIUS ............................................................................................... 2
1.3 ARCHITECTUUR ALS MAATSCHAPPELIJK FENOMEEN.............................................................................. 3
2 ASSIMILATIE, TECHNISCH VERNUFT, FUNCTIONALISME EN BAROK ................................................................ 3
2.1 ASSIMILATIE ........................................................................................................................................... 3
2.2 CONSTRUCTIEVE VERNIEUWING: GEWELF, BETON, BAKSTEEN ............................................................... 5
2.3 FUNCTIONALISME: NIEUWE TECHNIEKEN EN NIEUWE TYPOLOGIEËN ..................................................... 6
2.4 FUNCTIONELE BAROKKE SPLENDEUR: THEATER, ARENA, THERMEN ............................................................... 7
3 HET SUMMUM VAN HET ROMEINSE GENIE ................................................................................................. 10
4.1 FORUM................................................................................................................................................ 11
4.2 STEDEN................................................................................................................................................ 13
4.3 HUISVESTING......................................................................................................................................... 14
4.3.1 INSULAE ....................................................................................................................................................14
4.3.2 DOMUS ....................................................................................................................................................14
4.3.3 VILLA........................................................................................................................................................15
4.4 ROMEINSE ARCHITECTUURPRINCIPES IN RAŠA .................................................................................... 16
,De polis en de megapolis: de organisatie van een
samenleving door architectuur
(‘recapitulatie Griekenland op ppt geskipt)
1 Inleiding:
1.1 Winckelman, Piranesi en de eerste “archeologen”
Johann Joachim Winckelmann (1717 –1768)
- Het probleem Winckelmann: Griekse puurheid vs Romeinse “decadentie”
→ Veroordeeld de antiquarische houding en overname elementen van
andere culturen
- Assimilatie bv. zuilenordes ten koste van het zuivere Griekse ideaal
- Bestudeerde beide culturen met voorliefde voor Griekse
Giovanni Battista Piranesi (1720 - 1778)
Expansie en organisatie van het rijk:
– Ziet de sterkte van assimilatie en integratie
– Nieuwe technieken in architectuur→ betere infrastructuur in grootsteden
(kwalitatiever)
– Romeinse Barok -> propaganda en rijkdom: Architectuur als propaganda
middel (om macht in rijk te behouden)
1.2 BASISKENMERKEN VOLGENS VITRUVIUS
- Succesvol in Renaissance Humanisme
-> Vitruvianisme als ontwerptheorie en –praktijk!
- De Architectura, ca. 25/15 BCE - Vitruvius
o 10 boeken/ hoofdstukken
1. Stadsplanning, architectuur en bouwkunde
2. Bouwmaterialen
3 en 4. Tempel en ordes
5. Publieke gebouwen
6. Woningbouw
7. Metselwerk en bekleding
8. Waterwerken
9. Basiswetenschappen
10. Machines
o Enige tekst die integraal bewaard is
o Geen originele illustraties bewaard
, o Werd pas eeen hype in de renaissance (interesse in antieke bouwcultuur) → er werden vele
kopiën gemaakt = vele verschillende versies + alle tekeningen zijn later toegevoegd
o Inkijk in rom architectuur maar heeft ook grote invloed op renaissance architectuur
o We weten niet veel over vitrivius; leefde onder Keizer Augustus
→ boek is opgedragen aan Keizer Augustus
o Compleet beeld van de architectuur (schaal, typologie, …) + architectuur als wetenschap
→ architectuur als hoeksteen SL (naast pol, fil,..)
o Architectuur wordt voorgesteld als een belangrijke schakel in de constructie van het
imperium (opgedragen aan Keizer Augustus)
o Basis van de architectuur:
▪ Venustas (schoonheid)
▪ Firmitas (stevigheid)
▪ Utilitas (nut, functie)
▪ (commoditas: romeinse barok > propaganda en rijkdom): komt niet voor in Vitrivius,
maar wel belangrijk in renaissance
o Theoretiseert de zuilenorde (3 Griekse ordes + 3 Romeinse ordes) + voorstellingswijze van
architectuur in grondplan, aanzicht en perspectief
o Architectuur als mechanisme voor keizer om macht te behouden
o Verwijst terug nr verhoudingen menselijk lichaam
o Architectuur als instrument voor de organisatie van het Romeinse Rijk
→ Verheft architectuur uit de ambacht naar politiek en wetenschap
→ Zal in Renaissance opnieuw belangrijk worden
1.3 ARCHITECTUUR ALS MAATSCHAPPELIJK FENOMEEN
→ commoditas
→ zie filmpje met notities op ppt (palmyra) dia 14
Romeinse architectuur -> expansie en organisatie van het rijk:
1. Assimilatie VENUSTAS
2. Constructieve vernieuwing: het gewelf, het beton, de baksteen FIRMITAS
→ geen nieuwe materialen, wel nieuwe manier v bouwen
3. Functionalisme: nieuwe technieken en nieuwe typologieën UTILITAS (infrastructuur, grootsteden)
4. Functionele barokke splendeur COMMODITAS Romeinse Barok -> propaganda
en rijkdom
2 ASSIMILATIE, TECHNISCH VERNUFT, FUNCTIONALISME EN BAROK
2.1 Assimilatie
= vermogen om waarde van andere culturen over te nemen (= een sterkte vlg Piranese)
Expansie van het Romeinse Imperium
- Integratie
- Inspelen op lokale cultuur, techniek
- Overnemen van “nuttige” en “interessante” zaken
-> Pragmatische aanpak
Etrusken, circa 750 – 400 BCE
- Op italiaanse schiereiland
- Sterke visuele aanwezigheid cultuur
- 6de eeeuw: heel tuskane overgenomen
- Veel etruskische architectuur vernield door romeinen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 1ntrieurarchitectuur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.