Dit is een samenvatting voor het vak Algemene Psychologie in semester 1. Het document omvat de nodige informatie uit de PowerPoint slides en het handboek en extra uitleg vanuit de les.
Psychologie = de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van het
individu.
Het doel van de psychologie is verklaringen vinden in de persoon zelf of in omgevingsfactoren.
Onderscheid in de psychologie:
Biologie: verklaringen zoeken in de biologische processen (hersenen/hormonen)
Sociologie: verklaringen zoeken in de maatschappelijke invloeden
1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis
Intuïtieve mensenkennis = alle inzichten die we opdoen uit onze eigen ervaringen.
Gebruiken we in de dagelijkse omgang met mensen
We denken er niet over na
1.2.1 Verschillen in het verzamelen van gegevens
Wetenschappelijke en intuïtieve psychologie steunen allebei op ervaringen:
Intuïtieve inzichten:
• Toevallig
• Subjectief
• Alledaags
Wetenschappelijk:
• Objectief
• Systematisch
• In gecontroleerde situaties
Objectieve vaststellingen
Moet kunnen worden herhaald
Moet kunnen worden gecontroleerd
Objectiviteitsbeginsel = wetenschap dient steeds te vertrekken van objectieve gegevens.
Intersubjectiviteit = mate van overeenkomst tussen verschillende waarnemers.
Technieken die psychologen gebruiken om het gedrag wetenschappelijk te observeren:
Natuurlijke observatie: van buitenaf
Participerende observatie: zelf actief deelnemen
Ongestructureerd interview: spontane vraagstelling tijdens een gesprek
Gestructureerd interview: vooraf opgestelde vraagstelling
Vragenlijsten
Gebruik van databanken: informatie vinden in bestaande databanken
Fysiologische metingen (hersenscans)
Psychologische tests (intelligentie bepalen)
Verschillende mogelijkheden om te zoeken naar samenhang:
De begrijpende methode:
• Kwalitatief
• Gevalstudies
• Levert vaak hypothesen op
• Subjectief
• Gebaseerd op een beperkt aantal gevallen
De correlationele methode:
• Gegevens verzamelen over de variabelen bij een grote groep individuen
• Kan een verband aantonen
(geen oorzakelijk verband)
• Mogelijke verbanden:
- Positieve correlatie
- Negatieve correlatie
- Nulcorrelatie
De experimentele methode:
• Manipuleren van 1 of meer variabelen, waarvan het effect op een andere variabele
wordt nagegaan
- Afhankelijke variabele: te meten variabele
- Onafhankelijke variabele: wordt gemanipuleerd/veranderd
• Kwantitatief
• Kan een oorzakelijk verband aantonen
• Experimentele groep en controlegroep
• Wanneer de inwerking van meerdere onafhankelijke variabelen onderzocht wordt,
dan kan men 2 soorten effecten aan het licht brengen:
- Hoofdeffect: nagaan in hoeverre elk van de onafhankelijke variabelen apart
een invloed heeft op de afhankelijke variabele.
- Interactie-effect: het effect van de ene onafhankelijke variabele wordt
beïnvloed door de andere.
2
,Hoofdstuk 1: Inleiding
Inkaderen in een bredere theorie
Door op zoek te gaan naar diepere verklaringen, ontstaan vaak nieuwe samenhangen.
Theorie = netwerk van relaties waarin wordt aangegeven hoe verschillende gebeurtenissen met
elkaar in verband staan.
Hypothese = veronderstelde samenhang.
Empirische toetsing
Wetenschappelijke beweringen zijn steeds voorlopig. Je kan nooit zeggen dat iets definitief
‘bewezen’ is.
Falsificatie: ‘valsheid’ aantonen.
Verificatie: ‘waarheid’ in alle omstandigheden aantonen.
Ontstaan van wetten
Empirische cyclus:
De zes stappen:
1. (toevallige) vaststelling
2. Formuleren van hypothesen
3. Afleiden van
toetsbare
veronderstellingen
4. Toetsingsfase
5. Nagaan of
hypothese
houdbaar is
6. Eventueel
formuleren van een
nieuwe hypothese
1.3 Geschiedenis van de psychologie
1.3.1 De verre voorgeschiedenis
Intuïtieve psychologie is ongeveer zo oud als de mens zelf
Filosofie:
• Meer expliciete manier van denken
• Systematiek in inzichten
1.3.2 De meer directe voorgeschiedenis
3
, Hoofdstuk 1: Inleiding
16e eeuw:
Ontdekkingsreizen: boekdrukkunst, herontdekking van de antieke geschriften
• Meer belang voor eigen waarnemingen en denkvermogens
Ontwikkeling sterrenkunde, fysica, chemie, biologie, anatomie
Rationalisme
Descartes (1596 – 1650): “ik denk, dus ik ben”
Belang van het logisch denken
Ontstaan van dualisme: onderscheid geest en materie – ziel en lichaam
Empirisme
John Locke (1632 – 1704)
Belang van de zintuigelijke waarneming
Mensen komen ter wereld als een tabula rasa (ongeschreven blad)
Bestudering van het bewustzijn
Psychofysica
Ontdekking van wetmatigheden
Ernest Weber: minimum intensiteit bij waarneming
Structuralisme
= Experimentele bewustzijnspsychologie
Wundt (1832 – 1920)
Oprichting laboratorium voor experimentele psychologie in Leipzig (1879)
Introductie van experimentele methode
Titchener:
• Analyse van de structuur van de geest
• Introspectie (naar binnen kijken)
Functionalisme
= Functionalistische bewustzijnspsychologie: functie van het bewustzijn onderzoeken
Tegenreactie uit Amerika over het structuralisme
Ook via experimenten en introspectie
Later aangevuld met externe observatie van het gedrag
Inschakelen van dierproeven
Behaviorisme
(Pavlov: klassieke conditionering)
Watson (1878 – 1958)
S – R verbindingen (stimulus – respons)
Hoe kunnen complexe gedragingen opgebouwd worden vanuit eenvoudige deelreacties
Experiment kleine Albert
Hierin leerde ze een kind van nauwelijks een jaar oud bang te worden van witte ratten. Telkens
wanneer de rat in het blikveld van het kind verscheen, lieten de onderzoekers een hels lawaai horen,
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingenBachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
