Recht en ethiek in de juridische beroepspraktijk 2
Instelling
Saxion Hogeschool (Saxion)
Dit document bevat een rapport/essay over financieel economische criminaliteit (keuze voor betaalpasfraude) voor het vak 'Recht en ethiek in de juridische beroepspraktijk II'. Dit vak wordt gegeven in kwartiel 4, leerjaar 2 HBO-Rechten, Saxion Hogeschool. Eindcijfer: 7.
Recht en ethiek in de juridische beroepspraktijk 2
Alle documenten voor dit vak (2)
Verkoper
Volgen
hidingfixtures
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
, Casusbeschrijving
Inleiding
De laatste tijd komt het steeds vaker in het nieuws: bankhelpdeskfraude. Dit is een vorm van
betaalpasfraude, waarbij criminelen proberen om op diverse manieren iemands betaalpas te stelen.
Over het algemeen wordt iemand telefonisch benaderd door een zogeheten ‘helpdeskmedewerker’
van een bank. Deze heeft naar zijn zeggen verdachte transacties opgemerkt op iemands
bankrekening en raadt aan om mee te werken aan een betere beveiliging van de betreffende
rekening. Deze vorm van fraude wordt vaak gecombineerd met babbeltrucs. 1 Zo wordt verteld dat de
betaalpas, mét bijbehorende pincode, moet worden opgehaald door een ‘collega’. Dit wordt dan, vaak
slechts enkele uren later, ook daadwerkelijk gedaan. Uiteindelijk blijkt dat het helemaal niet om
bankmedewerkers, maar om oplichters gaat. Oplichters die zich, nu zij beschikken over de betaalpas
en de pincode daarvan, duizenden euro’s buit kunnen maken. Zo ook in de casus waarvoor ik heb
gekozen.
Daders, slachtoffers en andere betrokkenen
De daders van bankhelpdeskfraude zijn vaak jonge mannen die zich voordoen als
helpdeskmedewerker en/of bankmedewerker. Zij werken vaak in duo’s en nemen contact op met
potentiële slachtoffers onder de naam van een bank, zoals ABN Amro of Rabobank. Dit doen ze om
vertrouwen op te wekken bij de slachtoffers. Zo’n groot bedrijf zou toch geen contact opnemen als er
niets aan de hand zou zijn? De daders in de door mij gekozen casus zijn twee mannen (19 en 20 jaar
oud) uit Veenendaal, Utrecht.2 Zij hebben zich voorgedaan als medewerkers van diverse banken en
zijn verantwoordelijk voor minstens 30 oplichtingszaken in de provincies Utrecht en Brabant. De
slachtoffers zijn vaak natuurlijke, oudere personen. Zij worden dan benaderd door de ‘bank’ waarvan
zij klant zijn. Deze doelgroep is een makkelijk doelwit voor de daders, omdat het vaak gaat om
mensen die niet veel weten over de ontwikkelingen op het gebied van het internet en de gang van
zaken binnen de banken. In deze specifieke situatie gaat het om 30 oplichtingszaken. Er zijn dus 30
slachtoffers. Centraal staat een mevrouw van 80 jaar oud uit Moergestel, Noord-Brabant. Omdat er
contact wordt opgenomen onder de naam van een bank, is de betreffende bank natuurlijk ook een
betrokkene. Daarnaast zijn ook de politie en het Openbaar Ministerie betrokkenen in deze zaak. Er
loopt namelijk een politieonderzoek en de twee daders zijn aangehouden.
Maatschappelijke effecten en schade
De maatschappelijke effecten van bankhelpdeskfraude zijn groot. Ten eerste verliezen oudere mensen
het vertrouwen in de banken, omdat de oplichting onder hun naam plaatsvindt. Zij gaan er namelijk
vanuit dat het echt om deze bedrijven gaat. Daarnaast verliezen ze tevens het vertrouwen in de
medemens, omdat achteraf blijkt dat het juist de medemens is die hen heeft opgelicht. Een ander
maatschappelijk effect is dat ouderen als gevolg van de oplichting hun bankzaken niet meer zelf
durven te regelen, terwijl zij dat voorheen wel deden. 3 Dit omdat zij bang zijn dat het opnieuw zal
gebeuren. Ook de schade is groot. Het gaat vaak om duizenden euro’s per slachtoffer. In de casus die
hier centraal staat gaat het om een bedrag van € 10.000. Het totaalbedrag aan schade van de
slachtoffers van bankhelpdeskfraude bedroeg in 2021 ruim 48 miljoen euro. 4
Motieven van daders
De motieven van de daders van bankhelpdeskfraude kunnen bestaan uit zowel materiële als
immateriële motieven. Materiële motieven zijn tastbare voordelen. Denk bijvoorbeeld aan het
verkrijgen van grote hoeveelheden geld. Een ander voorbeeld is het verkrijgen van waardevolle
persoonlijke en/of financiële informatie van de slachtoffers, die later weer kan worden doorverkocht of
gebruikt voor andere soorten criminaliteit. Immateriële motieven zijn niet-tastbare voordelen,
bijvoorbeeld een gevoel van macht of opwinding dat voortkomt uit het succesvol oplichten van iemand.
Ook het verkrijgen van een hogere status binnen een criminele organisatie kan een immaterieel motief
zijn om bankhelpdeskfraude te plegen.
Mogelijkheden en kennis
Bankhelpdeskfraude kan op drie manieren worden gepleegd. 5 De eerste mogelijkheid is dat de
‘helpdeskmedewerker’ iemand probeert aan te sporen om hun geld over te boeken naar een
1
‘Herken fraude met betaalpassen’, abnamro.nl, verkregen op 23 mei 2023.
2
Verschuren, ‘Zeker 30 gevallen van pinpasfraude: twee mannen aangehouden’, omroepbrabant.nl, 27 april 2021.
3
‘Bankhelpdeskfraude: ‘Ik vertrouw niemand meer’’, politie.nl, 22 oktober 2021.
4
‘Banken: “Verdubbeling van bankhelpdeskfraude, schade 48 miljoen euro”’, bnnvara.nl, 8 april 2022.
5
‘Bankhelpdeskfraude’, veiligbankieren.nl, verkregen op 12 juni 2023.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hidingfixtures. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,00. Je zit daarna nergens aan vast.
