Dit is een samenvatting van het vijfde college van het vak 'interieurarchitectuur in context'/ 'architectuur in context'. In de samenvatting staat alle info uit de powerpoint, aangevuld met lesnotities/ zaken die enkel in de les werden verteld. Alle gebouwen die je moet kennen (uit deze les) staan ...
Table of Contents
1 INLEIDING: etymologie en historische context ..................................................................................2
2 De vroege Renaissance in Firenze: Brunelleschi en Alberti ................................................................4
2 de vroege renaissance: Brunelleschi.................................................................................................4
2.1 ONTSTAAN VAN HET MODERNE PLEIN DANKZIJ DE TOEPASSING VAN HET LINEAIRE PERSPECTIEF ......... 6
2.2 BRUNELLESCHI: HET OEUVRE ................................................................................................................ 8
2 De vroege Renaissance : Alberti .....................................................................................................11
2.1 De Re Aedificatoria, 1450: .................................................................................................................. 11
3 De Hoge Renaissance in Rome: Roma quanta fuit ipsa ruina docet .................................................16
4 Architectuur als wetenschap: de zuilenorde ...................................................................................22
5 Renaissance in de Lage Landen ......................................................................................................23
,De verwetenschappelijking van architectuur in
Renaissance
KLEINE SAMENVATTING
- Arch w als wetenschap gezien onder impuls v humanisme
- Studie v antieke arch gebeurd door
o Tekst Vitrivius
o Al dan niet vermeende antieke gebouwen (uit Romeinse keizerrijk)
- Dit leid naar zoeken naar architecturale canon, die op zijn beurt leidt tot ontwikkeling
architectuur theorie (concept v zuilenorde staat hierbij centraal)
o Zuilenorde: fundament v architectuur ontwerp/ onderwijs ook al komt het uit
misinterpretatie
▪ Bv van renaissance lost in translation
▪ Bv van renaissance construct
▪ Internationaal succesverhaal 15-19e eeuw
1 INLEIDING: etymologie en historische context
• W gebruikt vanaf 19de eeuw over 15-16de eeuw
• Letterlijk: rinascimento / renaître : wedergeboorte van de klassieke oudheid: sublimeren de stijl
van de antieken tot een ideaal
• Renaissance geen kopie v antieke oudheid tijdens rom kijzerrijk maar zorgt voor inspo (=
construct, (emulatie en lost in translation))
• Vloeit voort uit een depreciatie van de Middeleeuwse (Gotische) architectuur cfr. Giorgio Vasari
(artikel Trachtenberg les 4)
• Renaissance is tegenhanger Gotiek
• De Renaissance als een kunststroming die ontstaat vanuit een radicale breuk met de laat-
Middeleeuwse cultuur: HUMANISME (Cicero en Aristoteles)
• Renaissance = kunststroming → door breuk
• Verklaring woorden:
o Construct: iets nieuws gebaseerd op iets wat bestaat
o Emulatie: bewust vernieuwen en verbeteren van iets bestaat
o Lost in translation (taylor): misinterpretatie doet zich vaak voor
• HUMANISME:
o Filosofie en opvatting van de werkelijkheid:
• het bovennatuurlijke verklaringsmodel van de Kerk (Scholastiek, Sacrale, Aquino)
wordt vervangen door het concept van de mens als maat van alle dingen > niet
langer op het goddelijke gericht zoals de Gotiek → gevolg: men vertrouwd in wet
ontwikkelingen (kennis en deugd)
• Visuele en tastbare = werkelijke wereld (geen afspiegeling)
o Oorspronkelijk verstond men onder humanisme:
• een optimale ontwikkeling van de menselijke mogelijkheden door de combinatie van
kennis en deugd
• een levensbeschouwing die zich niet beroept op goddelijke openbaring, maar
vertrouwt op het vermogen van de mens om zelf zijn leven zin te geven
• een teruggrijpen naar de oudheid als cultuur- en vormingsideaal (Aristoteles,
Nicomacheische Ethiek)
, o Aristoteles
• Geen onderscheid tussen vrije kunsten (zonder rechtstreeks nut) vs ambachten
MAAR gelijkwaardige opdeling tussen de universele kunsten met intellectueel,
praktisch en productief nut
1. → ziet alle kunsten als gelijkwaardig
2. → maakt wel opdeling; ene kunst heeft intellectueel nut, andere productief
nut
• Onderscheid tss:
• voor renaissance: bouwmeester: ontwerp + bouwen
• renaissance: architect: denkt na over ontwerp en tekent uit --> voert niet uit
• gevolg:
• andere commmunicatie: lineaire perspectief → wetenschappelijke studie
(intellectueel), theoretisering
• Vitruvianisme: wetenschappelijke en theoretische benadering die vitrivius
als basis neemt
• arch w gezien als belangrijk onderdeel v maatschappelijk pol project →
ordening vh gezin (moreel en sociaal project)
• Ideaalsteden: maatschappij die gebaseerd is op klassieke oudheid? En
probeert te verbeteren (arch gaat verder dan gebouwen)
o FIRENZE
• 15de eeuw, De Medici: bankiers en mecenaat: Magnificenza (Ethiek Aristoteles)
• Firenze groeit uit tot cultureel labo o.i.v. machtige families die elkaar met cultuur
beconcureren.
• Waarom Firenze als centrum vroege renaissance:
1. 14-15de eeuw Belangrijk intellectueel en economisch centrum (vroege
middeleeuwen?) (wol en textiel)
2. Medici zorgen dat eerste industrie w opgestart → financiële industrie
(banken) → doen investeringen, gedreven door ethiek v aristoteles
(Magnificenza: sociaal economische status en morele connotatie: taak v
elke burger die veel geld heeft en hoge sociale functie heeft, moet gestalte
geven in zijn architectuurprojecten → A ziet dit niet enkel als pronken; je
draagt bij tot creëren van een mooie stad (investeren in pronkarchitectuur)
Medici volgen dit (andere grote famillies doen dit ook → dit w soort
competitie, elkaar steeds overtreffen
3. Antieke invloeden:
• Gotiek bereikt nooit een hoogtepunt in italië zoals dat gebeurd in
Engelland en Nederlanden doordat antieke invloeden zo sterk
aanwezig zijn
• Elementen sluiten meer aan bij antieke invloeden dan gotiek
• 15de eeuw: men misinterpreteerd dit baptiserium als authentiek
gebouw v romeinse keizerrijk in vele bronnen
Firenze, Baptisterium Sta Maria del Fiore, 1128 (in 15de eeuw: Tempel van Mars)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 1ntrieurarchitectuur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
