Samenvatting H5 Regeling en Waarneming VWO 5 - Biologie Voor jou 5b
5 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Biologie
Niveau
VWO / Gymnasium
Boek
Hand-opdrachtenboek 5b Biologie voor Jou 2e Fase Vwo
Samenvatting Hoofdstuk 5 Regeling en Waarneming VWO 5 - Biologie Voor Jou 5b.
Complete samenvatting over Regeling en Waarneming + ogen. In deze samenvatting is alle leerstof beschreven van dit hoofdstuk, zodat jij een goed cijfer gaat halen op je volgende proefwerk! Ook is deze samenvatting ide...
Samenvatting Biologie voor Jou 2e Fase Vwo 5, Thema 4 DNA - Biologie
Samenvatting H6 Gedrag en Beweging VWO 5 - Biologie Voor Jou 5b
Samenvatting H4 Planten VWO 5 - Biologie Voor Jou 5b
Alles voor dit studieboek (52)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Biologie
5
Alle documenten voor dit vak (5517)
Verkoper
Volgen
tessavandertoorn
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Samenvatting Thema 5
Regeling en Waarneming + Ogen
1. Regelkringen en homeostase
Dynamisch evenwicht: een bepaald gewicht dat steeds verandert maar dat uiteindelijk weer
terugkeert naar het normale niveau (normwaarde)
- het in stand houden van een dynamisch evenwicht noemen we homeostase
- homeostatische regelkringen zorgen ervoor dat de omstandigheden in het interne milieu van een
organisme niet te veel schommelen
Regelkring: een regelkring bestaat uit een sensor, controlecentrum en een effector
- in je lichaam worden factoren zoals de lichaamstemperatuur, de zuurstofconcentratie en
glucoseconcentratie van het bloed, de osmotische waarde van het lichaamsvloeistoffen en de
weerstand tegen stress door regelkringen gehandhaafd rond een bepaalde normwaarde
Positieve terugkoppeling (positieve feedback): bij een regelkring waardoor een toename van het
resultaat het proces versterkt
Negatieve terugkoppeling (negatieve feedback): bij een regelkring waardoor een toename van het
resultaat (stijging temperatuur) een remming van het proces veroorzaakt
- een afname van het resultaat (daling van temperatuur) veroorzaakt een stimulering van het proces
Homeostase in het inwendige milieu van een organisme wordt meestal gehandhaafd door negatieve
terugkoppeling, homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie op het organisatieniveau organisme
Sensor: zintuigcellen die verandering van de normwaarde in een organisme waarnemen
Controlecentra: hormoonklieren en neuronen (zenuwcellen)
- Het hormonenstelsel en het zenuwstelsel zijn systemen voor celcommunicatie (signaalmoleculen)
Effectoren: organen en weefsels
, 2. Hormonen en hormonale regulatie
In meercellige organismen vindt communicatie tussen cellen plaats met signaalmoleculen
→ worden door bepaalde cellen afgegeven en binden zich aan receptoren op of in de doelwitcellen
Hormonen: signaalmoleculen die de hormoonklieren afgeven
- hormoonklieren zijn endocrieneklieren; ze hebben geen afvoerbuis en geven de hormonen af aan
het bloed dat door de hormoonklier stroomt
- de afgifte van hormonen door cellen van de hormoonklier heet secretie
- het bloed transporteert de hormonen door heel het lichaam → vanuit de bloedvaten gaan de
hormonen via de weefselvloeistof naar alle cellen van een organisme
- hormonen zijn werkzaam in organen waarvan de cellen hormoonreceptoren voor het hormoon
bezitten → deze organen heten doelwitorganen
- de hormoonconcentratie (hormoonspiegel) bepaalt de mate van de reactie van een doelwitorgaan
- een hormoon kan processen in meerdere doelwitorganen regelen; bij communicatie met hormonen
kan het even duren voordat de doelwitorganen zijn bereikt
- hormonen blijven lang in het bloed en doelwitweefsel aanwezig → de effecten houden lang aan
(groei, ontwikkeling, stofwisseling, voorplanting, etc.), hormonen zijn daardoor geschikt om
geleidelijke veranderingen te reguleren
Zweetklieren/speekselklieren geven hun product af via een afvoerbuis (exocriene klieren) →
excretie of uitscheiding
Sommige hormonen beïnvloeden cellen via genregulatie.
- dit hormoon wordt door de cel opgenomen
- hormoon-receptorcomplex: in het cytoplasma wordt het hormoon gebonden aan een
receptoreiwit
- het hormoon-receptorcomplex kan via een kernporie in het kernplasma komen → transcriptie ban
een bepaald gen → translatie → eiwitten kunnen dienen als enzym, hormoon of receptoreiwit
Andere hormonen binden aan een receptoreiwit op het celmembraan van de doelwitcel
- aan de binnenzijde van het celmembraan wordt een Second Messenger geactiveerd of gevormd →
enzym wordt geactiveerd → signaal wordt doorgegeven aan een volgend signaalmolecuul, een
specifieke reactie op gang brengen in het cytoplasma of het aanzetten tot genregulatie
- sommige hormonen die wel de cel in kunnen, zoals adrenaline en noradrenaline, oefenen ook hun
invloed uit met behulp van second messengers
Signaalcascade: een signaal wordt in de cel via meerdere schakels doorgegeven
- hierdoor kan een enkel extracellulair signaal een enorme intracellulaire respons opwekken
Het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren
Belangrijkste: hypofyse, schildklier, bijnieren, eilandjes van Langermans in de alvleesklier, teelballen
en eierstokken
Twee soorten hormonen:
1. Steroïdhormonen: vetoplosbaar, hormonen gaan dus makkelijk door het celmembraan heen
(genregulatie)
2. peptide hormonen: grotere en niet vetoplosbare hormonen → receptor op celmembraan
Één hormoon kan verschillende reacties op gang brengen door verschillende receptoren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessavandertoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
