Samenvatting van de tentamenvoorbereiding voor Sociale Psychologie. Dit is alle stof die je moet leren voor het tentamen! Met deze samenvatting heb ik een 9,6 gehaald.
Boek: Sociale psychologie, 10e editie Elliot Aronson
Samenvatting Sociale Psychologie. Bevat ALLE informatie uit de videocolleges en is aangevuld met belangrijke informatie uit het boek.
Samenvatting + begrippenlijst sociale psychologie
Uitgebreide samenvatting H6: Cognitieve dissonantie en de behoefte om ons zelfbeeld te beschermen
Alles voor dit studieboek (82)
Geschreven voor
Hogeschool Utrecht (HU)
Toegepaste Psychologie
Sociale Psychologie
Alle documenten voor dit vak (16)
2
beoordelingen
Door: merlinhemel • 5 maanden geleden
Door: zoekampman • 5 maanden geleden
Verkoper
Volgen
rachelremmerde
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1 – sociale psychologie
Wat is de kern van de sociale psychologie?
Sociale psychologie is wetenschappelijke studie naar de manier waarop de werkelijke of
denkbeeldige aanwezigheid van mensen de gedachten, gevoelens en gedragingen van
andere mensen beïnvloedt. (Mensen die niet aanwezig zijn kunnen toch jouw gedrag sturen)
Waarin verschilt de sociale psychologie van verwante wetenschappen?
Evolutionaire gedrag: gedrag dat helpt om te overleven, probeert sociaal gedrag te verklaren
op basis van erfelijke factoren.
Persoonlijkheidspsychologie: zoomen in op het individu, proberen sociaal gedrag te verklaren
door kijken naar individuele verschillen
Sociale psychologie: kijken naar de verschillen van mensen en, invloed van sociale omgeving.
Richt zich meer op het hier en nu. Ontkennen niet persoonlijke verschillen maar verklaren
sociaal gedrag in termen van de macht die sociale situatie uitoefent. Houdt zich niet bezig
met sociale situaties in objectieve zin maar met de manier waarop hun sociale omgeving
mensen beïnvloedt
Sociologie: je zoomt uit en kijkt naar maatschappelijke processen van gemeenschap, niet
individu
Voor welke onderzoeken/ onderwerpen heeft een sociaal psycholoog belangstelling?
Fundamentele attributiefout
Gestaltpsychologie
Sociale cognitie
Selffulfilling prophecy
Welke 2 fundamentele menselijke behoeften zijn er volgens de sociale psychologie?
De behoefte om een goed gevoel over onszelf te hebben en de behoefte om accuraat te zijn
Basismotieven van gedachten en gedrag:
- zelfverheffingsmotief: de behoefte om ons goed te voelen over onszel
- accuraatheidsmotief: de behoefte om de wereld om ons heen accuraat waar te nemen
Hoofdstuk 2 – Methodologie
Hindsight bias
Wat is de definitie van hindsight bias?
We kunnen iets heel goed voorspellen nadat de uitkomst al bekend is
De neiging van mensen om hun vermogen om een uitkomst te voorspellen te overdrijven
nadat ze te weten zin gekomen hoe die uitkomst eruitziet
1
,Welke voorbeelden kun je geven?
Als we weten wie de verkiezingen heeft gewonnen en we naar redenen zoeken waarom juist
die kandidaat heeft gewonnen.
Als een stel uit elkaar gaat, zegt de omgeving bijvoorbeeld vaak dat men ‘het al dacht’; ze
waren te verschillend, of juist ze leken te veel op elkaar, of gewoon ‘ik vóelde het’.
Nederland verliest een wedstrijd, iemand zegt erna dat wist ik
Hoofdstuk 3 – Sociale Cognitie
3. Onbewust denken
Wat is onbewust denken en wat zijn voordelen ervan?
Denken dat onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig en zonder inspanning plaatsvindt
Voordeel: Snel beslissingen maken (remmen bij kind op de weg), Snel een indruk vormen als
we iemand ontmoeten.
Automatisch doelen nastreven en beslissen, automatisch denken op basis van zintuigelijke en
lichamelijke gewaarwordingen, mentale strategieën en snelkoppelingen:
beoordelingsheuristieken
Wat zijn schema’s?
Mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te
organiseren in categorieën en om nieuwe informatie te begrijpen. Deze mentale structuren
beïnvloeden de informatie die we opmerken, waarover we nadenken en wat we ons
herinneren.
Voorbeeld: hoe een DJ zich zal gedragen of wat er gewoonlijk gebeurt als mensen uit eten
gaan. (hier vallen onder: toegankelijkheid, priming, perseveratie-effect, bestraffingseffect,
selffulfillig propecy, pygmalioneffect)
Wat is het perseveratie-effect?
Fenomeen dat opvattingen van mensen over zichzelf en de sociale wereld aanhouden,
ondanks bewijzen van het tegendeel
Voorbeeld: Mensen raden welke zelfmoord afscheidsbriefjes echt waren. De mensen die
kregen te horen dat ze veel goed hadden, ook al werd later verteld dat dit helemaal niet zo
was, waren er nog steeds van overtuigd dat ze slim waren. Mensen die de ‘mislukt’ feedback
kregen, geloofden erin dat ze de volgende test ook slecht zouden doen, terwijl ze hoorde dat
de feedback helemaal niet waar was.
Voorbeeld 2: ik ben echt heel opmerkzaam. Tenslotte was ik vorige week de enige die
doorhad dat zij gedeprimeerd was
2
,Wat is het bestraffingseffect?
Het fenomeen dat positieve opvattingen over de sociale wereld waarvan bewezen wordt dat
ze onjuist zijn, kunnen omslaan naar zeer negatieve opvattingen
Voorbeeld: het intrekken van positieve informatie over een politiek figuur resulteerde erin
dat mensen die persoon niet neutraal, maar juist negatief beoordeelden
Wat is priming?
Het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerk of
concept verhogen
Internet: Priming is het beïnvloeden van gedrag met onbewuste subtiele signalen. Het woord
zuster wordt bijvoorbeeld sneller herkend na het woord dokter dan het woord brood. Het
zorgt ervoor dat je in een bepaalde richting denkt. Dit primen kan gedaan worden met
visuele signalen of met signalen in het taalgebruik van iemand die de ander wil primen.
Waar moet een gedachte aan voldoen om als primer te kunnen fungeren?
Toegankelijkheid, toepasselijkheid en ontvankelijkheid (toelaatbaarheid)
Ontvankelijkheid: Een gewelddadige film roept alleen agressie op bij mensen die al een
neiging (ontvankelijkheid) voor agressie hebben (toepasselijk)
Welke primingonderzoeken ken je?
Hoe Donald werd geïnterpreteerd> groep 1 kreeg positieve woorden en hadden een
positieve indruk bij Donald. Groep 2 kreeg negatieve woorden en kregen een slechte indruk
van hem
1. Gewelddadige film> alleen bezoekers die agressie in hun eigenschap hebben
zitten worden door de film beïnvloed, zij worden hierna agressiever
2. Sollicitatie> sollicitanten die van tevoren dachten aan een oment waar ze machtig
waren weden geschikter beoordeeld vanwege het vele zelfvertrouwen. De
sollicitanten die niet aan zo’n moment dachten kwamen minder geschikt over
4. Selffulfilling prophecy
Wat is een selffulfilling prophecy?
De verwachtingen van het eigen of andermans gedrag komen sneller uit, omdat deze
verwachtingen onze interpretaties en gedrag sturen
1. Mensen hebben een verwachting hoe iemand anders is
2. Die verwachting beïnvloedt de manier waarop ze zich tegenover diegene gedragen,
3. Waardoor diegene zich consistent met de verwachting gaat gedragen,
4. Zodat de verwachting uitkomt
Welke onderzoeken naar selffulfilling prophecy ken je?
Onderzoekers wekten ongegronde verachting dat bepaalde leerlingen het uitzonderlijk goed
zouden doen. De leerlingen die willekeurig het label uitblinker hadden gekregen bleken een
significante stijging in hun IQ te hebben. De verwachtingen van de leraren waren realiteit
geworden
3
, Geef een aantal concrete voorbeelden van selffulfilling prophecy.
- Wanneer docenten van eerste klassers hele lage verwachtingen hadden, bleken ze 10
jaar later slechter te presteren in toetsen wiskunde en lezen (vooral als zij uit arme
gezinnen kwamen)
- Werkomgeving: Manager gelooft dat een medewerker niet bekwaam genoeg is om
een project succesvol af te ronden. Gebaseerd op dat vooroordeel, geeft de manager
de medewerker weinig verantwoordelijkheid en uitdagende taken. Hierdoor krijgt de
medewerker minder kansen om zijn vaardigheden te tonen en te ontwikkelen,
waardoor hij uiteindelijk niet aan de verwachtingen van de manager voldoet, wat de
oorspronkelijke overtuiging van de manager bevestigt.
- Sport: Als een coach gelooft dat een atleet niet in staat is om goed te presteren onder
druk, kan de coach minder vertrouwen en ondersteuning tonen in cruciale
wedstrijden. Dit gebrek aan vertrouwen en ondersteuning kan de prestaties van de
atleet daadwerkelijk beïnvloeden en leiden tot minder succes in stressvolle situaties.
Wat wordt bedoeld met het Pygmalioneffect?
Een positieve variant van de selffulfilling prophecy, waarbij iemand beter gaat presteren door
de positieve verwachting die anderen van diegene hebben
Hoe doen leraren dat bijvoorbeeld:
- Ze creëerden een warmer emotioneel klimaat voor de uitblinkers en gaven ze meer
persoonlijke aandacht, aanmoediging en ondersteuning.
- Ze gaven de uitblinkers meer en moeilijker lesstof.
- Ze gaven de uitblinkers meer en betere feedback over hun werk.
- Ze gaven uitblinkers meer ruimte om tijdens de les te reageren.
Wat wordt bedoeld met het Golemeffect?
Een negatieve variant van de selffulfilling prophecy, waarbij iemand minder goed gaat
presteren door de negatieve verwachting die anderen van diegene hebben.
5. Beoordelingsheuristieken> automatisch denken
Wat zijn beoordelingsheuristieken?
Mentale vuistregel die mensen gebruiken om snel en efficiënt te kunnen oordelen.
Vallen 3 hieronder onder.
Wat is beschikbaarheidsheuristiek?
Mentale aanname waarbij mensen een oordeel baseren op het gemak waarmee ze zich iets
voor de geest kunnen halen
VB: Denkt dat er meer woorden zijn die beginnen met k omdat je die het makkelijkst kan
bedenken, Artsen stellen diagnose soms sneller, omdat ze sommige ziekten gemakkelijker
voor de geest kunnen halen. Maar de diagnose kan ook onjuist zijn, terwijl de symptomen
wel overeenkomen. Mensen gebruikende de beschikbaarheidsheuristiek ook als ze een
oordeel moeten vellen over zichzelf en anderen. Mensen die 6 situaties moesten herinneren
waarin ze assertief waren konden dit makkelijk en vonden zichzelf assertief. Mensen die 12
situaties moesten herinneren waarin ze assertief waren, vonden dit moeilijk en concludeerde
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rachelremmerde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
