GESLAAGD IN EERSTE ZIT 17/20. Samenvatting van het vak analyse van de geneesmiddelen. Alles staat er in behalve het allerlaatste hoofdstuk (staat heel duidelijk in enkele dia's). (Inhoudstafel is niet compleet).
3 Introductie tot het chemisch evenwicht ................................................................................................ 13
3.1 Chemisch evenwicht ........................................................................................................................... 13
3.2 Evenwicht en thermodynamica .......................................................................................................... 15
3.3 Het principe van Le Châtelier ............................................................................................................. 16
3.4 Activiteiten in plaats van concentraties ............................................................................................. 17
4 Systematische gebruik van evenwichten ............................................................................................... 24
4.1 Systematisch gebruik van evenwichten ............................................................................................. 24
4.2 Ladingsbalans .................................................................................................................................... 25
4.3 Massabalans ...................................................................................................................................... 26
4.4 Toepassingen ..................................................................................................................................... 27
4.4.1 TOEPASSING 1: .............................................................................................................................. 27
, 5.2 pH ....................................................................................................................................................... 32
5.3 pH van monoprotisch zuur/base ........................................................................................................ 34
5.3.1 sterk monoprotisch zuur (hcl) met concentratie > 10-6 M ............................................................ 34
5.3.2 sterk monoprotisch zuur (hcl) met concentratie ≤ 10-6................................................................ 35
5.3.3 sterk monoprotisch zuur (hcl) samengevat ................................................................................... 35
5.3.4 zwak monoprotisch zuur (azijnzuur hac) ....................................................................................... 36
5.3.5 sterke monoprotische base (Naoh) met concentratie > 10-6 M .................................................... 38
5.3.6 sterke monoprotische base (naoh) met concentratie ≤ 10-6 M .................................................... 38
5.3.7 zwakke monoprotische base (ammoniak nh3) .............................................................................. 39
5.3.8 OVERZICHT MONOPROTISCHE ZUREN/ BASEN ............................................................................. 40
5.4 Buffers ................................................................................................................................................ 41
5.4.1 buffercapaciteit ............................................................................................................................. 43
5.5 Dominante soort in een monoprotische oplossing ............................................................................. 45
6 Polyportisch zuur/base ......................................................................................................................... 48
6.1 Ka en Kb in polyprotische zuur-base .................................................................................................... 48
6.1.1 aminozuren ................................................................................................................................... 48
6.2 pH berekening van polyprotisch zuur/base ........................................................................................ 49
6.2.1 de zure vorm van een polyprotisch zuur ....................................................................................... 49
6.2.2 de amfolytische (intermediaire) vorm van een polyprotisch zuur ................................................ 52
6.2.3 de basische vorm van een polyprotisch zuur ................................................................................ 54
6.3 buffers van polyprotische zuren ......................................................................................................... 55
6.4 dominant deeltje in polyprotische zuren ............................................................................................ 57
11 Complexometrische titraties ................................................................................................................. 99
11.1 Definities ............................................................................................................................................ 99
11.2 EDTA als chelaatvormer ..................................................................................................................... 99
11.3 Titratiecurve EDTA titraties .............................................................................................................. 104
11.3.1 factoren die een invloed hebben op de titratiecurve ............................................................. 106
11.3.2 wanneer kan metaalion getitreerd worden? ......................................................................... 106
11.4 Het stoichiometrisch punt vinden..................................................................................................... 107
3
, 11.4.1 kleur indicatoren .................................................................................................................... 107
11.4.2 elektrode van de tweede soort .............................................................................................. 110
11.5 pH en EDTA complexatie: de echte uitdaging .................................................................................. 111
12 Neerslagtitraties ................................................................................................................................. 113
12.1 Definities .......................................................................................................................................... 113
12.2 Ksp oplosbaarheidsproduct en verzadigde oplossing....................................................................... 113
12.3 Opgeloste stof, oplossing, oplosmiddel ............................................................................................ 114
12.3.1 voorbeelden van oplossingen (opg st opgelost in oplosmiddel) ............................................ 114
12.4 Oplosbaarheid .................................................................................................................................. 115
12.5 Molaire oplosbaarheid (S) en Ksp..................................................................................................... 115
12.6 Factoren met een invloed op molaire oplosbaarheid ....................................................................... 116
12.6.1 temperatuur ........................................................................................................................... 116
12.6.2 zout effect (invloed ionensterkte 𝝁)....................................................................................... 116
12.6.3 gemeenschappelijk ion effect ................................................................................................. 117
12.7 Neerslag titraties (zie ook cursusblad) ............................................................................................. 118
12.8 Stoichiometrisch punt vinden ........................................................................................................... 119
4
,1 Inleiding
1.1 Geschiedenis
geschiedenis analystische chemie even oud als beschaving
- Zuiveren (scheiden) v ijzer uit zijn ertsen
- Controle v gouden munten
- Transmutatie basis nr edele metalen
- Middeleeuwen & renaissance: alchemisten
- 18e eeuw wetenschappelijke basis: door introductie experiment theoriën testen
tegen realiteit (= omkeer in wetenschap obv waarnemingen & resultaten
theorie opbouwen theorie vgl met realiteit)
Lavoisier: grote invloed
- Eerste verklaring oxidatie-reductie
- Introductie balans blad als instrument
- Wet v behoud v massa: massa links en rechts van chemische vergelijking constant!
19e eeuw: scheiding chemie in verschillende takken:
- Organische chemie
- Anorganische chemie
- Biochemie – enzymes
- Analytische chemie (grote overeenkomst met andere subsectoren: psychologie,
biologie)
1.2 Definitie
analytische chemie gericht op:
- Scheiding (ingrediënten) elk ingrediënt apart identificeren
- Identificatie bestanddelen identificeren
- Bepaling
o Kwalitatief (niet met getal)
o Kwantitatief (met getal)
… van de bestanddelen in een te testen monster ('pure stof' of 'mengsel') om de
chemische samenstelling te kennen
mengsel: alles wat je inneemt als GM vorm; uit verschillende componenten (API +
hulpstoffen vr vorm)
in neurofen: hulpstoffen = water, sucrose, smaakstof
Te onderzoeken stalen: komen voor in verschillende vormen:
- Vloeibaar (siropen, intraveneus toegediend,…)
- Gasvormig (medicinale zuurstof, anesthetica)
- Vast (tabletten, gelulen, supo's, gels, zalven, crèmes)
5
,1.3 Belang voor farmacie
GM ontwikkeling GM op markt
Product ontwikkeling procesbeheersing
Formulatie v medicinaal product Controle afgewerkt product
Bepaling farmacologische eigenschappen Analyse ruwe materialen
Klinische & toxicologische studies Stabiliteitsstudies
Vervalsingen v GM
Vervalsingen GM (counterfeits):
- Bevaten niets
- Bevatten verkeerde API (Active Pharmaceutical Ingredient) (actief bestanddeel,
verantw voor werking GM)
- API met onzuiverheden te laag gedoseerd
op oa illegale sites
vb. weerwolfkindje: medicatie vr maagproblemen verwisseld met GM voor haargroei
Fout van firma in analyse!
1.4 Classificatie (indeling)
1.4.1 AFHANKELIJK VAN DOEL
1) Kwalitatieve analyse
- In positieve zin = aanwezigheid
o Identificatie van zuivere stoffen (farmacopee)
o Componenten aantonen in mengsels
aanwezigheid v GM aantonen
spec test nodig (toch genoeg materiaal) (weinig sensitief)
- In negatieve zin = afwezigheid
o Afwezigheid v bepaalde componenten aantonen
o Zuiverheidstesten (farmacopee)
heel sensitieve test nodig (weinig specifiek)
(als onjuiste st in zeer kleine hoeveelh aanw is niet zuiver!)
➔ verschil gevoeligheid (sensitiviteit) & specificiteit test (afh v doelstelling) !!
o Gevoelige test: kan lage concentratie aantonen in kleine hoeveelheid
(sensitief)
o Specifieke test: toont specifieke stof aan
2) Kwantitatieve analyse = analytische assay
bepalen v relatieve verhouding (relatief = vb 99) (absoluut = vb 100 mg) v component
in staal
gehaltebepaling
➔ verschil reproduceerbaarheid (precisie) & accuuraatheid (juistheid)
o Reproduceerbaarheid: over spreiding v data data dicht bij elkaar (niet
verspreid) (standaarddeviatie)
o Juistheid: gemiddelde v pogingen/ waarden = juiste waarde (wat h moet
uitkomen)
6
,3) semi-kwantitatieve analyse
kwalitatieve analyse waar een kwantitatieve schatting aan gekoppeld is (ruwe
bepaling)
identificeren & idee v grootte-orde op plakken => niet precies
1.4.2 AFHANKELIJK VAN HOEVEELHEID TEST-STAAL (GEWICHT)
Macroanalysis: > 100 mg
Semi-microanalysis: 100 mg – 10 mg
Microanalysis: 10 mg – 1 mg
Ultramicroanalysis: < 1 mg
➔ getallen niet v buiten, wel grootte v orde kunnen inschatten
,1.5 Methodes in kwantitatieve analystische chemie
Chemische analyse
- Volumetrie of titrimetrie (meetanalyse)
o xX + rR → yY
o toevoegen van R tot alle X is omgezet naar Y = SP (stoich punt)
o SP wordt zichtbaar mbv indicator
o Voordelen:
▪ Goedkoop
▪ Eenvoudige apparatuur
▪ Makkelijk uit te voeren
▪ Grote accuraatheid (juistheid) + grote precisie
(reproduceerbaarheid) !!
▪ Standaard methode in farmacopee
Instrumentele methoden
- 2e bachelor
- Accuraatheid + precisie lager
- Sensitiviteit hoger
Biologische assay (biologische analysemethoden)
- ALTIJD grote spreiding !
- Test voldoende x doen gemiddelde waarde wel juist (accuuraatheid kan dus
goed zijn)
➔ kan accuraat zijn, maar ALTIJD slechte precisie
- Cel linneages (in vitro)
- Proefdiermodellen (in vivo)
, 2.1 Concentratie
Hoeveelheid bestanddeel (stof) aanwezig tov totale hoeveelheid (totaal volume of totale
massa)
m = hoeveelheid bestanddeel aanwezig (stof die opgelost/ gemengd is)
a = totale hoeveelheid
f = arbitraire factor (102, 106,…..) = omrekeningsfactor zodat m en a in zelfde eenheid
uitgedrukt zijn
praktische uitdrukking:
a) vast staal (m/m gewichtsverhoudingen)
meest gebruikt farma!
basiseenheid
in milieuchemie of anayse
stalen
Vb. 3g aspirine in 100g 0,03 g aspirine in 1g (= 0,03 ppu = 3m%)
b) vloeibaar staal (m/V massa-volume) (vaste st oplossen in vloeistof) (eindstof = vl)
!! g/mL en NIET mg/mL !!
c) vloeibaar staal (V/V volume-volume) (2 vloeistoffen mengen)
!! mL/mL !!
d) gassen (V/V volume-volume) (2 gassen mengen)
!! mL/mL !!
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eloisevnn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,49. Je zit daarna nergens aan vast.
