Inhoud
1. Introductie..........................................................................................................................................3
1.1 Wat is een organisatie?................................................................................................................3
1.2 Wat is een organisatiepsychologie?..............................................................................................5
1.3 Geschiedenis van de organisatiepsychologie................................................................................6
1.4 Rol van de psychologisch consulent..............................................................................................8
2. Motivatie............................................................................................................................................9
2.1 Motivatie op de werkvloer...........................................................................................................9
2.2 Motivatietheorieën.......................................................................................................................9
2.3 Motivatie bevorderen.................................................................................................................14
3. Diversiteit.........................................................................................................................................21
3.1 Demografie.................................................................................................................................21
3.2 Intelligentie.................................................................................................................................24
3.3 Persoonlijkheid...........................................................................................................................25
3.4 Waarden en attitudes.................................................................................................................27
4. Teams...............................................................................................................................................28
4.1 Groepen......................................................................................................................................28
4.2 Groepsrollen...............................................................................................................................30
4.3 Besluitvorming in groep..............................................................................................................31
4.4 Teams.........................................................................................................................................32
4.5 Groepscohesie in een team........................................................................................................34
4.6 Teamrollen..................................................................................................................................35
4.7 Effectiviteit van teams................................................................................................................35
5. Leiderschap.......................................................................................................................................37
5.1 Leiderschap versus management...............................................................................................37
5.2 Trekkenbenadering.....................................................................................................................38
5.3 Gedragsbenadering....................................................................................................................39
5.4 Situationele benadering..............................................................................................................40
5.5 Hedendaagse visie......................................................................................................................44
6. Organisatiestructuur en -cultuur......................................................................................................45
6.1 Organisatiestructuur...................................................................................................................45
6.1.1 Wat is organisatiestructuur?................................................................................................45
6.1.2 Elementen van de organisatiestructuur...............................................................................45
6.1.3 Types van regime.................................................................................................................48
6.1.4 Het optimale regime............................................................................................................49
, 2
6.2 Organisatiecultuur......................................................................................................................49
6.2.1 Wat is een organisatiecultuur?............................................................................................49
6.2.2 Typologieën van organisatiecultuur.....................................................................................49
6.2.3 Functies van een organisatiecultuur....................................................................................51
6.2.4 Ontstaan, in stand houden en overdracht van een cultuur.................................................51
6.2.5 Veranderen van organisatiecultuur.....................................................................................52
6.2.6 Nationale cultuur.................................................................................................................53
7. Specifieke thema’s............................................................................................................................54
7.1 Wet welzijn op het werk.............................................................................................................54
7.2 Werkstress, burn-out en bevlogenheid......................................................................................54
7.3 Grensoverschrijdend gedrag/agressie........................................................................................59
7.4 Absenteïsme / verzuim...............................................................................................................63
8. Het A&O landschap..........................................................................................................................66
8.1 Waar komen jullie terecht?........................................................................................................66
8.2 Belangrijke instanties..................................................................................................................70
8.3 HRM dienst.................................................................................................................................72
9. Onthaal en socialisatie......................................................................................................................75
9.1 Wat is socialisatie?......................................................................................................................75
9.2 Stappen in het socialisatieproces................................................................................................76
9.3 Institutionele versus Individuele socialisatie..............................................................................79
9.4 Het geval van de ambassadeur en de expat...............................................................................84
, 3
1. Introductie
Psychologisch contract
Kenmerken:
= wederzijdse (vaak onbewuste, onuitgesproken) verwachtingen en ‘beloften’ tussen
werkgever en werknemer. Het gaat om de relatie tussen werkgever en werknemer.
GEEN juridisch afdwingbaar contract
Perceptie + wederkerigheid (verwachtingen op elkaar proberen afstemmen) + dynamisch +
inhoud verschillend per individu (het contract is individueel per WN en WG)
‘managen’ van verwachtingen!!!
Als WG wil je de verwachtingen zo goed mogelijk inlossen: je wil dat de WN blijft,
motivatie hierbinnen is heel belangrijk omdat een tevreden WN vaak productiever is -
> dit zorgt ervoor dat je als organisatie meer return on investment krijgt
1.1 Wat is een organisatie?
Een organisatie bestaat uit twee of meer mensen die op een bewuste manier samengebracht
werden om bepaalde doelstellingen te realiseren en met het oog op de realisatie van deze
doelstellingen wordt een specifieke structuur ontwikkeld.
1. Bestaat uit twee of meer mensen
≠ éénmanszaak!
Interactie tussen mensen -> ze moeten samenwerken om bepaalde doelstellingen van de
organisatie te realiseren
2. Om bepaalde doelstellingen te realiseren
» De mission statement van een organisatie
= een korte omschrijving van de bestaansreden van de organisatie; de algemene doelen die
het nastreeft, de producten/diensten die het aanlevert en de markt die het wil bespelen.
Doelstellingen staan vaak beschreven in de mission statement
» Consensus bij elke werknemer
» Conflicterende doelen!
Het is belangrijk dat elke WN van de organisatie zich kan vinden in de doelstellingen van de
organisatie als dit niet zo is dan is er geen motivatie en geen productiviteit van de WN.
, 4
3. Specifieke structuur ontwikkeld
Om de doelstellingen te kunnen realiseren is het nodig om de verschillende werknemers te
verenigen volgens een specifieke structuur, die de verdeling van het werk bepaalt.
» Hoe zullen de leden van de organisatie samenwerken? – afdelingen of werkgroepen1?
Hoe autonoom2 zijn die werkgroepen?
» Coördinatie van deze werkgroepen – Gezagsrelatie/hiërarchie
Hoe gaan ze samenwerken? -> heeft te maken met de structuur (welke doelstellingen
dat ze willen behalen)
» Strakke of flexibele structuur?
» EFFECT OP PRESTEREN, MOTIVATIE, … -> Organisatiepsychologie!
Samenvatting
Organisaties bestaan uit mensen die gericht zijn op het behalen van de doelen (mission
statement) van de organisatie. Deze mensen voeren werk uit in kleinere groepen.
Deze diversiteit aan functies wordt gecoördineerd en aangestuurd door de directie die taken
en middelen verdeelt over deze groepen.
Het organogram is een schematische weergave van die hiërarchische verhoudingen tussen
onderdelen van een organisatie.
4. + een organisatie is gericht op continuïteit.
» Richt zich op de toekomst en het voortbestaan van de organisatie
» “Groei” en “ontwikkeling” zijn vaak onderdeel van de Vision Statement
= een wegwijzer voor de organisatie. Het zet duidelijke richting uit voor de groei en
ontwikkeling van de organisatie.
Het geeft antwoord op de vraag “Wat wil de organisatie worden?”
Doelstellingen op korte termijn: mission statement
Doelstellingen op lang termijn / in de toekomst: vision statement
Kort
In een organisatie werken mensen samen om de doelstellingen van de organisatie te
bewerkstelligen. Ze zijn daarvoor in een bepaalde structuur werkzaam en deels afhankelijk
van elkaar.
Dat betekent dat de organisatie menselijk gedrag probeert te sturen naar het behalen van de
doelstellingen. Dus is de kennis van hoe menselijk gedrag in elkaar zit van groot belang.
1
Een werkgroep is een groep van mensen binnen een organisatie die samenwerkt aan 1 specifiek
deel van het doel.
2
Autonoom: zelf werk regelen, zelf verlof bepalen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lizadebacker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,39. Je zit daarna nergens aan vast.
