Hoofdstuk 1: Abnormaal gedrag
Hoofdstuk 1: Over klinische psychologie en ‘Abnormaal’ gedrag
Hoofdstuk 1: Abnormaal gedrag Hoofdstuk 1: Over klinische psychologie en
‘abnormaal’ gedrag
1 Het terrein van de klinische psychologie 1.1 Het terrein van de klinische psychologie
2 (Ab)normaal gedrag als 1.2 Aspecten van (ab)normaal gedrag
2.1 Gedrag waaronder mensen lijden 1.3 Normaal en abnormaal gedrag:
2.2 DisfuncBoneel gedrag waar ligt de grens?
2.3 IrraBoneel en onbegrijpelijk gedrag 1.3.1 Het staBsBsch model
2.4 Onvoorspelbaar en oncontroleerbaar 1.3.2 Het medisch of ziekte model
gedrag 1.3.3 Het leer- of onderwijsmodel
2.5 Opvallend en onconvenBoneel gedrag
2.6 Ongemakkelijk aanvoelend gedrag
2.7 norm overschrijdend gedrag
3 Drie modellen
3.1 Een staBsBsch model
3.2 Een medisch model
3.3 Een leermodel
Het terrein van de klinische psychologie
Binnen de psychologie onderscheiden we…
Basisdisciplines Toepassingsgerichte disciplines
Func%eleer Klinische- en gezondheidspsychologie
Ontwikkelingspsychologie/Levens-loop psychologie Arbeids- en organisa%epsychologie
Sociale psychologie Onderwijspsychologie
Persoonlijkheidspsychologie
Methodenleer
Psychopathologie of klinische • Hoe ontstaan psychische stoornissen?
psychologie houdt zich bezig met • Hoe komt het dat psychische stoornissen vaak zo hardnekkig
vragen als: zijn?
• Welke verschillende psychische stoornissen zijn er te
onderscheiden?
• Wat valt er te doen aan deze psychische stoornissen
Psychopathologie of klinische • is een deelgebied van de psychologie
psychologie
Psychopathologie of klinische • houdt zich bezig met de beschrijving van diverse vormen van
psychologie psychische stoornissen met de oorzaken en de behandeling
daarvan
Een klinisch psycholoog • Is beter geschoold in empirisch onderzoek
Psychiatrie • Is een deelgebied van de geneeskunde
Psychiatrie • Houdt zich bezig met de diagnosBek en de behandeling van psychische
stoornissen
Een psychiater • Is beter geschoold in de biologische aspecten van psychische stoornissen
Een psychiater • Mag (als enige) psychofarmaca voorschrijven
, Klinische • Is een specialisaBe binnen een academische master in de psychologie van 5
psychologie jaar
Psychiatrie • Is een specialisaBe binnen de geneeskunde van 6 jaar + 6 jaar specialisaBe
Een • is iemand met een diploma als geneesheer, klinisch psycholoog of klinisch
psychotherapeut orthopedagoog, die
• een bijkomende specifieke opleiding in de psychotherapie van minimum 70
ECTS heeX gevolgd aan een universiteit of hogeschool;
• een professionele stage in het domein van de psychotherapie heeX gedaan
van minstens 2 jaar volBjdse uitoefening (of het equivalent in geval van
deelBjdse uitoefening).
Een • Bekent zich ook steeds tot één of andere psychologische school of
psychotherapeut benadering!
Het terrein van de sociaal werker
Een sociaal • doet aan psychosociale hulpverlening: het oplossen, verlichten of hanteerbaar
werker binnen maken van psychosociale problemen.
de geestelijke • werkt aan de toegang tot voorzieningen
gezondheidszorg • versterkt de relaBes met anderen (gezin, familie, sociaal netwerk, buurt…)
werkt op • signaleert structurele tekorten en hiaten op niveau van samenleving
verschillende • mag zich therapeut noemen als hij voldoet aan de voorwaarden en die
niveaus. uiterlijk in opleiding waren Bjdens het academiejaar 2016-17
Een sociaal • !! heeX hierbij bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare groepen in de
werker binnen samenleving !!
de geestelijke
gezondheidszorg
“Recent onderzoek suggereert dat naarmate de sociaal-economische status lager is, de prevalen=e voor
allerlei psychopathologische stoornissen hoger is.”
!! DAAR ZIJN TWEE VERKLARINGEN VOOR !!
(sociale veroorzaking genoemd) (sociale selec=e genoemd)
een lagere sociaal-economische status van het een lagere sociaal-economische status van het
gezin of milieu waarin men opgroeide/leeI gezin of milieu waarin men opgroeide/leeI is een
verhoogt iemands risico rechtstreeks gevolg van de stoornis
• (sociale veroorzaking genoemd) (sociale selec%e genoemd)
Abnormaal gedrag – criteria voor abnormaal gedrag
“SELIGMAN, WALKER en ROSENHAN onderscheiden 7 factoren die bepalen of gedrag (ab)normaal is”
1) • Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
2) • (Ab)normaal gedrag als disfunc=oneel gedrag
3) • (Ab)normaal gedrag als irra=oneel en onbegrijpelijk gedrag
4) • (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
5) • (Ab)normaal gedrag als opvallend en onconven=oneel gedrag
6) • (Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
7) • (Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
,!! Geen van deze ciriteria - aan meer van deze criteria is voldaan
is op zichzelf voldoende - een criterium extremer of frequenter voorkomt
en noodzakelijke - meer mensen eensgezind zijn in hun beoordeling van deze criteria
naarmate !! bestaat er meer eviden=e voor de abnormaliteit van het gedrag.
!! Zelden zullen deze - Allemaal aanwezig zijn
criteria !!
!! Wanneer we op basis - betekent dit niet noodzakelijk dat er ook een psychische stoornis is
van die criteria gedrag als (cf infra)
abnormaal beschouwen !!
(Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
UITGANGSPUNT: •De betrokkene staat centraal
•Hij of zij kan uiBendelijk het best zelf kan bepalen wat voor hem of haar nog
kan en wat niet
ABNORMAAL: Wanneer iemand zeer sterk of zeer lang lijdt als gevolg van problema%sche emo%es
• sterke angsten
• extreme nega%viteit
• gevoel van nooitstoppende ellende…
en van daaruit beslist dat het zo niet verder kan
• De klemtoon ligt dus heel sterk op het individuele en de persoonlijke waardering door de
betrokkene zelf
• Niet elk lijden is abnormaal
• We maken in ons leven allemaal gebeurtenissen mee die ons voor kortere of langere
periode leed bezorgen
• Niet elke psychische stoornis gaat gepaard met persoonlijk lijden
(Ab)normaal gedrag als disfunc>oneel gedrag
UITGANGSPUNT: •
Ieder mens heeI in zijn leven verschillende rollen te vervullen
•
Iemands welbevinden hangt in belangrijke mate af van of iemands al dan niet
goed die rollen kan vervullen
ABNORMAAL: Wanneer iemand faalt
- als partner
- als ouder
- als werknemer…
DisfuncZoneel • het eigen func%oneren ondermijnen
gedrag kan: • het func%oneren van anderen ondermijnen
• Maar niet elk disfunc%oneel gedrag gaat gepaard met een psychische stoornis
(Ab)normaal gedrag als irra>oneel en onbegrijpelijk gedrag
Uitgangspunt: • Ieder mens gedraagt zich raBoneel
• Volgens een zekere logica…
ABNORMAAL: Wanneer iemand zich
- irra%oneel of onlogisch
- zinloos of onbegrijpelijk
- chao%sch of bizar
gedraagt, dan beschouwen we dit als abnormaal
, (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
Uitgangspunt: Mensen hebben nood aan..
• Voorspelbaarheid
• Beheersbaarheid
Mensen voelen • Niet voorspelbaar
zich bedreigd • Oncontroleerbaar
wanner anderen Gedragen..
zich..
ABNORMAAL • wanneer mensen zich NIET meer gedragen volgens de regels die in die
situa%e gelden
• - wanneer mensen zich ontremd gedragen
• - wanneer mensen de oorzaak of aanleiding van iemands gedrag niet
kunnen achterhalen
• dan beschouwen wij dit gedrag als abnormaal
(Ab)normaal gedrag als opvallend en onconven>oneel gedrag
Uitgangspunt: Ieder mens gedraagt zich…
• Zoals ik mezelf gedraag
• Zoals de meeste mensen zich gedragen
• Sociaal wenselijk
Abnormaal • …wanneer iemands gedrag sterk afwijkt van hoe ik mij gedraag
• …wanneer gedrag opvalt
• …wanneer gedrag niet sociaal wenselijk is,
• dan beschouwen we dit sneller als abnormaal
(Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
Uitgangspunt: • Ieder mens gedraagt zich volgens sociale verwachBngen
• Volgens impliciete regels voor gepast gedrag
Abnormaal: • Wanneer iemand zich niet houdt aan die regels, beschouwen we dit als
abnormaal
(Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
Uitgangspunt • Elke maatschappij heeY zijn eigen standaardnormen waarnaar mensen streven.
• Normaal is wat sociaal aanvaardbaar is
• Normaal is hoe mensen zich zouden moeten gedragen
Abnormaal: • Wat te zeer afwijkt van die culturele normen en idealen, beschouwen we dit als
abnormaal
• Het plaatst meteen de psychopathologie binnen zijn maatschappelijke context
• Wat doen met gedragingen die aanvaard worden in een andere cultuur als de onze?
• Mensen kunnen er ook voor kiezen om zich niet te conformeren aan de maatschappelijke
normen
• Er zijn heel wat voorbeelden uit de recente geschiedenis, waarbij mensen ‘gek’ werden
verklaard om hen op die manier uit de maatschappij te kunnen verwijderen
VOLGENDE PAGINA: BESPREKING VAN 3 MODELLEN!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Samenvatter9000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.