Dit document bevat een samenvatting van alle hoorcolleges + ppts van het vak 1108TEWVSG gedrag en maatschappij. Dit document bevat enkel deel 1 van het vak. Deze samenvatting is recent, van het jaar
Toekomst is geen wit blad : doomsday clock : de kans dat de aarde vernietigd zal worden door ons
eigen doen (bosbranden, kernwapens testen, ontbossing) → klimaatverandering en verlies aan
biodiversiteit → dat verlies aan biodiv = oorzaak van uitbraak invasieve soorten → Nieuwe varianten
van pathogenen dwingen ons de vraag te stellen of we ons voldoende snel kunnen aanpassen
= Red Queen Strategy : je moet blijven lopen want als je stopt ga je acheruit, cte aanpassing aan de
groeiende wereldbevolking
Dankzij de ind rev is er vooruitgang MAAR dit heeft een prijskaartje ; we moeten kennis en
maatschappij op elkaar afstemmen anders blijven mensen achter (RQS toep)
Bestudeer menselijk gedrag :
- Hoe gebeurt de communicatie : fake news, propaganda
- wat doen maatsch sit met je stresgehalte hoe ga je ermee om
+ De pandemie en andere maatschappelijke problemen veroorzaken sociale dilemma’s
- Sociaal dilemma = conflict tussen persoonlijk voordeel en collectief belang. Wanneer teveel
mensen uit eigenbelang handelen, verliest iedereen.; je kunt nooit je eigen voordeel en sociale
belangen samen realiseren ; hebben we wel geloof in de goodwill van anderen (de gedachte dat 1
persoon niet alleen iets kan doen tegen klimaatverandering tenzij iedereen iets doet dus je kiest gwn
voor persoonlijk belang, recyclen, zolang anderen meedoen wil je er ook een steentje bijdragen
anders niet)
Via : democratie maar
Ook democratie is een sociaal dilemma :
Voorschriften en wetten komen tot stand via vertegenwoordiging van de maatschappij.
Wanneer onvoldoende mensen deelnemen aan publiek debat (via stemrecht), riskeren de
voordelen van de democratie ondermijnd te worden door machtsmisbruik van enkelen.
Democratische maatschappij kan niet bestaan zonder burgerzin.
Deelnemen aan publiek debat vraagt “fact checking”
Sociale context speelt ook een rol : Gedrag- en maatschappijwetenschappen bieden inzicht in de
sociale context die onze attitudes, oordelen, en keuzes bepalen. Welke opvattingen staan we open
voor? En hoe gaan we om met de opvattingen van anderen waar we het niet mee eens zijn?
Tweerichtingsverkeer tss indiv gedrag en samenleving
Onderzoekt functie v.h. bewustzijn
Invloed van het Darwinisme; het bewustzijn heeft overlevingswaarde
→ Conflict leidt tot waaier van wetenschappelijke benaderingen :
Behaviorisme (B. F. Skinner)
Bestudeer enkel het observeerbare gedrag
Alles is aangeleerd, vrije wil is een illusie.
Psychodynamica (S. Freud)
Bestudeer de onbewuste drijfveren van het gedrag
Humanisme (C. Rogers)
Mensen zijn veranderbaar
Doel is Focus op zelfrealisatie
Hedendaagse benaderingen :
Biologische
,Gedrag verklaren aan de hand van genetische, neurologische en biochemische processen
Cognitieve
informatieverwerkingsproces in de hersenen bestuderen (vergaard, opgeslagen, en verwerkt)
Evolutionaire
Evolutie door selectie; bestudeert universele tendensen; berust op assumpties uit het verleden
Socio-culturele
Gedrag is afhankelijk van de socio-culturele context.
→ ze hebben elk een grond v waarheid, multidisciplinair
Waarom gedragswetenschappen voor economen?
! evolutie naar de toekomst is afh van menselijk gedrag
1. Begrip voor economische anomalieën : theorieen over de mens die optimaliseert, altijd
nutsfuncties berekent, een homo economicus is
maar wij hebben bepaalde instincten die dit tegenspreken :
Mensen hebben een Afkeer voor Onrechtvaardigheid (he niet)
Mensen Vertrouwen (he niet, er zou geen eco zijn)
Belang van normen ‘’
2. Gedrag en bedrijfskunde : studie v bedrijf is ontstaan uit het feit dat mensen hun gedrag centraal
staat
Werknemers zijn “Human Resources”
Mensen reageren op beloningen/straffen/werken beter met langere pauzes ..
3. Een goede theorie is domein-overschrijdend en biedt toepassingsmogelijkheden in diverse
uiteenlopende gebieden
Voorbeeld: belang controlegevoel (je denkt dat je alles zelf kunt controleren)
Controleverlies draagt bij tot:
o Medisch: aangeleerde hulpeloosheid (je hebt geen controle dus je gaat je hulpeloos
voelen)
o Maatschappelijk: passievere houding van daklozen en werklozen; argwaan t.o.v.
vaccins.
Controlegevoel draagt bij tot:
o Medisch: Minder gezondheidsproblemen
o Economisch: Succesvolle CEO’s; productievere werknemers
, Biologische basis van het gedrag
Stromatolieten bevatten blauwe algen die co2 omzetten in zuurstof
uitvinding v skelet : levend wezen kan meer bewegen
moderne mens : impact op aarde is zo groot dat men het nieuwe geologische era noemt
wij zijn verder ontwikkeld dan andere organismen
→ lange kindertijd : lange tijd van afhankelijkheid staat ons toe om te leren (taal cultuur
vaardigheden)
→ We kunnen samenwerken : met goede/slechte bedoelingen (we maken bewuste keuzes)
→ mens is complex en gedrag varieert sterk
Verscheidene multidisiplinaire factoren die een rol spelen bij keuze :
Wat je een uur geleden hebt gedaan heeft een invloed op je hormonen (humeur) en bepaalt je
beslissing van een seconde geleden
Ook je ervaringen tijdens je kindertijd bepalen je gedrag (hersenplasticiteit)
Of trauma’s en epigenetica in de baarmoeder
Genen
Culturele evolutie
Pleistoceen : biologische evolutie van de mens
Begrip opbrengen voor de biologie achter het menselijk gedrag. Daarvoor bestuderen we:
Kernideeën in de evolutieleer
Natuurlijke selectie, adaptatie, fitheid
De sociale hersenen hypothese
Werking van het zenuwstelsel
Beginselen van de neurowetenschappen
1. Kernideeën in de evolutieleer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ma2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
