College aantekeningen
Deel 5, Hoofdstuk 2: Glucocorticoïden
Dit zijn mijn college aantekeningen, heel handig om zelf een samenvatting van te maken!
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 5 pagina's
Voorbeeld 1 van de 5 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 2: GlucocorticoïdenGlucocorticoïden zijn heel sterk anti-inflammatoir en immunosuppressief, maar ze hebben veel
bijwerkingen. De anti-inflammatoire effecten hangen samen met de pleiotrope effecten: Het is niet
één bepaald effect wat glucocorticoïden hebben, mar zij hebben zeer verschillende effecten die
inwerken op verschillende pathways. De bijwerkingen van glucocorticoïden zijn dan ook goed
gekend. Daarom moet er ook een duidelijk omschreven indicatie zijn om glucocorticoïden te
gebruiken; we gebruiken ze ook alleen wanneer ze écht nodig zijn! De bijnierschors produceert
mineralocorticoïden (denk aan aldosteron) en glucocorticoïden (vooral cortisol). Bij een gezonde
volwassene zien we een endogene secretie van 10 tot 20 mg cortisol per dag. De secretie verloopt via
het diurn patroon: Vlak voor het ontbijt, dus in de ochtend, zien we een grote piek van
glucocorticoïden secretie in het lichaam. Dus, wanneer we glucocorticoïden gaan geven als therapie,
moeten de patiënt deze medicatie ook innemen in de ochtend, voor het ontbijt. Dit, omdat we het
fysiologisch dierenpatroon zo veel mogelijk gaan imiteren. De vrijzetting van cortisol wordt geregeld
door een negatief feedback mechanisme waarin de hypothalamus en de hypofyse voorkwab
betrokken zijn. Wanneer we exogeen glucocorticoïden toedienen in een supra fysiologische dosis,
dan zullen we de endogene secretie van glucocorticoïden onderdrukken. Wanneer we dus bezig zijn
met een chronische behandeling, zal de endogene secretie helemaal stoppen. Als de behandeling
stopt, zal de endogene secretie niet zomaar direct op gang komen. Dit noemt men bijnierschors
atrofie. Dus, wanneer we een chronische therapie met glucocorticoïden willen beëindigen, zullen we
deze therapie moeten afbouwen. Zodanig dat de endogene productie weer opgezet kan worden.
Glucocorticoïden binden op de glucocorticoïde receptoren (bevinden zich in het cytosol in een
inactieve vorm). Door binding zal de receptor activeren en het complex migreert naar de kern. Hier
kan het een impact hebben op de transcriptie van een aantal genen. Deze impact kan een stimulatie
zijn, maar ook een inhibitie van een aantal van deze processen. Glucocorticoïden hebben geen acuut
effect, meestal duurt dit een aantal uren omdat er wordt ingewerkt op de transcriptie en de
translatie.
Wanneer we mensen willen behandelen omwille van een inflammatoir of een immunologisch
fenomeen, dan ben je niet geïnteresseerd in de mineralocorticoïde effecten, wel in de anti-
inflammatoire effecten. We zien dat dexamethason en bètamethason quasi zuivere anti-
inflammatoire effecten geven. Aldosteron geeft een quasi zuiver mineralocorticoïde effect. Cortisol
geeft beide effecten.
Glucocorticoïden – Indicaties
Natuurlijke en/of synthetische glucocorticoïden worden gegeven bij:
Diagnose en behandeling van bijnierschors insufficiëntie. Bij de Ziekte van Addison wordt een
combinatie van een glucocorticoïd en een mineralocorticoïde gegeven als
substitutietherapie
Anti-inflammatoire en immunosuppressieve behandelingen, denk aan astma, eczeem,
allergische rhinoconjuctivitis, auto-immuunziekten, preventie van orgaanafstoting of GVHD.
Bij deze behandelingen worden meestal synthetische glucocorticoïden gebruikt omwille van
minder mineralocorticoïde effecten (dat wil zeggen minder water- en zoutretentie). De anti-
inflammatoire en immunosuppressieve effecten zijn het gevolg van een dubbele werking:
effect op witte bloedcellen en het effect op ontstekingsmediatoren (zie verder)
Inductie van longrijping bij de foetus wanneer geboorte vóór 34 weken zwangerschapsduur
wordt verwacht (bètamethason of dexamethason). De glucocorticoïden kunnen doorheen de
placenta migreren en zo heeft het vroeg geboren kindje een betere outcome qua longfunctie
In de oncologie: als onderdeel van cytotoxische therapie, vermindering van hersenoedeem
(in de terminale palliatieve fase) of als anti-emetische therapie (dexamethason)
Glucocorticoïden – Effect op witte bloedcellen
Pagina 1 van 5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaankersmit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,26. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen