Dit document biedt een begrippenlijst van het vak Cultuurfilosofie. Ik koos dit als keuzevak uit de Minor 'Cultuur & Diversiteit' in mijn tweede bachelor Sociologie.
Begrippen Cultuurfilosofie
DEEL 1 : Cultuurfilosofie: een systematische benadering
H1: Cultuur
Afbakening en precisering 1. Menselijke activiteit als noodzakelijke voorwaarde:
‘cultuur’ cultuur < interactie met natuur
2. Algemeen begrip: elke activiteit als onderdeel van
cultuur, historisch gegroeide maatsch ordening
3. Symbolisch karakter: sociaal karakter, objectiviteit,
relatieve zelfstandigheid, talig karakter (onderscheid
van andere levende wezens < taal)
Onderscheid cultuur en = onderscheid nomos en physis, gemaakt en gegeven,
natuur cultuurobject en natuurobject, vertrouwd en vreemd
- Problemen Impliceert een breuk; ‘gemaakt >< gegeven’ volstaat niet
om verschil uit te leggen tss C en N; dynamische relatie C en
N w nt gethematiseerd: C en N onlosmakelijk verweven
Cultuur als cultura (Klassieke opvatting) C in verlengde van N (dynamische
interactie); landbouw: poging tot veralgemening,
menselijke handelingen < natuurlijke organische processen
Cultura animi (Cicero) (Etymologische opvatting) zelfontplooiing van de mens: zorg
voor de ziel is noodzl om mens te cultiveren (wonen &
onderhouden)
Formele opvatting Cultuur = ontplooiing & verwerkelijking v vermogen vd
mens, animal rationale, vermogen los vd cultuur (statisch)
>< correctie: vermogen = interactie tss mens en omgeving,
wederzijdse beïnvloeding, cultuur = resultaat v ontwikkeling
(dynamisch)
- Kant Mogelijkheidsvoorwaarden in vermogen vh subject, rede >
doelstellingen
- Hegel Ontwikkeling v Geist komt ten einde; vrijheid zichtbaar
waar menselijke handelingen zichtbaar w’en in natuur,
eigen vrijheid als algemene vrijheid, absolute vrijheid ><
meningsvrijheid
- Drievoudige relevantie Veralgemening concept ‘cultuur’; cultuur als autonoom
domein; interactie met andere wetenschapsdomeinen
H2: Wereld
Niet wetenschappelijk 1. Geen zintuigelijke waarneming, geen uitbreiding v
kennis: idee wereld = transcendent aan de ervaring
2. Geen algemeen inhoudelijke bepaling (context- en
tijdsgeboden)
Relevantie Transcendentaal: vertrouwdheid met wereld aan grondslag
vr zin en betekenis van wetenschapsbeoefening
, Empirisch: objectief/extern perspectief nt mogelijk,
betekenis < perspectief id wereld gesitueerd (paradoxaal)
Lichamelijke conditie In wereld gesitueerd perspectief = lichamelijk georiënteerd:
het beleefde lichaam waaraan de wereld verschijnt
- Merleau-Ponty Waarnemen mgl vanuit een in de wereld gesitueerd
lichaam, m! dat zelf niet onderdeel is vh waarnemingsveld;
niet exclusief menselijk: biologische continuïteit met het
levend organisme
- Interactie Levend organisme + biotoop = lichamelijk gemedieerd,
dynamisch & creatief; leven bestuderen dr interactie v
organisme met omgeving te objectiveren
≠ verhouding mens en wereld (vooronderstellingen)
Geologische relevantie Afstand mens en wereld: mens = natuurlijk wezen,
overschrijdt en verlegt grenzen v biotoop, niet
onderworpen aan natuurnoodzakelijkheid v biologische
afhankelijkheid, vermogen om doelgericht in te werken op
bio afh-heid
- Ontstaan? Creationisten < Oude Testament; Darwinisten: survival of
the fittest; m! vooronderstellingen >< niet-reductionistische
benadering: afstand veronderstelt transformatie
technische, talige & sociale mgl’en: aard vd transformatie &
dynamiek v veranderingsprocessen analyseren
Heidegger Ontologisch begrip: wereld als een ‘in-de-wereld-zijn’:
wereld verschijnt id manier waarop mens zich ertoe
verhoudt
- Bestaanswijze vd mens = verhouding mens – wereld; menselijke bestaansconditie
als een “wonen”, noodzakelijk gesitueerd (plaats) &
persoonlijk
- Vertrouwdheid met de = (be)zorgende verhouding tot de wereld; handigheid
wereld
- Betekenisvolle (gerichtheid vd) omgeving, dingen die in omgeving
samenhang verschijnen & omgang met dingen verwijzen nr elk en
verlenen betekenis; wereld = geheel v betekenissen waardr
omgang met dingen als zinvol verschijnt
>< Descartes Cartesiaans begrip: wereld als ‘res extensa’: wereld ≠ ding,
m! mogelijkheidsvoorwaarde vr verschijnen ve ding;
ruimtelijke bepaling v uitgebreidheid < ruimtelijke
oriëntatie id wereld; zijnswijze eerst onderzoeken (ipv
wereld eerst tot een zijnde/ding te reduceren)
Globalisering Wereld is veranderd: ruimtelijke transformatie, ecologisch
(invloed menselijke activiteit), economische transformatie
(vrije markt mondiaal), normatief (globalisten >< anti-
globalisten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stienthomassen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
