Digitale informatiesystemen: BA1
1. Inleiding
Moderne economie is steeds meer een digitale economie, waarbij informatietechnologie (IT) en
informatie- en communicatietechnologie (ICT) een grotere rol speelt
Nieuwe generatie technologieën
- Business Intelligence (BI)
- Internet-of-Things (IoT)
- Artificial Intelligence (AI)
- Blockchain
- Semantische web, …
Beleidsinformatica
- Circa 1965
- Focus ligt niet op technologie zelf, maar op het gebruik, de toepassing, de productiviteit em
de management-aspecten ervan en de context van economie en bedrijfskunde
- Is een discipline die zich richt op het hybride gebied tussen bedrijfskunde en economie, maar
ook ICT en informatica
Relatie bedrijfskunde/economie en ICT:
Twee perspectieven:
1. Klassiek: bedrijfskundige strategieën of doelen zijn leidend, en ICT speelt een
ondersteunende rol → bepaalde bedrijfskundige processen die niet meer manueel
worden uitgevoerd, maar worden geautomatiseerd => efficiëntiewinsten
2. Innoverend: vertrokken vanuit ICT en waar gezocht wordt naar welke innovaties
deze technologie op bedrijfskundig en economisch vlak mogelijk maakt
Beleidsinformatica als brug tussen bedrijfskunde en ICT
Beleidsinformatica is ontstaan omdat er een kloof was tussen de technici en de bedrijfskundigen, dit
kwam omdat de technici in hun eigen jargon praatte waardoor de bedrijfsleiders hier niets van
begrepen.
De beleidsinformatica heeft als domein de brug tussen de bedrijfskunde en de ICT te moeten slaan,
of nog de alignment tussen bedrijfskunde en ICT moest realiseren
→ beleidsinformaticus te vergelijken met een architect in de burgerlijke bouwkunde
,Bouwen: brug als ontwerpkloof tussen de functionele en constructieve laag
Eerst deelgebied gericht op bouwen van informatiesystemen, we kunnen dit adhv het begrip
functioneel-constructieve kloof, beschrijft de essentie van het ontwerpen van artefacten:
- Functionele laag (F-laag)
= hier wordt beschreven wat de functies of vereisten zijn F
van het te ontwerpen artefact, of nog, ‘wat’ het artefact
moet doen zonder te bepalen ‘hoe’ dit moet gebeuren
- Constructieve laag (C-laag)
= hier wordt beschreven ‘hoe’ het artefact deze functies
realiseert, of nog, de structuur ervan
→ stap van functionele naar constructieve niveau is de kern van ontwerp
→ beide lagen maken gebruik van verschillende constructen of primitieven
Als we deze kloof toepassen op het situeren van het domein beleidsinformatica: -
- F-laag verwijst naar de bedrijfskundige laag, onder meer het bepalen van de vereisten van
informatiesystemen.
- De C-laag verwijst naar de mogelijkheden van de ICT, met inbegrip hardware, software, netwerken
en andere om de vereisten toe te komen
Beleidsinformatica is gericht op de studie van het realiseren van de F-laag met de
technologische mogelijkheden die de C-laag biedt
Ontwerp karakter: gaat om het bouwen of ontwerpen van informatiesystemen op basis
van ICT die voldoen aan de bedrijfskundige vereisten
Stappen in het ontwikkelen van systemen kunnen vergeleken worden met de stappen in een
bouwproces:
- Project management:
= elk project dient opgevolgd te worden inzake van timing en budgettering, dit sluit aan bij
het tweede deelgebied van de beleidsinformaties
- Systeemanalyse:
= in dit vakgebied komt het ‘samen bouwen’ (=co-creatie) veel naar voor, tussen de
beleidsinformaticus en bedrijfskundige specialist wordt nauw samengewerkt
- Systeemontwerp:
= beleidsinformaticus zal na de analyse een ontwerp maken: de vereisten van de
bedrijfskundige worden vertaald in een ontwerp waarmee de technologische specialisten
aan de slag kunnen
Managementaspecten van informatiesystemen
Dit deelgebied bestudeert hoe geschikte condities voor het bouwen van informatiesystemen kunnen
gecreëerd worden. Hieronder vallen volgende vakgebieden:
- IT-governance:
welke IT-strategie wordt er gevolg in de organisatie? Welke processen, structuren en
mechanismen zijn nodig voor een goed IT-beheer?
- IT audit:
, Voldoen de informatiesystemen en geautomatiseerde processen aan regelgeving opgesteld
door de organisatie of opgelegd door de overheid?
IT-strategie heeft betrekking tot twee perspectieven:
- kosten gebaseerd perspectief
Hier is er weinig aandacht voor nieuwe, innovatieve mogelijkheden van de ICT (C-laag)
De focus ligt op het kostenefficiënt realiseren van de informatienoden
→ wordt vertrokken vanuit de F-laag, of nog van de bedrijfskundige beslissingen die moeten
worden genomen.
- Innovatieve perspectief
Hier wordt vertrokken vanuit de C-laag, meer bepaald de nieuwe technologische
mogelijkheden die de ICT-innovaties bieden
Primaire versus secundaire activiteiten: van ondersteunend naar innoverend perspectief
Primair = kern van de organisatie, rechtstreekse betrekkingen op het productieproces van het
product of dienst van de organisatie
Secundair = ondersteunend aan de primaire activiteiten, hierbij onderscheiden we de
bedrijfskundige domeinen: HR, marketing, accounting, logistiek, financiering, maar ook ICT (in een
niet-ICT bedrijf)
In beginjaren beleidsinformatica focus op automatiseren van secundaire activiteiten
→ snel duidelijk dat ook de primaire activiteiten van organisaties in de dienstensector en de
overheid konden worden geautomatiseerd
→met behulp van inzichten in de beleidsinformatica
Beleidsinformatica: het innoverende perspectief
Bij dit tweede perspectief:
→ belang van ICT in context van bedrijfskunde en economie nog groter
→ vertrokken vanuit de nieuwe mogelijkheden van de ICT en wordt er beschouwd of deze te
technologie nieuwe mogelijkheden biedt of bedrijfskundig of economisch vlak
→ aandacht ligt niet op automatisering van een gegeven of vastliggend bedrijfskundig
of economisch doen
→ wel of er door nieuwe technologische mogelijkheden nieuwe diensten, marktstructuren
of andere bedrijfskundige doelen haalbaar zijn
→ in poging om door innovatie een voorsprong te ontwikkelen in markt, of
minimaal geen achterstand op te lopen
, 2. Hoofdstuk 1: Informatie en informatiesystemen
2.1. Informatie
Rol van informatie bij bedrijfskundige beslissingen, wat is infromatie?
DIKAR-model: beschrijft de rol van informatie bij het nemen van beslissingen
beschrijft hoe de transformatie van Data naar Informatie en Kennis, tot Acties zouden moeten leiden
die bedrijfskundige Resultaten opleveren
- Data:
ruwe feiten die een bepaald fenomeen, concept of gebeurtenis beschrijven.
moet beschikbaar zijn onder het huidige aantal verkopen van het product
→ op basis hiervan moet relevante informatie geaggregeerd worden
Vb.: een getal
- Informatie:
is data die een specifieke betekenis heeft in een specifieke context.”
vb.: ‘18 is het aantal orders van een bepaalde klant dit jaar’
→ Onderscheid data-informatie is relatief, afhankelijk van de beslissing
- Kennis:
het begrijpen van een bepaald onderwerp, onder meer door gebruik van bepaalde
hoeveelheden informatie, ervaring en expertise.
vb.: ‘hoe reageren we op deze 18 ? Moeten we een korting aanbieden aan deze klant,
gegeven onze ervaring tot nu ?
- Actie:
Noodzakelijke maatregelen nemen adhv de vorige begrippen om zo tot het verwachte
resultaat te komen
