Hoofdstuk 5: Genetisch gewijzigde gewassen
Lesoverzicht
1. Inleiding
2. Een kleine geschiedenis in het GGO-debat
3. Over nut en nadeel van GGO
4. Intermezzo: planten en pijn
5. Nature’s way: zijn GGO’s onnatuurlijk?
6. Besluit
1 Inleiding:
Een van de drie hoofdstukken dat gaat over bio-ethiek(dierenrechten, ggo’s en klimaatverandering)
Wat is genetisch wijzigen?
- genetic engineering – GMO’s en GGO’s
- Een biotechnologie vorm van plantenveredeling
- Andere vormen: kruisen, mutation breeding,…
- Een waaier van actoren (voorstanders, tegenstanders, academici) , technieken, producten (bv soja, mais)
- Planten, dieren en mensen
- Zeer controversieel
Weerstand tegen GGO’s: vooral in Europa
- Zeer specifieke weerstand (enkel GGO’s)
- Wetenschappelijk, ideologisch, commercieel, politiek, …
o EFSA – (The European Food Safety Authority …) beslist concreet over toelating vr producering/
onderzoek nr GGO’s maar politieke stem beïnvloedt hun keuze
- Voedselveiligheid staat op het spel
Sinds 1980: genetisch modificeren of genetisch wijzigen genetic engineering
Drie deelnemende partijen aan het debat:
1. Voorstanders: vertegenwoordigers en wetenschappers van agrobiotechnologsiche bedrijven (bv bedrijf
Monsanto)
2. Tegenstanders: milieubewegingen en consumenten (langetermijneffecten en risico’s)
3. Academici: geïnteresseerden in de technieken van genetisch modificeren
Momenteel nauwelijks genetisch gemodificeerde gewassen toegelaten in Europa
Wenselijkheid van genetisch gewijzigde gewassen is een ethische kwestie
, 1 Een kleine geschiedenis in het GGO-debat:
utilitaristen deontologen
Wijzigen zijn moreel aanvaardbaar als ze een Genetisch wijzigen is altijd verkeerd
grootste hoeveelheid geluk met zich Iets intrinsiek verbonden aan de praktijk
meebrengen, dan de conventionele GGO’s zijn onnatuurlijk
veredelingstechnieken
Vroeger: geëxperimenteerd met planten ontstaan primitieve en intuïtieve veredelingstechnieken zoals selectie
van nuttige mutaties en kruisbestuiving
1850-1950: basisprincipes genetica ontdekt verfijning van veredelingstechnieken
- Induceren van mutaties: mutation breeding of mutagenese + Gamma gardens (gebruik van kernstraling)
o Voordeel: korte tijd groot aantal nieuwe varianten
o Nadeel: heel DNA van de plant wordt getroffen
o eerder brutale veredeling techniek: Een paar dingen kunnen iets nuttig doen, maar waar het met
de rest naar toe gaat is een vraag.
- Genetisch wijzigen : bepaalde eigenschappen in DNA veranderen (toevoegen of verwijderen), zonder aan de
rest van het erfelijk materiaal te raken.
- Eén van de laatste technologieën: genome editing
o In historische en wetenschappelijke natuur weinig sporen van weerstand tegen conventionele
verdelingstechnieken
o Publieke opinie tegenover mutation breeding en genetic engineering is totaal verschillig
o Europese weerstand tegen genetic engineering in contrast met de publieke en politieke steun die andere
landen krijgen voor GGO’s
o hoe kan deze dubbele discrepantie verklaard worden?
1. Aantal voedselschandalen
- 1996 gekkekoeienziekte/ BSE (Engeland): één besmet dier leidt tot een hele crisis – verband tussen de
ziekte bij koeien en bij mensen?
o toentertijd te weinig maatregelen voorhanden om voedselveiligheid te garanderen
- 1999 dioxinecrisis: dioxine vond weg in veevoeder en had groot effect op zuivelproducten en vlees van
kippen, varkens en runderen
o oprichting Belgisch Federaal voedselagentschap
o roep naar duurzaam en natuurlijk geproduceerd voedsel
2. Pusztai-affaire
- Pusztai: Hongaarse wetenschapper die onderzoek deed over veiligheid genetisch gewijzigde aardappelen
- Interview: hij zou zelf geen GGO producten eten, omdat de ratten die met zijn GGO aardappelen gevoed
werden groei- en immuniteitsproblemen vertoonden
- Resultaten van zijn onderzoek bekritiseerd: zijn conclusie konden niet worden gerechtvaardigd door zijn
onderzoeksresultaten
o We gaan dus nooit weten of deze aardappels onveilig waren vr mensen en dieren
- Onveiligheid: 1ste instantie te maken met product en niet met de achterliggende techniek!
o Ontstaan Greenpeace: gebruik mediacampagnes om gevaren van GGO’s in de verf te zetten
o Oprichting European Food Safety Authority: richtlijnen om GGO’s te evalueren
Toont zich streng in het toelaten van nieuwe GGO’s
Positieve adviezen van EFSA worden op politiek niveau niet gevolgd
in Europa nauwelijks GGO-gewassen getaald, MAAR wel massaal geïmporteerd, bv vr het verwerken van
veevoeder, kledij en zelfs bankbiljetten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marthaboosten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
