Dit is een samenvatting van het vak Persoonlijkheidspsychologie in semester 2. Het document omvat de nodige informatie uit de PowerPoint slides en het handboek en extra uitleg vanuit de les.
1 Persoonlijkheid
Persoonlijkheid: heeft betrekking op de kenmerkende individuele verschillen tussen mensen in de
manier waarop ze denken, zich voelen en zich gedragen. Deze individuele verschillen zijn vrij stabiel
en deels genetisch bepaald en openbaren zich in verschillende situaties.
1.1 Drie analyseniveaus van persoonlijkheid
Kluckhohn en Murray:
1. Elk mens is zoals alle anderen
2. Elk mens is zoals sommige anderen
3. Elk mens is als geen ander
1.1.1 Elke mens is zoals alle anderen
Human nature
Gemeenschappelijkheden
Ergens bij willen horen
Puberteit en seksuele interesse
1.1.2 Elke mens is zoals sommige anderen
Individuele verschillen
Verschillen tussen groepen
Introvert en extravert
1.1.3 Elk mens is als geen ander
Uniciteit
Iemands unieke manier van verdriet hebben
1.2 Persoonlijkheid onderzoeken
Nomothetisch Idiografisch
Wat? Bestuderen van groepen Bestuderen van 1 individu
Focus Gelijkenissen tussen groepen Uniciteit van het individu
Waarom? Universele wetmatigheden ontdekken Dieper begrip van het individu
over ‘de mens’
Hoe? Zelfrapportage, statistische analyses Kwalitatief
Nadeel Weinig kennis over de complexiteit en Moeilijk generaliseerbaar
dynamiek binnen het individu
1.3 Kenmerkende individuele verschillen
1
,Hoofdstuk 1: Persoonlijkheid
Kenmerken / trekken (traits): de eigenschappen die verschillen tussen mensen beschrijven.
Average tendencies: gemiddelde gedragsneigingen
‘Tessa is extravert.’ is ze dit altijd?
De trekpsychologie bestudeert deze traits
• Doel: basisdimensies van persoonlijkheid
• Beschrijvende functie
• Verklarende functie
• Voorspellende functie
Persoonlijkheid = karakter + temperament
1.3.1 Karakter
Stereotypen (‘Hij is een strever.’)
Twee uitgangspunten:
• Karaktertrekken als eigenschappen → causaal
• Karaktertrekken als samenvattingen → niet causaal
1.3.2 Temperament
Ontstaan: vloeistoffen in het lichaam
Nu: basale persoonlijkheidseigenschappen
Vroeg observeerbaar
Mary Rothbart
Stabiele eigenschappen zijn vroeg aanwezig
Stabiliteit groeit met leeftijd
Stabiliteit van temperament is hoger over korte intervallen
1.4 Denken, voelen, doen
Cognitieve processen van informatieverwerking
1.5 Stabiliteit van persoonlijkheid
1.5.1 Rangordestabiliteit
Relatieve positie die iemand in een groep inneemt
Costa en McCrae
Individuen behouden hun relatieve positie ten aanzien van de groep
1.5.2 Mean level-stabiliteit
Stabiliteit van groepen personen (leeftijd)
2
, Hoofdstuk 1: Persoonlijkheid
Vergelijking van de gemiddelde score van een populatie over de tijd
1.5.3 Relatieve stabiliteit
Persoonlijkheid is relatief stabiel
Stabiliteit neemt toe met leeftijd
Piek van stabiliteit: 50-60 jaar
Gedragsuitingen zijn meer onderhevig aan veranderingen
1.6 Erfelijkheid van persoonlijkheid
De mate waarin genen overeenkomsten en verschillen tussen mensen kunnen verklaren.
1.7 Zelf en identiteit
Persoonlijkheid bestaat uit:
Objectief deel: waarneembare gedragingen (feiten)
Subjectief deel: zelfconcept/zelfbeeld (percepties)
‘Ik percipieer mezelf als introvert, maar in mijn gedrag
toon ik me extravert.’
1.7.1 Zelfconcept
Onderscheid tussen ‘ik’ en ‘ik niet’
Zelfherkenning: 15-24 maanden
Eigenwaarde (evaluatie van beschrijving)
Sociale vergelijking: 5 à 6 jaar
Vroege tienerjaren: zelfreflectie
1.7.2 Zelfwaardering
Zelfwaarding = de mate waarin je tevreden bent over je zelfconcept.
Ben ik de moeite waard?
Hoge zelfwaardering correleert sterk met omgaan met feedback en omgaan met tegenslagen
Verklaring: mensen met hoge zelfwaardering hebben meer oog voor dingen die goed gaan
Relatief stabiel
1.7.3 Sociale identiteit
Sociale identiteit = de manier waarop je jezelf presenteert naar anderen.
Moeilijkheden in adolescentie: hoe wil ik dat anderen me zien? → identiteitscrisis
2 soorten identiteitscrises (Baumeister):
• Identiteitstekort: wie ben ik? → moeite met nemen van beslissingen
• Identiteitsconflict: tegenstrijdige aspecten van persoonlijkheid
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingenBachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
