Samenvatting van het onderdeel Persoonsgerichte Methoden gegeven door Prof. Parmentier en Vervaeke. Deze samenvatting bevat de powerpoints, eigen notities en aanvulling uit de teksten. Met enkel deze samenvatting te leren behaalde ik een 15/20 in eerste zit.
PERSOONSGERICHTE METHODEN VAN DE CRIMINOLOGISCHE INTERVENTIE
2022-2023
DEEL I. SPECIFICITEIT VAN DE CRIMINOLOOG + PROFESSIONELE RELATIE ................................ 2
Hoofdstuk 1. De relatie tussen justitie en hulpverlening ............................................................ 2
Hoofdstuk 2. Beschouwingen over de specificiteit van persoonsgerichte criminologische..
heyyy------------ji...iinterventies .............................................................................................................. 6
Hoofdstuk 3. De professionele relatie .......................................................................................... 10
DEEL II. INFORMATIE GEVEN ........................................................................................................... 19
Hoofdstuk 4. Informatie geven ..................................................................................................... 19
DEEL III. DIAGNOSTISCHE ACTIVITEIT ............................................................................................. 26
Hoofdstuk 5. Anamnestisch interview ......................................................................................... 26
Hoofdstuk 6. Criminogenese ........................................................................................................ 29
DEEL IV. VERANDERINGSGERICHTE ACTIVITEIT ............................................................................ 37
Hoofdstuk 7. Motiverende gespreksvoering ................................................................................ 37
Hoofdstuk 8. Confrontatie en uitdaagtechnieken ....................................................................... 40
Hoofdstuk 9. Onderhandelen en bemiddelen ............................................................................. 42
, DEEL I: SPECIFICITEIT VAN DE CRIMINOLOOG + PROFESSIONELE RELATIE
HOOFDSTUK 1. DE RELATIE TUSSEN JUSTITIE EN HULPVERLENING
1.1. INLEIDING
• Evenwicht tussen justitie en welzijn is broos (spanningsrelatie)
• Gestructureerde en gesystematiseerde samenwerking tussen justitie en hulpverlening is nieuw
® Regelgeving
® Samenwerkingsinitiatieven
o bv. behandeling daders van seksueel misbruik
o bv. slachtofferzorg
• Moet er überhaupt een relatie zijn?
® Twee aparte ‘instituten’
® Verschillende, en soms conflicterende, doelstellingen en werkwijzen
• Relatie tussen J en Hvl = noodzakelijke relatie
® Basisinstituties om rechtvaardige, solidaire samenleving op te bouwen en te behouden
waarin mensen het recht hebben op een menswaardig bestaan
® Plicht bij te dragen tot het respecteren en realiseren van sociale grondrechten van mensen
(Art. 23 GW)
1.2. SPANNINGSVELD TUSSEN JUSTITIE EN HULPVERLENING
1.2.1. DOELSTELLINGEN
A. JUSTITIE
• HET RECHT = geheel van gedragsregels (wetten) dat het ‘samen’ leven reguleert
® Ligt aan de basis van justitie
® Democratie = streven naar evenwicht van macht
® Legt de noodzakelijke verhoudingen vast tussen (≠ wenselijke verhoudingen):
o Burgers onderling
o Burgers en overheid
o Verschillende machten
® Doel v/h recht: vermijden van intermenselijke, waardegeladen belangenconflicten
(of het oplossen ervan indien nodig)
o Met oog op behoud van veilige en geordende maatschappij
o Minimaliseren onzekerheid en maximaliseren gezamenlijk welzijn
o Collectieve belang primeert
• JUSTITIE = een geheel van actoren, instituties, procedures en beleid, die als hulpmiddel
fungeren bij het creëren en handhaven van de orde in de samenleving
® Doel: creëren en handhaven van de orde + er op toezien dat de doelstellingen van
het recht worden bewerkstelligd
® Justitie heeft een aantal hulpmiddelen: politie en strafuitvoering
o Politie: toezien op naleving van wetten/gedragsregels
o Strafuitvoering: rechterlijke beslissingen uitvoeren
B. HULPVERLENING
• Doel = verhogen van het welzijn van de cliënt
• Individuele belang primeert (↔ het recht)
2
,VERGELIJKING DOELSTELLINGEN
• Relatief gelijk doel: welzijn van mensen (verhogen of bewaken)
• Maar in praktijk moeizame samenwerking
• Verschil? = in de operationalisering van de doelstelling
ð Spanningsveld voor de criminoloog
JUSTITIE HULPVERLENING
Collectief welzijn Individueel welzijn
Normerend (en bestraffend) Sociale integratie
Controle Cliënt geeft aan wat zijn wensen en
behoeften zijn
1.2.2. HET STURENDE MENSBEELD
Een constructieve samenwerking tussen justitie en hulpverlening vereist een gedeeld mens-
beeld als basis
A. MENSBEELD BINNEN STRAFRECHT (JUSTITIE)
• 2 belangrijke elementen voor de strafrechtelijke beoordeling van crimineel gedrag
1) Vrije wil
2) Intentie
ð Mensen kunnen enkel gestraft worden wanneer ze uit vrije wil en intentioneel
anderen schade hebben berokkend
B. MENSBEELD BINNEN PSYCHOLOGIE (HULPVERLENING)
• Vrije wil en intentie niet altijd aanwezig
• 4 belangrijke theorieën rond menselijk gedrag (vrije wil en intentie)
1) Psychoanalyse: vrije wil is relatief / onbewuste innerlijke conflicten
® Mensen zijn geen ‘rationeel’ handelende wezens
® Mensen worden bepaald door onbewuste innerlijke strijd van verlangens en
keuzes
2) Leerpsychologie: geen studie van intentie en vrije wil, want niet observeerbaar
(S- R; S-O-R)
® Men richt aandacht uitsluitend op wat observeerbaar is
® Intentie en vrije wil behoren tot de innerlijke, niet direct observeerbare
belevingswereld van mensen (‘black box’) → maken dus geen onderwerp
van studie uit
3) Humanistische stromingen: innerlijke belevingswereld staat centraal, mens is
een zichzelf actualiserend wezen
® Reactie tegen de psychoanalyse en de leerpsychologie: wel sterke aandacht
aan de innerlijke mens en alle belevingen die hij/zij meemaakt
® Alle belevingen die de mens meemaakt, zijn bepalend voor zijn gevoel,
denken en gedrag
4) Cognitivisme: mens is informatieverwerker en beslisser
® Menselijk gedrag wordt intentioneel gestuurd door interne behoeften en
doelen
® Komt voor eerst in buurt van mensvisie in het recht!!
3
, 1.2.3. WAARDENGEBONDEN VS. WAARDENVRIJ
A. RECHT (JUSTITIE)
• Prescriptief en normerend (waardengebonden)
® Recht probeert normen vast te leggen om noodzakelijke verhoudingen te
operationaliseren
• Waardengeladen gedragsregels
B. PSYCHOLOGIE (HULPVERLENING)
• Descriptief en verklarend (waardenvrij)
• Lange tijd geen plaats geweest voor waardendebat
® Invloed humanisme en cognitivisme: met verschuiving mensbeeld, ook intrede van
waarden
® Waarden belangrijkere rol in therapeutisch proces dan gedacht
ð Gevolg: (klinische) psychologen nu minder weigerachtig tot samenwerking met
justitie
• Maar constante afweging voor hulpverlener binnen justitiële context: Welke waarden
laat ik primeren?
® Individueel belang (hvl)
® Collectief belang (justitie)
• Opgelet: deze indeling is niet zwart-wit → besteden beide aandacht aan collectieve en
individuele belang
® Hulpverlening: houdt rekening met grenzen van anderen
o bv. onvoorwaardelijke aanvaarding niet absoluut (enkel beleving, niet gedrag)
® Justitie: individu moet kunnen functioneren in de samenleving
o bv. justitiehuizen: optimale integratie van individu, rekening houdend met
individueel welzijn
1.2.4. WIENS WAARHEID?
JUSTITIE HULPVERLENING
Gericht op waarheidsvinding Grotere neiging om cliënt op zijn woord te
geloven
Prioritair = verzameling en bescherming Prioritair = verwerven van inzicht in hoe
van feitenmateriaal iemand iets ervaart (belangen van cliënt)
Secundair = zorg voor betrokkenen Secundair = mogelijke congruentie tussen
beleving en feitelijke werkelijkheid
Interventie pas mogelijk als waarheid Diagnose enkel op basis van verhaal van
bewezen is cliënt
Vals positief is ernstige fout Vals negatief is ernstige fout
SOORTEN FOUTEN
a. Justitie
® Vals positief is ernstige fout (bv. een onschuldige veroordelen)
® Men zal liever een schuldige laten gaan dan een onschuldige veroordelen
® Vals positieve fout is in het strafproces onaanvaardbaar (↔ hvl)
b. Hulpverlening
® Vals negatief is ernstige fout (bv. een ziekte of stoornis niet behandelen)
® Men zal liever een onnodige behandeling starten dan het risico te lopen om een
ziekte of stoornis niet te diagnosticeren of behandelen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Crimi123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
